ព្រះឧបគុត្ត សម្ដែងដោយលោកគ្រូ ធម្មានន្ទ

ព្រះឧបគុត្ត សម្ដែងដោយលោកគ្រូ ធម្មានន្ទ
ព្រះឧបគុត្ត ជានរណា ? សិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញតាមបែបនិកាយអាចតិយវាទហើយ ឥឡូវតាមបែបថេរវាទម្តង
នេះរូបបដិមាព្រះឧបគុត្ត និយមសាងគោរពបូជាក្នុងប្រទេសភូមា ជាពិសេសនិយមគោរពបូជារបស់ជនជាតិមន ខ្មែរពីបុរាណផងដែរ ។ ក្នុងគម្ពីរកច្ចាយនៈមានពាក្យថា មារោ ឧបគុត្តេន ពន្ធោ, មារគឺព្រះឧបគុត្តបានចងហើយ ។ ក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនាបែបថេរវាទ មានតែក្នុងកច្ចាយនៈនេះឯងដែលមានឈ្មោះព្រះថេរៈអង្គនេះដោយត្រង់ ។ តាមការសង្កេតពិនិត្យមើលរឿងព្រះឧបគុត្តនេះ កើតក្នុងសម័យស្តេចអសោក មានប្រវត្តិពិស្តារក្នុងគម្ពីរខាងព្រះពុទ្ធសាសនាបែបនិកាយមហាយាន មានវជ្រយានជាដើម ត្រូវបានយកមកសរសេរជាបែបភាសាបាលីដំបូង ដោយសម្តេចព្រះមហាសមណចៅ ក្រមព្រះបរមានុជិតជិនរោស (ជនជាតិស្យាម) យ៉ាងពិស្តារក្នុងគម្ពីរភាសាបាលីមានឈ្មោះថា បឋមសម្ពោធិកថា ត្រង់មារពន្ធនបរិវត្ត បរិច្ឆេទទី ២៨ ។ តាមការពិនិត្យរបស់ខ្ញុំ ព្រះឧបគុត្តនេះ ជាព្រះថេរៈមួយអង្គ ដែលមានឈ្មោះក្នុងអដ្ឋកថា សមន្តប្បាសាទិកាភាសាបាលី ភាគទី ១ ត្រង់ទំព័រ ៨២ របស់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទថា ព្រះឥន្ទគុត្តត្ថេរ ជាព្រះអរហន្តដែលមានប្ញទ្ធិដ៏អស្ចារ្យបានជួយធ្វើកិច្ចការងារដ៏សំខាន់របស់ស្តេចអសោក ព.ស.២១៨ ដោយបាននាំស្តេចអសោកទៅដាក់សសរស្តម្ភតាមទីនានា ក្នុងទឹកដីឥណ្ឌាបុរាណ មានទីព្រះពុទ្ធអង្គប្រសូត ព្រះអង្គត្រាស់ដឹង ។ល។ និងបានចាប់មារចង មិនឲ្យចូលមករំខានក្នុងពិធីបុណ្យឆ្លងសសរស្តម្ភនិងចេតិយទាំង ៨៤០០០ ក្នុងសម័យកាលនោះ ដូចបាលីថា សង្ឃោ ឥន្ទគុត្តត្ថេរំ នាម មហិទ្ធិកំ មហានុភាវំ ខីណាសវំ នវកម្មាធិដ្ឋាយកំ អទាសិ ។ ប្រវត្តិចាប់មារចងមានសេចក្តីពិស្តារក្នុងគម្ពីរបឋមសម្ពោធិកថា ។
ដោយសារមានប្រវត្តិយ៉ាងនេះ ទើបតម្រាបុរាណរបស់ខ្មែរខ្លះ មានក្នុងសាស្ត្រាស្លឹករឹតជាច្រើន មានមន្តឈ្មោះចំណងព្រះឧបគុត្ត ជាវិជ្ជារបស់វិជ្ជាធរ ក្នុងការចងសីមា ចងខ្មោច ព្រាយ ធ្មប់ អាបជាដើម ដូចជា មានអ្នកជំងឺ ឬខ្មោចចូល គេយកក្រមួនមកលាបចងមេដៃ មេជើង ហើយសូត្រមន្តព្រះឧបគុត្តឧបទេសចងជាដើម មន្តនោះដូចជា
ចងព័ទ្ធសីមា : ឱមៈ ពទ្ធំ មហាពទ្ធំ ឧមៈ ពន្ធំ មហាពន្ធំ ឧបគុត្តត្ថេរំ សោធាយ នមសីលំ សីលពុទ្ធោ នមោ ពុទ្ធាយ ។
ព្រះឧបគុត្តចងព្រាយប្រខ្លា: អត្តនោ កាយពន្ធនេ មារសធិវពន្ធិត្វា វិយ ទឡ្ហពន្ធិត្វា ទិមិត្វា ចរិវេទិត្វា បព្វតំ ទឡ្ហពន្ធិត្វា ស្វាហប៑ ស្វាហម៑ ។
នេះការពារអាប ធ្មប់ ចំបួរ: ឧបគុត្តោ ច មហាថេរោ មហា សម្មា ភគវតោ មារញ្ច ភុត្តភុត្តំ កាយពន្ធនំ។
៙ នមោ ពុទ្ធាយ ព្រះឧបគុត្តោ ច មហាថេរោ ព្រះឧបគុត្តំ ច មហាថេរំ អច្ឆាមិ។ នេះស្រាយវិញនៅពេលចង ។
៙ ថេរោ មហាថេរំ ឧបគុត្តោ ឧបគុត្តំ ពន្ធុពន្ធនំ សមាទិយាមិ។ នេះសូធ្យ ចងធ្មប់ ។
ពេលខ្លះ ឃើញថា
៙ឧបគុត្តំ ថេរំ ពទ្ធំ ពន្ធនំ។ ចងសព្វយ៉ាង ។
៙ អញ្ជើញព្រះស្រាយ កុំបីព្រះស្រង អញ្ជើញព្រះស្រាយចំណងឧបគុត្ត។
៙ឧមៈ ពទ្ធំ មហាពទ្ធំ ឧម ពន្ធំ មហាពន្ធំ ឧបគុតត្ថេរំ សោធាយ ។ សីលនមសីសោ សីលពុទ្ធោ នមោ ពុទ្ធាយ មអឧ ។ សូត្រចាក់សោការពារ ខ្លួន ចំនួន ៧ ចប់ ។
ពេលខ្លះគេសាងរូបលោកហើយ សូធ្យបូជាជាបាលីដើម្បីបានសិរីសួស្តីថា
៙ឧបគុត្តោ ច មហាថេរោ សម្ពុទ្ធេន វិយាកតោ មារញ្ច មារពលញ្ច ។ សោ ឥទានិ មហាថេរោ នមស្សិត្វា បតិដ្ឋិតោ អហំ វន្ទាមិ ។ ឥទានេវ ឧបគុត្តំ ច មហាថេរំ យំ យំ ឧបទ្ទវំ ជាតំ វិទ្ធំសេតិ អសេសតោ ។ មហាលាភំ ភវន្តុ មេ ។
មន្តទាំងនេះខុស ឬត្រូវយ៉ាងណា ខ្ញុំមិនហ៊ានអះអាងទេ ខ្ញុំអានជួបក្នុងសាស្ត្រាស្លឹករឹតបុរាណរបស់ខ្មែរយើង មិនមែនជាជំនឿនិងទស្សនៈរបស់ខ្ញុំឡើយ ។
អត្ថបទដោយលោកគ្រូ ធម្មានន្ទ វ៉ាន់ ចាន់សារ៉ែន