Messi, Musk, Mozart. Wszyscy są w spektrum autyzmu. "Spektrum autyzmu było zawsze"

- Kiedyś gdy usłyszało się zespół Aspergera, myślało się: „geniusz”. Jak autyzm, to problem, choroba - obserwowała przez lata Sylwia Bryzek, psycholog kliniczna, ekspertka HEDEPY. Od 1 stycznia 2022 roku obowiązuje nowa klasyfikacja, w której decyzją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie ma już podziału na zespołu Aspergera, autyzm wczesnodziecięcy, autyzm atypowy. Mamy po prostu zaburzenia w spektrum autyzmu.

WHO w ten sposób chciało po pierwsze ujednolicić klasyfikacją chorób i zaburzeń z klasyfikacją amerykańską. Po drugie wciąż nie są znane dokładne przyczyny autyzmu czy zespołu Aspergera, których objawy nieraz pokrywały się. Na zmianę wpłynęła też sprawa związana z osobą dr. Hansa Aspergera, austriackiego psychiatry i pediatry, od którego nazwiska powstała nazwa zaburzeń. - Chociaż był pierwszą osobą, która dużo publikowała na temat dzieci funkcjonujących w specyficzny sposób, to ostatnio wyszło na jaw, że w okresie II wojny światowej współpracował z nazistami. Był odpowiedzialny za akcje T4 eksterminującą dzieci z chorobami psychicznymi – przypomina w „Psyche” Sylwia Bryzek.

Jakie objawy mogą sugerować spektrum autyzmu? Np. dziecko mówi o sobie w trzeciej osobie. Zamiast: jestem głodny - Jasio jest głodny. Kolejny objaw, na który warto zwrócić uwagę, to brak uwspólnienia pola uwagi. - Jeżeli dziecko chce coś rodzicowi pokazać, to pokazuje na przedmiot, ale nie konsultuje z rodzicem, czy rodzic widzi tę rzecz – wyjaśnia Bryzek w "Psyche".

Poza tym dzieci w spektrum mają tendencję do porządkowania. Układają w ciągi logiczne, w kolejki zabawki, klocki. Interesują się tematami mechanicznymi, czyli pociągami, tramwajami, rozkładami jazdy i zgłębiają temat do podszewki. W okresie przedszkolnym najczęściej bawią się same. Nieraz buntują się, reagują agresją, gdy coś idzie nie po ich myśli. Mają tendencję do narzucania swojej woli. - Z drugiej strony mają niesamowicie rozwinięty aparat pojęciowy. Są bardzo elokwentne. Dlatego rodzice często nie dowierzają, że coś jest nie tak – opowiada ekspertka w „Psyche”.
Autyzm nie tylko u chłopców

U dziewczynek objawy są trudniej widoczne, ponieważ szybciej potrafią się dostosować i maskować objawy. Obserwują, jak zachowują się koleżanki i zachowują się podobnie. - Dlatego do pewnego momentu autyzm uważało się za chorobą chłopięcą. Dzisiaj już wiemy, że to kwestia diagnozy – wyjaśnia psycholożka.