Muhammed İkbal | 20 Nisan - Kim Kimdir?

1877’de Pakistan’ın Pencap eyaletine bağlı Siyalkut şehrinde doğan Muhammed İkbal, mutasavvıf bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Kur’an eğitimini medresede tamamladıktan sonra, hocalarının yönlendirmesiyle edebiyatla ilgilenmeye başladı. Lahor’da yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Doğu Dilleri Fakültesi’ne hoca olarak tayin edildi. Bu yıllarda Muhammed İkbal’in şiirleri de yayınlanmaya başlandı.

1905’de Londra’daki Cambridge Üniversitesi’nin felsefe ve iktisat bölümünden mezun oldu. Londra’da üç sene kadar kalan İkbal, burada Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi’nde hocalık yaparken, bilhassa Londra’da ilgi görmesine sebep olacak çeşitli İslami konularda bir dizi konferans verdi. Londra’da kaldığı süre içinde hukuk okuyan İkbal, savcılık diplomasını aldıktan sonra Almanya’ya giderek Münih Üniversitesi’nde felsefe alanında doktorasını tamamladı.

Hayatının önemli bir kısmında siyasetle uğraşan Muhammed İkbal, Avrupa’da hızla yayılan milliyetçilik akımını yakından gözlemleme fırsatı buldu. İkbal’e göre çözüm, evrensel değerlere sahip İslam dinindeydi. Müslüman toplumu, ümmet olarak, insanlık için bir model sunabilirdi.
Hindistan’dan tüm dünyaya örnek teşkil edecek bir Müslüman milletin ümmeti tekrar canlandırmaya öncülük etmesini istiyordu. Bunun için Müslümanların çoğunlukta yaşadığı bölgelerde ayrı devlet kurulmasını teklif etti. İkbal, esasları belirlenmiş bir İslam devleti aracılığıyla Müslümanların eşitlik ve adalet içerisinde yaşayabileceğine inanıyordu. Bu nedenle Hindu çoğunluğa sahip bir Hindistan’da Müslümanların haklarının savunulabileceğini düşünmüyordu.

Tarihe “iki millet teorisi” olarak geçen görüşüyle Hint Alt Kıtası’nın iki ulus çerçevesinde Hindistan ve Pakistan olarak ikiye ayrılması gerektiğini savunmuştur.Muhammed İkbal bu fikrini çeşitli kongrelerde ve mitinglerde yüksek sesle dile getirdi. Müslümanlar arasında ilk kez bağımsızlığı dillendiren kişi olmasıyla dikkat çekti.Nitekim Hint Müslümanları zamanla İkbal’in iki millet teorisini benimseyerek kendi devletlerini kurabileceklerine inandılar.

Büyük bir şair olan Muhammed İkbal’in şiirleri bir dava şuuru taşır. Yazı ve şiirlerinde Müslümanları İslam’ı derinlemesine öğrenmeye çağırırdı. İslam’ı bir kültür birikimi olarak değil evrensel bir düşünce sistemi olarak ele almıştır. Muhammed İkbal’in devlet ve vatan kavramına göre Müslümanların toprağında sınır olamazdı. Çünkü tüm Müslümanların vatanı birdi. İkbal’in ideallerinden biri dünya İslam Devleti’nin kurulmasıydı.
Kuran-ı Kerim’in bütünlükçü, renkler üstü, cihanşümul anlayışından hareketle evrensel bir Dar-ül İslam devleti idealini savunmuştur.
.Dolayısıyla Müslümanlar tek devlet olmalıydı. Müslümanların içinde bulunduğu taassuptan kurtulmaları ancak ıslahatla mümkündü. İkbal, İslam milletlerinin bir "Rönesans"a ihtiyaç duyduklarını sıkça dile getirmiştir.

İkbal’in nefsi terbiye etmede önem verdiği bir secde, binlerce gücün karşısında insanı özgür kılar. Bu bağlamda, İkbal’e göre secde, bir bağımsızlık manifestosudur. Tasavvufi yönü de baskın olan İkbal, uçuruma yuvarlanan insanlığı gönül denen aleme çağırdı. Zira hayat muammasının kilidi ancak tasavvuf yoluyla kırılabilirdi.
Özelikle şiirlerinde görülen hakikati arama anlayışı Mevlana’dan izler taşır. İslam tasavvufuna büyük önem vermiş ve Mevlana’ya büyük hayranlık duymuştur. Bu nedenle kendisine “Doğu’nun Rumisi” de denilmektedir.
Muhammed İkbal 1934’den sonra sağlık sorunları arttı. Önce sesini kaybetti daha sonra gözleri zayıfladı. Yaşadığı tüm zorluklara rağmen Hint Müslümanlarının sorunlarına ve meselelerine ilgisini devam ettirdi. Muhammed Ali Cinnah’a, Hindistan Müslümanlarının bağımsızlığı ve güvenliği hususundaki görüşlerini içeren bir mektup kaleme alan İkbal, fikirleriyle Cinnah’ı doğrudan etkilemiştir. 21 Nisan 1938’de Lahor’da vefat ettiğinde, büyük arzusu ve hedefi olan Müslüman bir devlet henüz kurulamamıştı.


Ayrıcalıklardan yararlanmak için kanalımıza katılabilirsiniz:
   / @mavera_tv  

Haftalık yayın akışımızın oynatma listelerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:

Esmaül Hüsna ile Maddi ve Manevi Gelişim | Ali Kemal Kastan:
   • Esmaül Hüsna ile Maddi ve Manevi Geli...  

Diriliş Okumaları - Temel Hazıroğlu
   • Diriliş Okumaları - Temel Hazıroğlu  

Tefsir Dersleri - Prof. Dr. Yaşar Düzenli:
   • Tefsir Dersleri - Prof. Dr. Yaşar Düz...  

Tefsir Sohbetleri | Ayetin İkliminde | Ferda Bütün:
   • Tefsir Sohbetleri | Ayetin İkliminde ...  

Yaşayan Kavramlar - Yusuf Yavuzyılmaz:
   • Yaşayan Kavramlar - Yusuf Yavuzyılmaz  

#maveratv