Nelson MANDELAning hikmatli so'zlari, iqtiboslari- ERKINLIK BU...

Eng yangi audiokitob va zamonaviy, foydali videolarni birinchilardan bo'lib biz bilan kuzating!
Kanalga obuna bo'lish uchun ssilka: http://bit.ly/3av8PKH

Bizni telegramda kuzating: t.me/nurlimedia

Ushbu videoda Nelson Mandelaning hikmatli so'zlari bilan tanishtiramiz

Oliygohdagi o‘qishning ikkinchi yilida Mandela universitet talabalar kengashi vakili etib saylandi. Biroq ba’zi muammolar sabab talabalar bu saylovni boykot qildi. Nelson ular bilan bir pozitsiyada ekanligini bildirish uchun iste’foga chiqishga qaror qildi. Buni bo‘ysunmaslik harakati sifatida ko‘rgan universitet rahbariyati unga tezda kengashga qaytishi kerakligini, aks holda oliygohdan haydalishidan ogohlantirdi.

Mandela ultimatumni qabul qilmadi va uyiga qaytdi. Regent Jongintaba uning universitetni tashlab qaytganidan g‘azablandi. U Mandelaga kuzda universitetga qaytishi kerakligini aytdi va uni uylantirish harakatini boshladi.

Bu voqealardan keyin Mandela uyidan qochib, Yoxannesburgga keldi. Bir muncha vaqt shu yerda qo‘riqchi va xizmatchi bo‘lib ishladi. Universitetni sirtqi bo‘limda tugatdi.

Deyarli 20 yil davomida Mandela JAR hukumatiga qarshi tinch, zo‘ravonliksiz harakatlar olib bordi. 1956-yilda Mandela va harakatning 150 a’zosi hibsga olindi, ular siyosiy tashviqotlari uchun davlatga xiyonat qilishda ayblandi (1961-yil ular oqlanadi).


Nelson mandelaning to`yi 1944 yil.
Qamoqda Mandela qurolli kurash o‘zgarishlarga erishishning yagona yo‘li ekanligiga ishona boshladi. Ozodlikka chiqqach u Umkhonto we Sizwe — “Millat nayzasi” qurolli harakatiga asos soldi. 1961-yilda u ishchilarning uch kunlik ish tashlashini uyushtirdi. Keyingi yil ish tashlashni tashkillashtirgani, unga o‘zi boshchilik qilgani uchun yana 5 yilga ozodlikda mahrum qilindi. 1963-yil Mandela qayta sudga tortildi. Bu safar u va 10 nafar AMK yetakchilari siyosiy jinoyatlari, xususan, ish tashlash uyushtirgani uchun umrbod qamoq jazosiga hukm qilindi.

Mandela 27 yillik (1962-yil noyabridan 1990-yil fevraliga qadar) tutqunligining 18 yilini Robben orolida o‘tkazdi. Bu yerda u sil kasalligini yuqtirib oldi. Shunday bo‘lsa ham, qamoqdagi paytida sirtqi dasturlar orqali London universitetidan yuridik bakalavr diplomini oldi.


SSSR markasi, 1988 yil
1985-yili prezident Piter Bota Mandelaga qurolli kurashdan voz kechish evaziga ozodlikni taklif etdi, ammo u bu taklifni qat’iyan rad etdi.

Mandelaning ozod qilinishi uchun mahalliy va xalqaro bosimlar kuchayishi fonida hukumat u bilan bir necha bor muzokaralar o‘tkazdi, lekin hech qanday kelishuvga erishilmadi.
Botodan keyin prezidentlikka Federik de Klark kelgach, Mandela 1990-yil 11-fevral kuni nihoyat ozodlikka chiqarildi.

Qamoqdan chiqqach ham Mandela JAR hukumati konstitutsiyaviy islohotlar o‘tkazishi uchun xalqaro kuchlardan bosimni kamaytirmaslikni so‘radi. U tinchlik tarafdori ekanligini, biroq qora tanli aholi to‘liq saylov huquqini olmaguncha AMK qurolli kurashni to‘xtatmasligini bildirdi. 1991-yil Mandela AMK prezidenti etib saylandi, uning sodiq do‘sti va hamkasbi Oliver Tambo Milliy Kongress raisi bo‘ldi.

Frederik Klerk va Nelson Mandela jahon iqtisodiy forumida 1992 yil.
1993-yil Nelson Mandela va prezident de Klark Janubiy Afrikada aperteidga chek qo‘yish borasidagi ishlari uchun tinchlik bo‘yicha Nobel mukofotiga sazovor bo‘ldi.

Nelson Mandela (1993)
Qamoqdan chiqqandan so‘ng Mandela prezident de Klark bilan mamlakatdagi birinchi ko‘p millatli saylovlar haqida muzokaralar olib bordi. Oq tanlilar hokimiyatni bo‘lishishga tayyor edi, ammo qora tanlilar hukumatni to‘liq o‘z qo‘llariga olmoqchi edi. Muzokaralar keskinlashib, namoyishlar kuchaydi.

1995-yilda JARda regbi bo‘yicha Jahon Kubogi o‘tkazildi. Bu davlatning xalqaro maydondagi obro‘si o‘sishiga yordam berdi. O‘sha yili Mandela “Buyuk xizmatlari uchun” ordeni bilan taqdirlandi.

Shuningdek, prezidentlik davrida Mandela JAR iqtisodiyotini qulashdan ham himoya qildi, “Qayta qurish va rivojlantirish rejasi” orqali hukumat yangi ish o‘rinlari, uy-joy va sog‘liqni saqlash tizimi tashkil etilishini moliyalashtirdi.

1996-yilda Mandela ko‘pchilik hukmronligiga asoslangan kuchli markaziy hukumatni tashkil qiladigan, ozchilik manfaatlari va so‘z erkinligini kafolatlaydigan yangi konstitutsiyani qabul qildi.

1999-yilgi saylovlarga Mandela o‘z nomzodini qo‘ymadi.

Nelson Mandela 2013-yil 5-dekabrda, 95 yoshida Yoxannesburgdagi uyida vafot etdi. Shu kuni JAR prezidenti Yakob Zuma uning vafoti munosabati bilan nutq so‘zlab, “Dunyoning qayerida bo‘lmasin, uning jamiyat haqida tasavvurlarini yana bir bor tan olaylik... Unda hech kim ekspluatatsiya qilinmaydi, zo‘rlik ishlatilmaydi, inson ustidan inson ustunligiga yo‘l qo‘yilmaydi”.

Mandelaning dafn marosimida 91 nafar davlat va hukumat rahbarlari, 15 nafar sobiq rahbarlar qatnashdi.

Nelson Mandela qalamiga mansub “Kurash — bu mening hayotim”, “Ozodlikka oson yo‘l yo‘q” kitoblari dunyo o‘quvchilari orasida juda mashhur..