Скачать или смотреть „Trudno być osobą, która wywraca stół". Mamologia o tym, jak stereotypy hamują rozwój dziewczynek

Czy dziewczynki naprawdę mają mniejsze zdolności konstruktorskie niż chłopcy? Najnowsze badania Play Well Grupy LEGO oraz kampania marki „Ona To Zbudowała” pokazują, że to mit, który wciąż pokutuje w szkołach, domach i kulturze popularnej. W podcaście Zwierciadła „Dylematy mamy i taty” Monika Sobień-Górska rozmawia z Aleksandrą Beltą-Iwacz, psycholożką dziecięcą i blogerką znaną jako Mamologia, o tym, jak wspierać kreatywność dziewczynek i dlaczego budowanie – także z klocków LEGO® – może stać się narzędziem do zmiany świata. Sponsorem odcinka jest LEGO Polska.

Stereotypy, które hamują kreatywność dziewczynek
Wciąż słyszymy, że chłopcy mają być odważni i sprytni, a dziewczynki – grzeczne i piękne. „A można inaczej” – podkreśla Aleksandra Belta-Iwacz, zwracając uwagę, że już w szkole dzieci dostają komunikaty, które ograniczają ich rozwój. Z badań Grupy LEGO wynika, że 80% dorosłych uważa chłopców za lepszych budowniczych niż dziewczynki, a co za tym idzie – przypisuje im większą sprawczość i skuteczność. Tymczasem 60% kobiet deklaruje, że dobrze radzi sobie w budowaniu, podczas gdy wśród mężczyzn takiego zdania jest 70%. Różnica jest niewielka, ale w społecznej percepcji – ogromna.

Budowanie jako fundament pewności siebie
Dlaczego to takie ważne? Bo, jak pokazuje kampania LEGO® „Ona To Zbudowała”, budowanie nie jest tylko zabawą. To ćwiczenie w kreatywności, myśleniu przestrzennym, a przede wszystkim w sprawczości. „Odkrycia zaczynają się od małych rzeczy – że ja rozsypię klocki i z nich coś zbuduję. Porównuję to do mapy” – mówi psycholożka. Według badań aż 87% rodziców uważa, że budowanie z klocków LEGO wzmacnia pewność siebie dzieci. To moment, w którym z chaosu rodzi się coś własnego, unikalnego, a w dziecku kiełkuje przekonanie: „potrafię, mogę, mam wpływ”.

Historia zapomnianych odkrywczyń
Aleksandra Belta-Iwacz przypomina, że od wieków sukcesy kobiet były marginalizowane. „Przypisujemy mężczyznom błędnie odkrycia, jak choćby wynalezienie Wi-Fi. Bardzo trudno być osobą, która wywraca stół” – zauważa ekspertka. Ten sam mechanizm działa dziś, gdy dorosłym łatwiej przychodzi uwierzyć, że konstruktorami są chłopcy, a dziewczynkom pozostaje rola księżniczek. A przecież historia pokazuje, że kobiety odgrywały kluczową rolę w rozwoju nauki, sztuki i technologii.

Dziewczynki, które zmieniają świat
Świadomość zmienia się jednak dzięki akcjom takim jak kampania LEGO czy inicjatywom medialnym. Zespół redakcyjny TIME, dzięki Grupie LEGO stworzył listę 10 Dziewczynek Roku – wśród nich znalazła się 17-letnia innowatorka z Polski, Kornelia Wieczorek. Jej obecność na tej prestiżowej liście to symboliczny dowód na to, że dziewczynki potrafią być odkrywczyniami, liderkami i kreatorkami rzeczywistości. Nie księżniczkami z bajek, a dziewczynami, które realnie budują przyszłość. W ramach tej inicjatywy powstała cyfrowa okładka przedstawiająca minifigurki symbolizujące każdą z dziesięciu inspirujących postaci wybranych przez zespół redakcyjny TIME.

Oprócz Kornelii Wieczorek na tej renomowanej liście znalazły się dziewczynki z całego świata: autorka Rutendo Shadaya, 16 lat, z Nowej Zelandii; sportsmenka Coco Yoshizawa, 15 lat, z Japonii; innowatorka Valerie Chiu, 15 lat, z Chin; artystka Zoé Clauzure, 15 lat, z Francji; innowatorka Clara Proksch, 12 lat, z Niemiec; sportsmenka Ivanna Richards, 17 lat, z Meksyku; innowatorka Kornelia Wieczorek, 17 lat, z Polski; podróżniczka Defne Özcan, 17 lat, z Turcji; innowatorka Rebecca Young, 12 lat, z Wielkiej Brytanii; oraz orędowniczka Naomi DeBerry, 12 lat, ze Stanów Zjednoczonych.

Rower czy klocki? Kreatywność tkwi w codzienności
„Kreatywność to codzienne działanie” – podkreśla Belta-Iwacz. To nie musi być przełomowe odkrycie, wynalazek na miarę nagrody Nobla czy globalny startup. To codzienne decyzje, jak chociażby zbudowanie czegoś z klocków LEGO, wymyślenie nowego sposobu na zabawę czy samodzielne rozwiązanie problemu. Każda z takich chwil wzmacnia w dziecku poczucie sprawczości, które procentuje w dorosłym życiu.

Dlaczego warto pozwolić dziewczynkom budować?
Monika Sobień-Górska i Aleksandra Belta-Iwacz przekonują, że w wychowaniu dzieci najważniejsze jest nie ograniczać ich potencjału, nie zamykać w ciasnych ramach stereotypów. Dziewczynki są tak samo kreatywne, sprawcze i pełne konstruktorskich talentów jak chłopcy. Potrzebują tylko przestrzeni i zachęty, by mogły to wyrazić. A budowanie – od klocków LEGO po wielkie projekty życiowe – może być dla nich najlepszym polem doświadczalnym.

„Nie księżniczki, a odkrywczynie” – to zdanie mogłoby być mottem całego odcinka. Bo prawdziwa zmiana zaczyna się od tego, że pozwalamy dzieciom – dziewczynkom i chłopcom – budować własne światy i wierzyć, że wszystko jest możliwe.