Sosyal ve Kültürel Gelişmeler - Çağdaş Yumuşama Dönemi

SOSYAL VE KÜLTÜREL GELİŞMELER
1960-1980 yılları arasında Türkiye'de sanayileşmeyle artan köyden kente göç çarpık kentleşmenin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. 1960'ta ilk bilgisayar Karayolları Genel Müdürlüğünde kullanılmıştır. Kalkınma planları doğrultusunda bilimsel araştırmalar yapmak ve bu araştırmalar arasında eş güdüm sağlamak amacıyla 17 Temmuz 1962'de TÜBİTAK kurulmuştur. 31 Ocak 1968'de TRT ilk televizyon yayınına başlamış, zamanla renkli televizyon yayınlarının başlaması her eve bir televizyonun girmesi sosyal ve kültürel değişimlere yol açmıştır.

Edebiyatta "İkinci Yeni Akımı" 1960'ların ortalarına kadar etkisini devam ettirmiştir. Edip Cansever, İlhan Berk, Cemal Süreya, Turgut Uyar ve Sezai Karakoç bu akımın önemli temsilcileri arasındadır. Öte yandan daha önceki dönemlerde başlayan "köy romancılığı" Fakir Baykurt'un "Yılanların Öcü", Şevket Süreyya Aydemir'in "Toprak Uyanınca" eserleriyle ön plana çıkmıştır.

Dormen Tiyatrosu ve Kent Oyuncularının oluşturduğu Birleşik Sanatçılar Topluluğu 60'lı yıllarda Batı modelindeki özel topluluklara öncülük etmiştir. Gülriz Sururi-Engin Cezzar, Nisa Serezli-Tolga Aşkıner toplulukları ön plana çıkmıştır. Zeki Alaysa ve Metin Akpınar tarafından kurulan Devekuşu Kabare Tiyatrosu ise günlük konuların eleştirel bir biçimde ele alındığı müzikli güldürülerle tanınmıştır.

Türk sinemasında genellikle toplumsal sorunlar ele alınmıştır. Metin Akpınar, Zeki Alaysa, Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen ve Kemal Sunal toplumsal sorunları güldürü yoluyla sergilemişlerdir. Cüneyt Arkın, Kartal Tibet, Ediz Hun, Tarık Akan, Tanju Gürsu, Tanju Korel, Filiz Akın, Türkân Şoray, Fatma Girik ve Hülya Koçyiğit dönemin önemli sinema sanatçıları arasındadır.

1963'te Metin Erksan'ın "Susuz Yaz" filmi Berlin Film Festivali'nde "Altın Ayı" ödülünü kazanmış, Türk sinemasının gelişmesiyle ilk kez 1964'te Antalya Film Festivali düzenlenmeye başlanmıştır.

1965'te Türk müziğine yeni sesler kazandıran Altın Mikrofon Yarışması düzenlenmeye başlanmıştır. 1965'te düzenlenmeye başlanan Altın Mikrofon Yarışması'nda birinciliği ilk kez kendi bestesi olan "Gençliğe Veda" ile Yıldırım Gürses almıştır. Ayrıca bu dönemde Cem Karaca, Erkin Koray, Moğollar ve Barış Manço öncülüğünde "Anadolu-Rock" adı altında yeni bir müzik tarzı oluşturulmuştur.

1970'lerden itibaren kır-şehir kültürünün kaynaşması "arabesk" adı verilen yeni bir anlayışı ortaya çıkarmıştır. Özellikle Orhan Gencebay ile tanınan arabesk müzik Ferdi Tayfur, Müslüm Gürses, Hakkı Bulut ve İbrahim Tatlıses ile yaygınlaşmıştır.

Sorular ve Cevaplar
1. 1960-1980 yılları arasında Türkiye'de hangi gelişme çarpık kentleşmenin ortaya çıkmasına neden olmuştur?

Cevap: Bu dönemde yaşanan sanayileşme ve köyden kente göç çarpık kentleşmenin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

2. Türkiye'de ilk bilgisayar hangi kurumda kullanılmıştır?

Cevap: Türkiye'de ilk bilgisayar 1960 yılında Karayolları Genel Müdürlüğünde kullanılmıştır.

3. TÜBİTAK ne zaman kurulmuştur ve amacı nedir?

Cevap: TÜBİTAK 17 Temmuz 1962'de kurulmuştur. Amacı bilimsel araştırmaları desteklemek ve bu araştırmalar arasında eş güdüm sağlamaktır.

4. Türkiye'de televizyon yayınlarına ne zaman başlanmıştır?

Cevap: Türkiye'de televizyon yayınlarına 31 Ocak 1968'de başlanmıştır.

5. "İkinci Yeni Akımı" edebiyatta ne zaman etkili olmuştur?

Cevap: "İkinci Yeni Akımı" 1960'ların ortalarına kadar etkisini devam ettirmiştir.

6. "Köy romancılığı" akımının önemli temsilcilerinden ikisi kimlerdir?

Cevap: "Köy romancılığı" akımının önemli temsilcilerinden ikisi Fakir Baykurt ve Şevket Süreyya Aydemir'dir.

7. Birleşik Sanatçılar Topluluğu hangi yıllarda aktif olmuştur?

Cevap: Birleşik Sanatçılar Topluluğu 60'lı yıllarda Batı modelindeki özel topluluklara öncülük etmiştir.

8. Devekuşu Kabare Tiyatrosu ne tür oyunlar sergilemiştir?

Cevap: Devekuşu Kabare Tiyatrosu günlük konuların eleştirel bir biçimde ele alındığı müzikli güldürülerle tanınmıştır.

9. Türk sinemasında toplumsal sorunlar hangi yöntemle ele alınmıştır?