BHOPA GYPSIES, Thar Desert, Rajasthan, India 🇮🇳

Bhopas are nomadic musician people living in Thar Desert, Rajasthan. They perform in front of a scroll, known as phad (par in the Rajasthani language) that depicts the episodes of the narrative of the folk deity and functions as a portable temple. The Bhopas carry this phad traditionally, and are invited by villagers to perform in their localities during times of sickness and misfortune. Traditionally, the phads are kept rolled in transit. After reaching a village or town, the Bhopas erect the phads between two poles in a suitable public place shortly after nightfall. The performance goes on throughout the night and terminates only in early morning.

Unfortunately this tradition is dying and Bhopa tribe migrated to big cities and work as a rickshaw driver and temple sweepers.

They dont teach their children “dhavaneta” (musical instruments) and songs.

———————————————————————————

Thar çölünün de yer aldığı Rajasthan eyaleti tarih boyunca özerk kalmış, Türk Delhi Sultanlığı ve Babür imparatorluğu zamanında da vergi ödeyerek özerkliğini korumuş bir Rajput krallığı ta ki 1971 yılında Indra Gandhi Rajasthan’ ın özerkliğine son verip Hindistan’ a bağlayana kadar.

Beni Rajasthan’ a çeken, seyahatimi bu bölgeden başlatmamın sebebi de eyaletin sanki tarih öncesinden kalmış, modernitenin pek uğramadığı bir bölge olması.

Thar çölü aynı zamanda bizim Romanlarımızın da atası olan bir çok müzisyen kabileye ev sahipliği yapıyor, Bhopa aşireti de bu topluluklardan birisi.

Bhopalar bizim Anadolu Abdalları gibi göçebe müzisyen bir topluluk, bölgenin halk destanlarını köy meydanlarına kurdukları sahnede karı-koca okuyorlar. Sürekli yanlarında taşıdıkları bir halı var “pad” diyorlar bu halıya. Halı çok özenle dokunmuş ve bir tablo gibi bütün destanı simgeleyen resimler var. Koca davanetası ile çalıp okurken destanı karısı da elindeki meşale ile halıdaki destanın o bölümünü aydınlatıyor.

Bhopalar müzik yeteneğini keşfettikleri çocuklarına çok erkenden başlıyorlar müzik eğitimine ve destanların sözlü gelenek ile aktarılmasına.

Incil’ in 14 katı uzunluğunda olan bu destanları öğrenmeye tıpkı hafızlık eğitimi gibi 5-6 yaşlarında başlıyorlar. 9-10 yaşlarına geldiklerinde evlendiriliyorlar. Hayatlarının dönüm noktası burası çünkü eşlerinin müzik kulağı yok ve iyi bir müzikal uyum sağlayamazlarsa geçimleri de kot oluyor.

Ama eşlerinin iyi bir müzik kulağı ve sesi olur, iyi bir uyum yakalarlarsa da hem geçimleri bol oluyor hem beraber ustalıştıkları sanat aşklarını da besliyor. Bizim hayattaki en büyük şansımız eşlerimiz diyor Şiva.

Ama maalesef hazine değerindeki bu sanatta ölüyor, kimsenin geceleri uyanık kalıp destan dinleyecek zamanı yok. Okunan destanlar yeni nesli artık heyecanlandırmıyor. Destanda bir atın güzelliğini anlatıyor bu tasvirin gençlerde maalesef bir karşılığı yok.

Şiva ve ailesi şimdilerde ancak köylerden kötü ruhları kovması, hasta bir çocuklara şifa olması için davet edilip sanatlarını zorda olsa sürdürüyorlar ama kaç yol daha dayanabiliriz bilmiyorum diyor Şiva.