VISOKE ZGRADE U BEOGRADU - BEOGRADSKI SOLITERI - DA ili NE?

Da li su Beogradu potrebne visoke zgrade - beogradski soliteri, da ili ne? - to je pitanje o kojem raspravljaju stručnjaci, ali i svi drugi Beogradjani kojima je stalo do toga kakav je grad u kojem žive, kako treba da se gradi, kako treba da izgleda. U poslednje vreme, pitanje treba li prihvatitti visoke zgrade je i politićko pitanje, jer jedna politička opcije forsira nove projekte koji nekoj drugoj političkoj opciji nije po volji. Svako ima svoj stav i zna da ga odbrani, bez obzira što većina gradjenje u Beogradu ne može da računa kao svoju struku.
Na pitanje da li nam je potreban još neki soliter, visoka zgrada, neboder, za Gradologiju govore Žaklina Gligorijević, donedavni direktor Urbanističkog zavoda u Beogradu, i profesor Arhitektonskog fakulteta Aleksandar Stjepanović, ugledni stručnjak koji je projektovao nekoliko solitera na Novom Beogradu.
U doba socijalizma i Jugoslavije, gradjenje solitera je bilo pre vrsta stambene izgradnje, i već ima dosta takvih stambenih zgrada na Novom Begradu, sa visinama od oko 20 spratova. Visoke zgrade iz 70-ih godina, kao što su Istočna kapija, Zapadna kapija Beograda, ili popularna Beogradjanka (Palata Beograd), jesu gradjevine sa kojima su se Beogradjani već saživeli, dok sa novoplaniranom visokom zgradom Kula Beograd u kompleksu Beograd na vodi - tek treba da vidimo kako će to biti. Možda će postati novi simbol Beograda?
Građenje visokih zgrada je ekonomsko i kulturološko pitanje, jer se za nebodere - očigledno - troše velike pare, a po mišljenju mnogih - i stručnjaka i laika - naružuju grad, naročito ako su u blizini gradskog centra i u blizini starih objekata koje treba sačuvati za budućnost. Skoro ni jedna tema u arhitekturi i gradjevinarstvu ne izaziva toliko kontroverze kao pitanje da li su nam potrebne visoke zgrade, a naročito u kontekstu projekta Beograd na vodi - Belgrade Waterfront koji se gradi punom parom a gde su visoki objekti gusto poredjani na jednoj od najvažnijih gradskih lokacija uz obalu Save.
Pitanje je ekstremizovano u današnje vreme, jer su visoke zgrade nekad gradjene za stanovanje, a danas se stanovi za izbeglice i socijalni stanovi uglavnom smeštaju u male ili manje objekte, dok visoke zgade danas mogu pripadati samo najbogatijima, najbogatijim pojedincima i najbogatijim kompanijama. To su velike investicije na kojima rade gradjevinske firme sa našim i stranim radnicima, sa našim i stranim kapitalom, u gradu i zemlji koji su još daleko od bogatih zemalja i gradova koji se obično takvim projektima hvale.
Tekst čitala Senka Miloš.
Autori Damir Kovačić i Vojislav Radovanović za TV emisiju GRADOLOGIJA.
Muzika Rastko Aksentijević.