👨⚕️ Исчанов муносабати: Нега ёш оналар боласи билан жонига қасд қилиш ҳолатлари кўпайяпти?
1. ✔️ Болалар оралиғини қисқа қилиш – эркаклар аёлга подержка бермайди. Бир онага уй ишлари, қайнота-кайнона, бола қараш, эр хизмати — ҳаммаси юкланади. Бу ортиқча асабийлик, чарчаш ва танага кучли нагрузкага олиб келади.
2. ✔️ Арзимаган масалада ҳақорат қилиш – аёлини ер билан бир қилиб уришиш, сўкиш. Ҳаттоки унинг онаси, отаси ёки ака-укаларигача шаънини булғайдиган ҳақоратлар айтилиши. Оддий тушунмовчиликда ҳам психик босим ўтказиш.
3. ✔️ Изза қилиш – келинни қайнона, овсин, ака-ука, сингил олдида хор қилиш. Масалан, ҳамма овқатни олдин еб-ичиб тўйса, келин фақат хизмат қилиб, кейин ортганини ошхонада еб олиши. Ёки тўй-байрамларда келин хизмат қилади, бошқалар байрам қилади. Бу аёл руҳиятини синдиради.
4. ✔️ Туғруқдан кейинги психоз – кўп эркаклар бу ҳақда ўйламайди. Лекин туғруқдан кейин яширин ёки очиқ психоз бўлиши мумкин. Шу пайтларда келин асабий, қўпол бўлиб қолиши тиббий сабабдан. Ана шу вақтда она психологик ёрдамга муҳтож бўлади.
5. ✔️ Қулдек муносабат – келинга “ёққанини еяпсан, шукур қил” дейиш, харажат қилиб туриб ҳам, ҳаммани овқатини тайёрлатиб, ювиб-тозалатиб, яна “биз боқяпмиз” деб беҳурматлик қилиш. Келин еб ичиб ўтиргани учун ҳам ҳаммани хизматини қилиши шарт деб фикрлайлиларч келин шу оилани аъзоси қилиб ўзларига қўшиайди, барибир улар бир жамоа келин бир ўзи бир жамоадек қилиб қўядилар.
6. ✔️ Аёлнинг ҳаётини чеклаш – фақат рўзғор ва бола боқишга қул қилиб қўйиш. Шахсий ҳаёт йўқолади, эркинликка йўл йўқ. Ишлаган пуллари тортиб олинади, ҳар бир тийинигача ҳисоб қилинади. Ўзи эшшакдек ишлайди, аммо пулга зор қилинади. Бир сомса ёки бир шашликни ҳам ўзи сотиб олиб ейиш ҳуқуқи берилмайди.
7. ✔️ Маҳаллада қўллаб-қувватлаш йўқ – аёл идораларга мурожаат қилса, уни қўллаб-қувватлаш ўрнига “ўзинг ёмонсан, чида” дейишади. Маҳалла раиси, хотин-қизлар қўмитаси, ички ишлар ходимлари кўпинча фақат фотога олиб, қоғозбозлик билан чекланишади. Лекин аёлнинг чин дарди эшитилмайди, тарафини олиш ва ҳақиқий ёрдам бериш тизими йўқ.
8. ✔️ Соғлиқни текширмаслик – туғруқдан кейин оналар тиббий ва психологик кўрикдан ўтказилмайди. Саломатлик муаммолари эрта аниқланмайди. Агар келинда соғлиқ сабаб бўлса ҳам, кўп қайноналар уни докторга боришига йўл бермайди.
9. ✔️ Эрнинг ҳимоя қилмаслиги – эр доим онасини томонини олади, “онам валий, сен ёмонсан” дейди. Аёл эрга суяна олмайди. Эрда шахсий фикр йўқ, 3-чи шахс аралашиб уларни уриштириб юборади. Қайнонага келин ҳақ гап айта олса, эр учун бу “онага гап қайтариш” бўлади. Шу сабаб “аёлни уриб тарбиялаймиз” деган фикрга бориладилар.
10. ✔️ Жамият босими ва гап-сўз – “нега шундай қилдин, нега бундай қилмадинг?” деган муҳит аёлни қийнайди. Қаерга борса ҳам у айбдор. “Тилинг ёмон, сен у, сен бу” деган гаплар уни яна синади. Она уйига қайтиб келиши дўзах азобидан ҳам оғир эканини билади.
Информация по комментариям в разработке