Tabula rasa. Czy umysł noworodka to niezapisana karta?

W "Rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego" XVII-wieczny brytyjski filozof John Locke stwierdził, że cała ludzka wiedza pochodzi z doświadczenia. Rodzimy się pozbawieni jakiejkolwiek wiedzy o otaczającym nas świecie – czy to fizycznym,czy społecznym. Nie wiemy niczego o prawach przyrody, nawet o własnym organizmie ani zachowaniach innych ludzi. A wszystko to, z czego składają się nasze myśli – cokolwiek by to było: idee, pojęcia, obrazy, reprezentacje poznawcze czy może wyrażenia jakiegoś specjalnego języka myśli – to wszystko miałoby się wywodzić z naszego zmysłowego kontaktu ze światem.

Stanowisko Locke'a określa się mianem empiryzmu - a przeciwne do niego (głoszące, że istnieje jakaś wiedza wrodzona): natywizmu. Zwolennicy obu tych poglądów toczyli spory, które ciągnęły się przez całe stulecia. Miały one swoje odsłony także na gruncie etyki czy filozofii moralności.

Jak ten stary filozoficzny spór wygląda z dzisiejszej perspektywy? Co o umysłach nowordków i konstrukcji naszego aparatu poznawczego mówi współczesna psychologia? Czy jesteśmy dzisiaj bliżej niż kilkaset lat temu rozstrzygnięcia, czy rację miał Locke, czy jego krytycy?

Scenariusz i prezentacja: Łukasz Kwiatek
Kamera i montaż: Piotr Urbańczyk

Nagranie zrealizowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016-2019.