กระเทียมเถา ไม้เลื้อยแห่งความเชื่อ ดอกตรึม ปลูกลืม ๆ ไป ไม่ต้องเอาอกเอาใจมาก Mansoa alliacea

๐ กระเทียมเถา

๐ ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Mansoa alliacea ชื่อพ้อง Pseudocalymma alliacea
สายพันธุ์ที่นิยมปลูกในประเทศไทย คือ Mansoa hymenaea
ชื่อสกุล 'Mansoa' จำเพาะถึงต้นไม้ในสกุลนี้ บ้างก็ว่า ตั้งชื่อให้เป็นเกียรติกับนักพฤกษศาสตร์ชาวบราซิล Antonio Luiz Patricio da Silva Manso
ชื่อชนิดพันธุ์ เป็นคำภาษาละติน 'alliacea' หมายถึง 'คล้ายกับต้นหอม' ในที่นี้กลิ่นแรงคล้ายกระเทียม
๐ ชื่อสามัญ (Common Name): Garlic Vine, Forest garlic หรือ Wild garlic (ชื่อกระเทียมเถา ในภาษาไทยเองก็มาจากชื่อสามัญ โดยมีคุณลักษณะสำคัญจากใบ นำใบมาขยี้จะเกิดกลิ่นคล้ายกับกระเทียม) ในภาษาสเปนเรียกว่า 'ajo sacha' หรือ กระเทียม 'เทียม' (false garlic)
๐ ชนิด (Type): ไม้เถาเลื้อยไม่ผลัดใบ (Evergreen vine)
๐ วงศ์ (Family): Bignoniaceae
๐ ถิ่นกำเนิด (Native Range) : ตอนเหนือของทวีปอเมริกาใต้ อาทิ โคลัมเบีย คอสตาริก้า เอกวาดอร์ เอลซัลวาดอร์ กัวเตมาลา ฮอนดูรัส เม็กซิโก นิการากัว ปานามา เปรู สุรินัม เวเนซุเอลา
ความเชื่อของชาวพื้นเมืองในพื้นที่ป่าอเมซอนเป็นพืชที่ปลูกไว้แล้วทำให้โชคดีหรือปลูกไว้เพื่อขับไล่วิญญาณชั่วร้าย นำกิ่งมาเผาหรือย่างไฟ ผลักดันให้โชคร้ายทั้งหมดออกจากบ้าน นอกจากนี้แล้วนำใบมาคันน้ำให้สุนัขดื่มจะช่วยให้ประสบความสำเร็จในการล่าสัตว์
๐ ความสูงของทรงพุ่ม (Height) : 1.5-3 เมตร
๐ ความกว้างของทรงพุ่ม: 1.5-3 เมตร
๐ ระยะเวลาดอกบาน (Bloom Time): ช่วงฤดูหนาวของทุกปี ออกดอกแบบช่อกระจุก (Cymose type) โดยมีดอกย่อยรูปแตร มีกลีบดอกเปิดกว้างคล้ายกรวย หรือแตร กลีบดอกสีขาวออมชมพู ถึงสีม่วง ช่อดอกกระจุกนี้มีดอกย่อยที่เกิดก่อนอยู่ตรงกลางเริ่มบานก่อน ดอกบานช่วงแรกสีม่วงอมชมพูแล้วค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีชมพูอ่อน
๐ ความต้องการแสง (Sun): แดดจัด ถึงแดดบางส่วนของวัน ควรมีแดดอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมงต่อวัน อย่างไรก็ตาม หากปลูกในพื้นที่มีแสงน้อย จะเลื้อยทอดเข้าหาพื้นที่มีแสงแดด
๐ ความต้องการน้ำ (Water): น้อย ถึงปานกลาง
๐ การดูแลรักษา (Maintenance): ต่ำ ควรจัดการลำต้นให้พันเลื้อยทอดไปตามแนวทางที่ต้องการ
๐ การใช้งานที่แนะนำ (Suggested Use): ไม้เลื้อยประดับผนังระแนง รั้วโปร่ง หรือเลื้อยคลุมเรือนไม้ระแนง มีส่วนช่วยสร้างร่มเงาและสีสันความสวยงามจากดอก นอกจากนี้สามารถปลูกต้นไม้กระถางโดยตัดควบคุมทรงพุ่มให้อยู่ในรูปแบบที่ต้องการ
๐ ใบไม้ (Leaf): ลำต้นเถาเลื้อยมีเนื้อไม้ ลำต้นบางส่วนมีการปรับไปเป็นมือเกาะ ( Stem tendril ) ช่วยการพันเกี่ยวไปกับหลัก หรือต้นไม้ เพื่อพันขึ้นสู่ที่สูง แตกยอดและกิ่งใหม่ขึ้นตรงข้ามกัน มีใบเดี่ยวรูปรี (Elliptic) เนื้อใบแข็ง แผ่นใบมีความกว้างมากที่สุดตรงกลางแผ่นใบ แล้วยาวเรียวไปด้านปลายและฐานใบ โดยมีปลายใบเรียวแหลม ขอบใบเรียบ
๐ การเพาะปลูก (Culture)
กระเทียมเถาเป็นไม้เถาเลื้อยแม้เป็นต้นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตได้ไม่รวดเร็วนัก แต่ก็เติบโตได้ดีในสภาพภูมิอากาศในประเทศไทย สามารถขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด การปักชำกิ่ง และการตอน ซึ่งเป็นต้นไม้ที่งอกรากง่าย พื้นที่ในการเลือกเพราะปลูกควรเป็นพื้นที่ที่รับแสงแดดตลอดทั้งวัน โดยวัสดุปลูกควรมีคุณสมบัติมีอินทรีย์วัตถุสูง โครงสร้างของดินดีมีความสามารถในการเก็บรักษาความชื้นได้ดีในขณะเดียวกันก็ระบายน้ำได้ดีด้วย โครงสร้างของดินสามารถถ่ายเทอากาศได้ดี อย่างไรก็ตามนิยมปลูกเลี้ยงลงในดินโดยตรง มีความต้องการดูแลรักษาต่ำมาก

๐ ปัญหา (Problems)
หากต้นไม่สมบูรณ์อาจมีเพลี้ยแป้ง เพลี้ยอ่อน เข้าทำลายได้

๐ คติความเชื่อแต่โบราณนานมาเรียกขานคนที่ปลูกอะไรก็งาม ปลูกอะไรก็ขึ้นว่าเป็นคน “มือเย็น” ตรงกับภาษาอังกฤษคำว่า “Green Thumb” หรือพวกหัวแม่โป้งเขียว ก็คือคนมือเย็นน้่นเอง

๐ Muuyehn Studio หรือ มือเย็น สตูดิโอ เป็นช่องที่จัดทำขึ้นเพื่อเป็นกำลังใจให้คนทั้งมือเย็น มือไม่เย็น มืออุ่น มือร้อน มือไหนๆ ก็ปลูกต้นไม้ได้งอกงามดี ขอแค่ทำความรู้จักและรักที่จะปลูก
ถึงปลูกแล้วตาย ปลูกแล้วโตช้าก็อย่าได้แคร์ ขอให้ปลูกกันต่อไปนะครับผม