Türk Semahları: Bozok Semahı

Alevi-Bektaşilik:

''10. yüzyıldan itibaren, İslam’ı kabul etmeye başlayan göçebe ve yarı göçebe Türk oymakların, yeni dinle birlikte, eski Türk inanç ve geleneklerini bir biçimde bağdaştırdıkları, sonraki dönemde bünyeye bazı Hurufi ve Şii unsurların katıldığı; “Hak-Muhammed-Ali” anlayışına dayalı, yol mensubunun, dört kapı-kırk makam ile “insan-ı kamil” olacağını benimseyen; batıni, Türk tasavvufi özellikleri öne çıkan sosyo-kültürel bir yapıdır”

Aleviliğin iki ana kaynağı vardır:

1- Emevicilik-Arap Milliyetçiliğine karşı Ehlibeyt-İslam.
2- Eski Türk Kültürü ve İnançları (Şamanizm-Tengri)

Alevilik, eski Türk kültürü ve inancının ağır bastığı bir inanç olmuş ve Suudi-Emevi din anlayışına karşı Türk insanının bir kalkanı, bir savunma mekanizması olmuştur.

Türk Erenleri (Hacı Bektaş, Pir Sultan Abdal, Abdal Musa, Saru Saltık, Gevheri, Karacoğlan, Yunus Emre, Kaygusuz Abdal, Köroğlu, Şah Hatayi, Seyyid Nesimi, Kul Himmet, Aşık Dertli, Virani, Fuzuli, Teslim Abdal, Dadaloğlu vs vs ) Türk Dilini, Türk Kültürünü yaşatmışlardır. Türkçe deyişlerle, dönemin Türk insanının dünya görüşünü yansıtan şiirler yazarak dönemin Türk örf adetini bize anlatmışlar, sözlü bir şekilde dilden dile günümüze gelmiştir.

15.yy'da Türkmen Ozan Pir Sultan Abdal'ın bir şiirinde dönemin Türk halkının acı ve ızdıraplarını dillendirmiştir:

''Bu yıl bu dağların karı erimez
Eser badı saba yel bozuk bozuk
Türkmen kalkıp yaylasına yürümez
Yıkılmış aşiret il bozuk bozuk''

14.yy'da yaşamış Türk Ozan Kaygusuz Abdal'ın, Emeviliği eleştiren şiirler yazmış, Türk hayat görüşünü içeren İslam anlayışını ortaya koymuştur. Bunun yanında Türk dilini seven şiirlerini dillendirmiştir:

''Ey derviş, Mi-dani, mi-dani der durursin. Sen hiç Türkice bilmez misin?''

''Biz dillerden Türk dilini biliriz. Gün doğduğunda sabah, dolandığında gece oldu deriz. Suyun geldiği yana yukarı, gittiği yana aşağı deriz.''

''Tanrı buyurdu Cebrâil
Türk dilince söylegil dur git digil.
Türk dilince Cebrail hey dur, didi.
Duru-gel Uçmag'ın terkin ur didi,''

Bir çoğu ise Emevi-Arapçı dinciler yüzünden ya derisi düzülerek katledilmiş, ya yakılmış ya da asılan Türk Erenleri gene de özlerinden vazgeçmemişlerdir. Yıkıcı Emevi- Abbasi anlayışına karşı direnerek Türklüğün var olma kavgasını ortaya koymuşlardır.


18.yy'da ''Saz-Kopuz çalmak şeytan işidir. Çalana 100 sopa vurulacaktır.'' diye fetva veren Sırp asıllı devşirme Bolu Kadısının fetvasını dinlemeyen Türk Ozan Aşık Dertli, yediği sopadan ayakları sakat kalacaktır.

Halbuki Saz-Kopuz, mistik bir Türk Çalgısıdır.


Alevi-Bektaşi Terminolojisinde geçen sözcüklerin çoğu Türkçe kelimelerdir: ''Eren, Yol, Yoldaş, Dede, Kopuz, Türkü, Od, Ocak, Ozan, Deyiş, Kızılbaş, Hatun vs vs)


Alevi-Bektaşi kültüründe Türkçe vurgusu

Ocak, Türkçe bir kelimedir. Alevi-Bektaşi kültüründe ocak sistemi vardır. Hubyar Ocağı, Erdebil Ocağı, Baba Mansur ocağı..Diyarbakır Türkmen Alevilerinde Bozkurt Ocağı bulunur.

Türkü, Türkçe bir kelimedir. Türkler, ağıtlarını, sevinçlerini saz eşliğinde anlattığın müziğe türkü demiştir. Türküsüz, bir Alevilik düşünülemez.

Dede, Türkçe bir kelimedir. Alevilikte, Dedelik sistemi vardır. Dedeler, toplumda önemli bir misyonu olan kişiler olarak görülürdü. Her ocağın bir dedesi bulunurdu. (Örneğin Dedem Korkut)

Ozan, Türkçe bir kelimedir. Alevilik bir nevi ozanlıktır. Türk halk kültüründe ozan, toplumun öncüsü olmuş bir gelenek, halka mal olmuş bir kültürdür. Yaşamını halkla birlikte idame ettiren ozan, sazıyla sözüyle halkın sesidir. Toplumdaki olumlu ya da olumsuz gelişmeler, ozanın sazına, sözüne ve sesine konu olur.

Eren, Türkçe bir kelimedir. Alevilikte bilgili, görgülü kimseler için eren derlerdi. Mitolojik Türk kültüründe erenlik önemli bir yere sahiptir. (Örneğin, Horasan Erenleri)

Deyiş, Türkçe bir kelimedir. Saz eşliğinde söylenen türkülerin genel adı deyiştir.

Yol-yoldaş Türkçe kelimelerdir. Türk halk kültüründe yoldaş, aynı yolun yolcusu olan kimselerdir.

Kızılbaş, Türkçe bir kelimedir. Safevi Türkmen topluluğu tanımlamak için kullanılmıştır.


Alevi-Bektaşliğin nasıl oluştuğunu bilmek için:

1- Türklerin İslamla Tanışması
2- Emevi-Abbasilerin Devlet Politikası
3- Eski Türk İnancı, Eski Türk Kültürü, Eski Türk Mitolojisi
4- Türklerin, yeni dine karşı eski kültürlerini nasıl uyuşturmaya çalıştıklarını
5- Türklerin göç yolları
6- Yozlaşmış ve devşirilmiş hükümdarların bu inanca nasıl baktıkları ve kültürlerini yaşatmaya çalışan Türk topluluğun buna nasıl karışıklık verdiği
7- Tarihsel süreçteki Türk devletlerinin çekişmeleri ve etkisi (Osmanlı-Safevi, Osmanlı-Timur)
8- İslam'da Mezhep Kavramı ve ilkel Mezhepçilik kavramının Türk Toplumu Üzerindeki Etkisi



Türkçü Şair Necdet Sevinç:

"Pir Sultan, Türk halkından kopmuş, köyün, köylünün dilinden anlamaz olmuş Arabın zemzem suyunu halkın alın terinden daha kutsal sayacak kadar yozlaşmış, çıkmaz yollara sapmış, çıkarcıların çamuruna saplanmış olan Osmanlı Sarayına karşı bir başkaldırmaydı.”


https://turkaleviligi.wordpress.com/