OKO Magazin: Dežela i južnjaci, rat i mir

Slovenija, 30 godina nezavisnosti

U junu 1991. Slovenija je proglasila nezavisnost od Jugoslavije. Prvi put nakon više od 45 godina u Jugoslaviji je počeo rat. Prvi put se desilo da neko zapuca na nekada 4. po snazi armiju u Evropi. Prvi put se desilo da moćna armija stvarana u vreme Tita počne da puca. Prvi pucnji označili su i kraj države Josipa Broza i početak života nezavisne Slovenije koja ove godina puni 30 godina.

Tog 25. juna 1991. predsednik Skupštine Slovenije France Bučar rekao je da deklaracija o nezavisnosti predstavlja kulminaciju o stogodišnjim nastojanjima slovenačkog naroda. A Milan Kučan je poručio da ustavni akt i ustavni zakon omogućavaju slovenačkoj državi preuzimanje svih prava i dužnosti čije izvršavanje je bilo do tada Ustavom iz 1974. preneseno na organe SFRJ.

Usledile su odluke saveznih vlasti, usledio je 10-dnevni rat - mali rat posle kojeg su došli veliki, kako je te događaje opisao Peter Handke.

Nakon rata, JNA se povukla iz Slovenije, što je značilo novo povlačenje granica u odnosu na one istorijske avnojevske.

Kako Slovenija 30 godina posle gleda na tu 1991. godinu, kako komentarišu ocenu poslednjeg američkog ambasadora u SFRJ da je slovenački "garbo nacionalizam" srušio Jugoslaviju, šta Slovenci danas kažu o izbrisanima, kome je od južnjaka danas Slovenija dežela, a kako na južnjake i Jugoslaviju Slovenci gledaju danas.

U emisiji govore: Milan Kučan, predsednik Predsedništva Slovenije 1991. godine, Milan Aksentijević, pukovnik JNA 1991. godine i jedan od izbrisanih, Rosvita Pesek, novinarka RTV Slovenije - na Filozofskom fakultetu u Ljubljani doktorirala na temi nezavisnosti, Igor Mekina, dugogodišnji slovenački novinar - prvi koji je pisao o izbrisanima, i pisac Goran Vojnović.

Autor: Stevan Kostić.

Label and copyright: RTS

Zabranjeno svako kopiranje video i/ili audio snimaka i postavljanje na druge kanale!