NHM vertelt - Esther Barendse-Boas, 28 oktober 2018

Regelmatig deelt een ooggetuige zijn of haar herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog aan de hand van een interview met Esther Göbel, projectmedewerker Joods Cultureel Kwartier. Deze unieke verhalen worden vertelt in aanwezigheid van publiek en de gesprekken worden vast gelegd op video.

De groep met overlevenden die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt wordt steeds kleiner, terwijl de vraag naar informatie juist groeit. De unieke verhalen van de overlevenden geven namelijk niet alleen inzicht over moeilijke vraagstukken uit het verleden, maar ook over het heden. We hebben als doel gesteld om zo veel mogelijk overlevenden vast te leggen om zo hun ervaringen door te geven aan een breed publiek. We hopen dat deze interviews door velen worden bekeken en worden gedeeld.

Esther Barendse-Boas (1942): als baby gesmokkeld uit de crèche

Salomon (Sal) en Seraphina Boas-Prins woonden tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam-Zuid, op de Van Tuyll van Serooskerkenweg. In de zomer van 1942 werd hun dochter Esther geboren. Begin 1943 werd het gezin gedwongen naar Amsterdam-Oost te verhuizen. Op 26 mei vond in het centrum van Amsterdam een grote razzia plaats. Sal Boas had vernomen dat er ook op 20 juni een razzia zou zijn. Gealarmeerd door dat bericht besloten zij Esther in onderduik te brengen bij de familie Assman, kennissen van de Van Tuyll van Serooskerkenweg. Op 20 juni 1943 werd het echtpaar Boas opgepakt en overgebracht naar Westerbork.

Na verraad door een NSB’er werd de bijna één jaar oude Esther opgepakt en ondergebracht in de Crèche, tegenover de Hollandsche Schouwburg. Door kinderverzorgster Virrie Cohen werd zij uit de Crèche gesmokkeld en via verschillende familieleden van Assman ondergebracht in Groningen, en later in Leeuwarden.

Haar ouders waren op dat moment nog in kamp Westerbork en kregen te horen dat als zij de verblijfplaats van hun kind konden achterhalen, de hele familie op de Barneveldlijst geplaatst kon worden. Sal en Seraphina Boas zagen zich voor een groot dilemma gesteld: ofwel hun kind bij vreemden laten, met het risico dat het verraden zal worden, ofwel met het gezin naar Barneveld gaan en te vertrouwen op de bescherming die deze lijst bood. Ze besloten tot het laatste. Esther werd op 28 augustus door haar onderduikgevers naar Barneveld gebracht. Bijna drie weken later volgden haar ouders. Op 29 september 1943 moesten de Barnevelders naar Westerbork. Krap een jaar later werd het gezin Boas op 4 september 1944 naar concentratiekamp Theresienstadt gedeporteerd, wat zij alle drie overleefden.

Zie voor meer getuigenissen www.jck.nl/nl/longread/nhm-vertelt-ooggetuige.