Скачать или смотреть ស្វែងយល់ពី សួត រលាកទងសួត មហារីកសួត និងវិធីការពារ, Knowing about the lungs problem.

Knowing about the lungs problem.
សួត
សួតគឺជាសរីរាង្គផ្លូវដង្ហើមមួយដ៏មានសារៈសំខាន់ ស្ថិតនៅក្បែរឆ្អឹងខ្នងត្រង់ផ្នែកទាំងសងខាងនៃបេះដូង។
សួតមានមុខងារសំខាន់ក្នុងការបញ្ជូនអុកស៊ីសែន ពីបរិយាកាសខាងក្រៅចូលទៅក្នុងចរន្ដឈាម និងបញ្ចេញជាតិកាបូនឌីអុកស៊ីដ (Carbon dioxide) ទៅក្នុងបរិយាកាស។ កោសិការរបស់រាងកាយត្រូវការអុកស៊ីសែនដើម្បីឱ្យដំណើរការបានរលូន និងលូតលាស់ ពោលគឺសរីរាង្គសួតនេះមិនមានពេលសម្រាកឡើយ។ ក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃ មនុស្សមានសុខភាពល្អដកដង្ហើមប្រហែល ២៥០០០ ដង។
រាងកាយរបស់មនុស្សមាននូវប្រព័ន្ធការពារបែបធម្មជាតិ ដែលរចនាឡើងដើម្បីការពារសួត។ ប្រព័ន្ធការពារធម្មជាតិនេះ ដំណើរការបានល្អស្ទើរតែគ្រប់ពេល ដោយបញ្ចៀសនូវល្អងធូលី និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគ។ ប៉ុន្ដែទោះជាយ៉ាងណា សារធាតុមិនល្អមួយចំនួន អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ផ្លូវដង្ហើម និងគំរាមកំហែងដល់សមត្ថភាពរបស់សួតដើម្បីឱ្យដំណើរការមិនប្រក្រតី ដែលអាចនាំទៅរកជំងឺសួត។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ការបំពុលខ្យល់ បានសម្លាប់មនុស្ស៣លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។ បំពុលខ្យល់បង្កឡើងដោយការដុតឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល (ធ្យូងថ្ម ប្រេង ប្រេងម៉ាស៊ូត និងឧស្ម័នធម្មជាតិ) ធ្វើឲ្យមានសារធាតុគីមីពុលនិងភាគល្អិតគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើន ដូចជាលំអងផ្សែង និងផ្សែងពុល ចូលទៅក្នុងខ្យល់ដែលយើងដកដង្ហើម។ ការបំពុលខ្យល់ បណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
ផ្នែកសំខាន់ពីរនៃការបំពុលខ្យល់ គឺឧស្ម័នពុល ហៅថាអូហ្សូន និងភាគល្អិត។ ភាគល្អិតគឺជាលំអងផ្សែងតូចៗ ផ្សែងពុល លោហៈ សារធាតុគីមី កំទេចដី ទឹក និងជ័រដែលបានមកពីសំបកកង់ឡាន។ ភាគល្អិតតូចបំផុតគឺគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងបំផុត ព្រោះវាចូលយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងសួត។ ការប៉ះពាល់នឹងភាគល្អិត បង្កឲ្យមានជំងឺហឺត រលាកទងសួត និងបង្កើនជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ផ្តាសាយធំ និងជំងឺផ្លូវដង្ហើមដទៃទៀត។
អូហ្សូនគឺជាសារធាតុក្រហាយខ្លាំង បង្កឲ្យផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្សណែនចង្អៀត ជំរុញឲ្យសួតធ្វើការខ្លាំងឡើង និងធ្វើឲ្យបញ្ហាសួតដែលមានស្រាប់ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ វាក៏អាចបណ្តាលឲ្យឈឺក្បាល ដកដង្ហើមឮសូរ ឈឺទ្រូង ចង្អោរ និងអស់កម្លាំង ហើយធ្វើឲ្យមនុស្សងាយនឹងមានជំងឺសួត ដូចជាជំងឺរបេង និងជំងឺរលាកសួត។
ស្ទើរតែភ្លាមៗ ផ្សែងនិងខ្យល់កខ្វក់ធ្វើឲ្យចេញទឹកភ្នែក ស្ងួតក ក្អក និងដកដង្ហើមឮសូរ។ ការបំពុលខ្យល់ក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ក៏ធ្វើឲ្យខូចសួតដែរ។ ការបំពុលនេះធ្វើឲ្យបញ្ហាបេះដូងនិងជំងឺសួតដែលមានស្រាប់ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត ហើយធ្វើឲ្យបេះដូងនិងសួតធ្វើការកាន់តែខ្លាំងឡើង ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីហ្សែនទៅរាងកាយ បង្កឲ្យមានការលំបាកក្នុងការដកដង្ហើម អស់កម្លាំង និងឈឺទ្រូង។
ការប៉ះពាល់នឹងខ្យល់កខ្វក់ក្នុងរយៈពេលយូរធ្វើឲ្យ ៖
 សួតចាស់ឆាប់រហ័ស។
 កើតមានជំងឺសួតរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជាជំងឺហឺត រលាកទងសួតរ៉ាំរ៉ៃ ខ្យល់ពេញថង់សួត និងមហារីកសួត។
 អ្នកជំងឺឆាប់ស្លាប់ ជាញឹកញាប់បំផុតគឺដោយសារគាំងបេះដូង និងដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។

ការបំពុលខ្យល់មានគ្រោះថ្នាក់បំផុតចំពោះអ្នកដែលមានបញ្ហាបេះដូងឬជំងឺសួតស្រាប់ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ កុមារក្រោមអាយុ១៤ឆ្នាំដែលសួតនៅលូតលាស់ និងអ្នកដែលធ្វើការឬហាត់ប្រាណក្រៅផ្ទះខ្លាំងក្លា។ បញ្ហាសុខភាពមួយចំនួនដែលបណ្តាលមកពីការបំពុលខ្យល់ គឺមិនអាចព្យាបាលបានទេ ដូចជាមហារីក ខ្យល់ពេញថង់សួត និងជំងឺហឺត ទោះបីប្រជាជនអាចរស់នៅជាមួយបញ្ហានេះបានយូរក៏ដោយ។ ការចេញឲ្យឆ្ងាយពីខ្យល់កខ្វក់ អាចពន្យឺតការវិវឌ្ឍន៍នៃជំងឺសួតជាច្រើន ប៉ុន្តែចំណុចនេះមនុស្សជាច្រើនមិនអាចធ្វើបានទេ។
នេះ គឺជាវិធីមួយចំនួន ដើម្បីជួយឱ្យសួតរបស់លោកអ្នករឹងមាំ និងមានសុខភាពល្អ
១. បញ្ឈប់ការជក់បារី
ប្រសិនបើលោកអ្នកជាអ្នកដែលជក់បារី លោកអ្នក ត្រូវតែដឹងថា ផ្សែងបារីមានផ្ទុកសារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់រាប់ពាន់ប្រភេទ ដែលសារធាតុទាំងអស់នោះអាចបង្កបញ្ហាដល់សុខភាពបាន។ ជាក់ស្ដែង ការជក់បារីគឺជាមូលហេតុដ៏ចំបងមួយនៃការកើតជំងឺសួត ដូចជា ជំងឺមហារីកសួត និងជំងឺរលាកសួត។ ការជក់បារីក្នុងរយៈពេលយូរ ផ្សែងបារីអាចបំផ្លាញដល់ជាលិកាសួត ដែលជាលទ្ធផលធ្វើឱ្យកើនឡើងគ្រោះថ្នាក់នៃការកើតជំងឺមហារីកសួត។ ការឈប់ជក់បារីអាចជួយគ្រប់គ្រងអាការៈកុំឱ្យវិវឌ្ឍន៍ទៅរកភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងលើកកម្ពស់គុណភាពជីវិតរបស់លោកអ្នក។ ដូចនេះ សូមប្ដេជ្ញាចិត្ដឈប់ជក់បារី និងទទួលយកជំនួយពីវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញក្នុងករណីចាំបាច់។
២. ចៀសវាការស្រូបយកផ្សែងបារីពីអ្នកដទៃ
លោកអ្នកដែលមិនជក់បារីត្រូវចៀសវាងការស្រូបយកផ្សែងបារីពីអ្នកដទៃ ដើម្បីអាចលើកកម្ពស់សួតឱ្យមានសុខភាពល្អ។ ផ្សែងបារីពីអ្នកដទៃ មានផ្ទុកនូវសារធាតុពុលខ្ពស់ ហើយអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សួត និងសុខភាពរាងកាយទាំងស្រុងរបស់លោកអ្នក។ ដើម្បីចៀសវាងការស្រូបយកផ្សែងបារីពីអ្នកដទៃ លោកអ្នក
• មិនត្រូវអនុញ្ញាត្ដឱ្យនរណាម្នាក់ជក់បារីនៅក្នុងផ្ទះ ក្នុងរថយន្ដ ឬក្នុងកន្លែងធ្វើការរបស់លោកអ្នកជាដាច់ខាត។
• គាំទ្រអាជីវកម្ម ឬសកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលមិនមានផ្សែងបារី។
• ចៀសវាងទីកន្លែងសាធារណៈ ដែលអនុញ្ញាត្ដឱ្យជក់បារី។
• ស្នាក់នៅសណ្ឋាគារ ដែលមិនមានផ្សែងបារី នៅពេលធ្វើដំណើរកម្សាន្ដទៅកន្លែណាមួយ ដើម្បីចៀសវាងសំណល់ផ្សែងពីភ្ញៀវមុនៗ។
៣. ត្រូវកម្រិតការប្រឈមនឹងភាពកខ្វក់ផ្សេងៗ
ក្រៅពីផ្សែងបារី ក៏មាននូវភាពកខ្វក់ផ្សេៗទៀត ស្ថិតនៅក្នុងខ្យល់អាកាស ដែលនាំឱ្យ អន្ដរាយដល់សួត ព្រមទាំងសុខភាពរាងកាយទាំងស្រុងរបស់លោកអ្នក។ សូម្បីតែក្លិនក្រអូបសំយោគប្រើនៅក្នុងផលិតផលបោកគក់ និងផលិតផលបន្សុទ្ធខ្យល់អាកាសផ្សេងៗក៏បញ្ចេញនូវសារធាតុគីមីពុលផងដែរ។ ដូចនេះ
• លោកអ្នកត្រូវចៀសវាងតំបន់កខ្វក់ និងតំបន់ឧស្សាហកម្ម។
• លោកអ្នកត្រូវយកចិត្ដទុកដាក់កាត់បន្ថយការបំពុលបរិយាកាសក្រៅផ្ទះ និងជួយបង្កើតបរិកាសបរិសុទ្ធ។