ფიქრის თავისუფლება

მერაბ მამარდაშვილი თავის ნაშრომში "ჩახშული ფიქრი" ხაზგასმით საუბრობს ტოტალიტარულ რეჟიმებში აზროვნების ჩახშობის ბუნებაზე. ის აღნიშნავს, რომ აზროვნების ჩახშობა ხდება არა მხოლოდ ძალაუფლების სტრუქტურების მიერ, არამედ თავად ხალხის ქცევის და დამოკიდებულებების შედეგადაც. ადამიანები ხშირად ეჩვევიან პასუხისმგებლობის თავიდან აცილებას და სისტემის მოთხოვნებთან მორჩილებას, რაც თავისუფლების დაკარგვის წინაპირობა ხდება.

ამონარიდი:
"როდესაც ადამიანი უარს ამბობს დამოუკიდებელ ფიქრზე და ამის ნაცვლად, იწყებს კოლექტიური ნორმების მექანიკურ განმეორებას, მას არა მხოლოდ აკლდება საკუთარი თავის მიმართ ერთგულება, არამედ იგი ხდება ტოტალიტარული სისტემის ნაწილი, რომელიც ამტკიცებს თავის არსებობას."

ამას მოჰყვება მისი დაკვირვება, რომ აზროვნება და თავისუფლება განუყოფელია:
"თუ ადამიანი არ იაზრებს საკუთარ ფიქრებს, ის თავისთავად იღებს იმ სისტემას, რომელიც მასზე გავლენას ახდენს. თავისუფლება იწყება იქიდან, სადაც აზროვნება ხდება აქტიური და კრიტიკული."

ამონარიდის ეს ნაწილი ეხება ინდივიდის როლს პიროვნულ და საზოგადოებრივ თავისუფლებაში, რითაც მამარდაშვილი მკითხველს მოუწოდებს, არ გაჩერდეს კომფორტულ კონფორმიზმზე.