هم اندیشی چپ: نویسندگان و انقلاب در شرایط کنونی

نویسندگان و انقلاب در شرایط کنونی
با شرکت مجید نفیسی ، اسد سیف، گرداننده همایون ایوانی
ارزیابی شما از نقش کانون نویسندگان در دوره شاه و دوره جمهوری اسلامی چیست؟ آفرینش ادبیات، در زمینه شعر، رمان، ترجمه و... چه نقشی در به وجود آوردن نگاه انتقادی و نگاه پیشرو در جامعه داشته‌اند؟ سوژه سیاسی بر چه زمینه‌سازی های و زیرساخت‌های فرهنگی استوار بود و استوار هست؟ فرهنگ ورزان و نویسندگان چپ چه نقشی در دفاع از آزادی اندیشی و گسترش افق‌های فکری جامعه داشته و دارند؟
با چنین پرسش‌هایی وارد بحث و گفتگو با مجید نفیسی و اسد سیف از فرهنگ‌ورزان و نویسندگان معاصر می‌شویم.

چهارم مارس 2023

کارنامه‌ی کوتاهِ مجید نفیسی
در دهه‌ی چهل، مجید نفیسی را آرتور رمبویِ شعرِ امروز ایران می‌خواندند زیرا از سیزده‌سالگی شعرهایش در "جُنگ" اصفهان، "جزوه‌ی شعر" و "آرش" در کنار اشعارِ محمد حقوقی، احمد‌رضا احمدی و فروغ فرخزاد به چاپ می‌رسید. نخستین مجموعه‌ی شعرش بنام "در پوستِ ببر" در سال چهل‌و‌هشت از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شد و نخستین رساله‌ی نقد ادبیش بنام "شعر بعنوان یک ساخت" در سال چهل‌و‌نه به کوشش هوشنگ کلشیری در اصفهان به چاپ رسید.
کتاب "راز کلمه‌ها"یش که در سال پنجاه از سوی کانون پرورش فکری کودکان‌و‌نوجوانان انتشار یافت جایزه‌ی سلطنتیِ بهترینِ کتابِ سال برای کودکان را گرفت.
مجید در دهه‌ی پنجاه با نامِ مستعار, قلم و قدم می‌زد. دو کتاب "نقدی بر فلسفه‌ی اگزیستانسیالیستیِ سارتر" و "حزب جمهوری اسلامی با دو شمشیرِ زنگزده: کلریکالیسم و سرمایه‌داری دولتی" از جمله کارهای او در این دوره است. او پس از تیربارانِ همسرش عزت طبائیان و برادرش سعید در سال شصت‌و‌دو به ترکیه گریخت و سرانجام به آمریکا پناهنده شد جایی که امروز با پسرش آزاد زندگی می‌کند. مجید در سال زار‌و‌نهصد‌و‌نود‌و‌شش دکترای خود را در رشته‌ی "زبانها و فرهنگهای خاورِ نزدیک" از دانشگاه یوسی‌اِل‌ا گرفت. رساله‌ی دکترایش بنام "مدرنیسم و ایدئولوژی در ادبیات فارسی: بازگشت به طبیعت در شعرِ نیمایوشیج" به انگلیسی درآمده است. در سالهای تبعید از مجید نفیسی کتابهای گوناگونی به شعر و نثر به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده است از جمله "در جستجوی شادی: نقدی بر فرهنگِ مرگ پرستی و مردسالاری در ایران", "من خود ایران هستم و سی‌و‌پنج مقاله‌ی دیگر" و "پیکار در پیکار: من و جنبش چپ" و سه مجموعه‌ی شعر "گنجِ عزت"، "سرگذشت یک عشق" و "پدر و پسر" که همه در سامانه‌ی "باشگاه ادبیات" به رایگان در دسترس است.

کارنامه‌ی کوتاهِ اسد سیف
در سال 1956 (1335) در بندر انزلی متولد شد. از دانشکده ادبیاتِ دانشگاه تبریز در رشته جغرافیای انسانی و اقتصادی فارغ‌التحصیل شد. پیش از آن در دانشسرای تربیت معلم، "تعلیم و تربیت" خوانده بود. چند سالی معلم بود. پس از انقلاب روزنامه‌نگار نیز شد. در پی فعالیت‌های سیاسی سرانجام در سال 1361 از کشور گریخت. هم اکنون ساکن کشور آلمان هست. نقد ادبیات و فرهنگ کاری‌ست که در زمینه نوشتن به آن مشغول است. با نشریات مختلف ایرانیان در خارج از کشور از جمله آرش (چاپ پاریس)، چشم‌انداز (چاپ پاریس)، باران (چاپ سوئد) و... همکاری داشته است. هم‌اکنون مسئولیت نشریه اینترنتی "آوای تبعید در عرصه ادبیات و فرهنگ"،‌ که تا کنون 32 شماره از آن انتشار یافته را دارد. در خارج از کشور کتاب‌های زیر از اسد سیف منتشر شده‌اند:
اسلامی‌نویسی (بررسی دو دهه ادبیات حکومتی در ایران)، انتشارات باران سوئد 1999
ذهنِ دربند، (مجموعه مقالات) انتشارات باران، سوئد 2002
پیشینه و زمینه اندیشه‌ستیزی در ایران،(مجموعه مقالات) نشر فروغ، آلمان2004
عشق در ادبیات داستانی ایران در تبعید، نشر فروغ، آلمان 2008
من و شهرزاد و دُن کیشوت انتشارات باقر مرتضوی، کلن 2016
طنز در ادبیات داستانی ایران در تبعید، انتشارات باقر مرتضوی، کلن 2017
کتابی برای کتاب‌ها (مجموعه مقاله)، انتشارات مهری لندن 2019
دگرباشان جنسی در ادبیات تبعید ایران، انتشارات مهری، لندن 2020
نازایی ادبیات در دوران گسست، نشر باران سوئد 2022
به مدت هفت سال دبیر "کانون نویسندگان ایران در تبعید" بود و به عنوان یکی از بنیانگذاران "انجمن قلم ایران در تبعید" دو سال نیز دبیر آن بود. هم‌اکنون در هیچکدام عضو نیست.
کاری که در عرصه ادبیات بر آن متمرکز شده‌، ادبیات تبعید است. سی سالی می‌شود که بر آن کار می‌کند. در این راستا تا کنون سه کتاب از اسد سیف منتشر شده و چند کتاب نیز آماده انتشار هستند.