Philippa van Gelre (10 december 2018) E10 - S04 * Ridders van Gelre en het Geheim van de Hertogin

Het is de ridders eindelijk duidelijk; Philippa van Gelre is de vergeten hertogin. Het is haar geheim dat ze moeten ontrafelen. Philippa en haar tweelingbroer Hertog Karel worden in 1467 geboren in het kasteel van Grave. Hun ouders zijn hertog Adolf van Gelre en hertogin Catharina van Bourbon. Als Karel en Philippa vijf jaar zijn, verovert Karel de Stoute van Bourgondië het Hertogdom Gelre. Hun moeder is dan al vier jaar dood en hun vader zit gevangen. Karel de Stoute neemt zijn neefje en nichtje mee naar zijn kasteel in het Vlaamse Gent en voedt ze daar op. Weer vier jaar later overlijdt hun vader, hertog Adolf van Gelre; Karel en Philippa zijn wees. Karel wordt in 1492 hertog van Gelre. Philippa trouwt op zeventienjarige leeftijd met René II, hertog van Lotharingen. Dat ligt in het noordoosten van Frankrijk met als hoofdstad Nancy. De ridder pakken hun koffers weer in, ze gaan naar Frankrijk!

Maar eerst gaat ridder René nog even naar het Gelders Archief en ontdekt dat Philippa haar broer als hertogin van Gelre wilde opvolgen, als hij zonder wettig nageslacht zou overlijden. Tweehonderd jaar voordat Philippa en Karel leefden, was al afgesproken dat ook vrouwen mochten opvolgen in Gelre. Maar toen hertog Karel stierf zonder wettige nakomelingen, volgde Philippa hem niet op. In plaats daarvan kozen de Staten van Gelre Willem van Kleef als nieuwe hertog. Dat had te maken met een andere afspraak die Hertog Karel tien jaar voor zijn dood had gemaakt met Keizer Karel de Vijfde. Zij spraken af dat Keizer Karel Gelderland zou erven als Hertog Karel zonder wettige nakomelingen zou sterven. En zo is het gegaan, Philippa werd resoluut genegeerd.

De Ridders reizen naar Nancy. Bas gaat naar het Musée Lorrain, letterlijk in de voetsporen van Philippa, want dit was vroeger het hertogelijk paleis. Philippa krijgt tenminste dertien kinderen met haar man René van Lotharingen. Hij sterft al in 1508 en Philippa wordt een tijdje regentes voor haar oudste zoon Antoine en wordt als hoofd van de familie erg gerespecteerd om haar intelligentie en scherpe inzichten. Haar kinderen komen regelmatig bij haar om raad vragen, ook als ze al heel oud is. Op dat moment woont ze trouwens al lang niet meer in Nancy, maar in het dorpje Pont-à-Mousson.

Ridder René gaat kijken bij het Clarissenklooster waar Philippa woonde. Want tot grote verbijstering van haar kinderen besluit de hertogin op 52-jarige leeftijd het klooster in te gaan, waar ze een sober leven gaat leiden. Ze werkt in de huishouding, slaapt op stro op harde planken, draagt ruwe en simpele kleding en eet eenvoudig voedsel. Maar Philippa blijft altijd een goed contact houden met al haar nazaten, ze voedt zelfs haar kleindochter Marie de Guise, de latere koningin van Schotland, in het klooster op.

Philippa sterft op 79-jarige leeftijd in het klooster, een oude, grande dame. Ze wordt begraven in de Église des Cordeliers in Nancy, waar een prachtig glas-in-lood raam met het wapen van Gelre te zien is. Hier, bij haar sarcofaag, treffen de ridders elkaar weer, de zoektocht is ten einde. Het geheim is ontrafeld: Philippa had hertogin van Gelre moeten worden. Zij had met haar vele nakomelingen de zelfstandigheid van het hertogdom tot in lengte van jaren kunnen garanderen. En dan was Gelderland nooit deel gaan uitmaken van de Nederlandse staat. Leve Gelre! Ons verloren hertogdom.
Meer over dit programma: https://www.omroepgelderland.nl/ridde...