مستند جنگ افغانستان با امپراتوری بریتانیا

#انگلیس #بریتانیا #جنگ #افغانستان #امارت_اسلامی #تاریخ
منبع متن: https://fa.wikipedia.org/wiki/جنگ_اول...
https://fa.wikipedia.org/wiki/جنگ_دوم...
https://fa.wikipedia.org/wiki/جنگ_سوم...
جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) در بخش جنوبی درهٔ هلمند روی داد. این جنگ که میان نیروهای کمپانی هند شرقی بریتانیا و افغانستان رخ داد، روی‌هم رفته با پیروزی افغان‌ها بر انگلیس پایان یافت. مشهور است که در این جنگ حدود ۴۵۰۰ نفر از سربازان انگلیسی و هندی کمپانی هند شرقی بریتانیا به همراه ۱۲۰۰۰ نفر از مردمان و خانواده‌های وابسته به اردوگاه انگلیس، توسط جنگجویان قبائل افغان کشته شدند، اما در نهایت در جنگ کابل، انگلیسی‌ها بر افغان‌ها فائق آمدند. این جنگ، یکی از اولین لشکرکشی‌های بزرگ قرن نوزدهم در جریان رقابت‌ها بر سر تصاحب قدرت و نفوذ در منطقه آسیای مرکزی بود که با عنوان بازی بزرگ میان امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روسیه شناخته می‌شود.
طی این جنگ دوست محمدخان تسلیم شده و مجبور به رفتن به هند شد و شاه شجاع درانی با حمایت نیروهای انگلیسی مستقر در کابل به حکومت رسید.
نیروهای قبایلی افغان به مبارزه با نیروهای انگلیسی پرداختند و کابل را محاصره کردند. در ماه ژانویه انگلیس‌ها اعلان کردند که حاضر به تخلیه کابل هستند. دولت کابل به نیروهای انگلیسی تضمین داد که در راه برگشت نیروهای انگلیسی به هند به آنان کاری نداشته باشد.اما نیروهای قبایلی افغان این تضمین را نپذیرفتند.
هنگامی که دستهٔ نیروهای انگلیسی که تعدادی زن و کودک و خدمه هم همراهشان بود در حال بازگشت به هند بودند نیروهای قبایلی افغان به آنان حمله کردند و همه را قتل عام نمودند.
یک سال بعد گروهی از نیروهای انگلیسی برای گرفتن انتقام به کابل حمله کردند. آنان قلعه و بازار بزرگ شهر را به آتش کشیدند.
جنگ دوم افغان و انگلیس یک نبرد نظامی میان راج بریتانیا و امارت افغانستان از سال ۱۸۷۸ تا ۱۸۸۰ در زمان فرمانروایی شیرعلی خان بارک‌زایی، پسر امیر دوست‌محمدخان بود. این جنگ بخشی از بازی بزرگ میان امپراتوری‌های بریتانیا و روسیه بود.
این جنگ شامل دو لشکرکشی بود - اولی در نوامبر ۱۸۷۸ با اشغال افغانستان توسط بریتانیا آغاز شد. انگلیسی‌ها به سرعت پیروز شدند و امیر شیرعلی خان را مجبور به فرار کردند. محمدیعقوب خان، جانشین شیرعلی، بی‌درنگ درخواست آشتی کرد و در پی آن معاهده گندمک در ۲۶ مه ۱۸۷۹ بسته شد. انگلیسی‌ها فرستاده و مأموریتی را به رهبری لوئیس چاواگناری به کابل فرستادند اما در ۳ سپتامبر فرستاده کشته شد که این رخداد باعث از سرگیری درگیری به دست محمد ایوب خان و کناره‌گیری یعقوب خان شد.
توپخانه اسب سلطنتی انگلیس در حال عقب نشینی از نبرد میوند
لشکرکسی دوم در سپتامبر ۱۸۸۰ هنگامی که انگلیسی‌ها قاطعانه ایوب خان را در قندهار شکست دادند، به پایان رسید. آن‌ها امیر جدیدی به نام عبدالرحمن‌خان را گماشتند که باری دیگر معاهده گندمک را تأیید و تصویب کرد. هنگامی که سربازان انگلیسی و هندی عقب‌نشینی کردند، افغان‌ها پذیرفتند که انگلیس‌ها به تمام اهداف ژئوپلیتیکی خود برسند و یک منطقه حائل میان راج بریتانیا و امپراتوری روسیه تشکیل دهند
جنگ تل یا جنگ سوم افغان و انگلیس از چهارم ماه مه ۱۹۱۹ شروع شد و تا ۲۶ مه ۱۹۱۹ ادامه یافت. بنا به روایتی دیگر، این جنگ از ششم مه سال ۱۹۱۹ تا هشتم اوت همان سال به طول انجامید و سرانجام با بسته شدن پیمان راولپندی و ترک مخاصمه دو طرف به پایان رسید. عده‌ای افغان‌ها را پیروز این نبرد می‌دانند؛اما بنا به نظر سایر تاریخ‌نگاران این جنگ در واقع نوعی پیروزی تاکتیکی برای بریتانیا بود چراکه بار دیگر خط دیورند به عنوان مرز حائل میان افغانستان و هندوستان ترسیم شد و افغان‌ها توافق کردند که به مرزها و مناطق تحت کنترل امپراتوری بریتانیا تجاوز نکرده و مشکل ایجاد نکنند. سرانجام در این جنگ انگلیس‌ها نیز استقلال سیاسی افغانستان را طبق مفاد پیمان راولپندی به رسمیت شناختنند و افغانستان از یوغ استعماری انگلستان رهایی یافت. درین جنگ افغان‌ها از سه جبهه بالای انگلیس‌ها حمله کردند ولی در جبهه پکتیا افغان‌ها قلعه‌های زیادی در نواحی تل بدست آوردند. بدین لحاظ جنگ تل نامیده می‌شود.