Скачать или смотреть ولاگ موزه سکه تهران

موزه سکه، یکی از موزه‌های استان تهران است که در ساختمان مرکزی بانک سپه واقع شده‌است. مؤسس این موزه، سپهبد فرج الله آق اولی است که در زمان مدیریت عاملی او بر بانک سپه و با همکاری ملکه ملک زاده بیانی شکل گرفت. در این گنجینه سکه‌های دودمان‌های گوناگون از دوران باستان تا عصر حاضر به نمایش گذاشته شده‌است و یکی از کاملترین مجموعه‌های سکه درسطح منطقه‌است. این موزه در خیابان امام خمینی قرار دار
‪@OnTenTV‬
تاریخچه
این موزه در سال ۱۳۴۲ خورشیدی و با همت تیمسار فرج‌الله آق‌اولی مدیر عامل وقت بانک سپه تأسیس شد. ملکه ملک زاده بیانی به عنوان کارشناس سکه مسوول گردآوری این مجموعه در سال‌های پیش و پس از آن بود و چیدمان و رده‌بندی سکه‌های موزه با نظارت مستقیم وی صورت پذیرفت.[۱]

مجموعه
در این موزه سکه‌های دوره‌های گوناگون تاریخ ایران نمایش درآمده‌است. این دوره‌های تاریخی عبارت‌اند از دوران هخامنشی، مسکوکات ایران مرکزی، مسکوکات ساتراپی‌ها، مسکوکات امرای تابع هخامنشی، اسکندری، اسکندر و جانشینانش، اسپهبدان، اشکانیان (پارت)، الیمایی، ساسانیان، سامانیان، دوره سلطه اعراب بر ایران، امویان، عباسیان، آل‌بویه، غزنویان، سلجوقیان‌، خوارزمشاهیان، ایلخانان، تیموریان، آق قویونلو، قراقویونلو، صفویان، افشاریان، زندیان، قاجاریان، پهلوی و جمهوری اسلامی[۱]

این مجموعه از نظر نمایش سکه‌های گوناگون ایران در دوره ساسانیان منحصر به فرد به‌شمار می‌رود.

در مجموعه موزه سکه ردیف کامل و جامعی از انواع مسکوکات دوره صفوی نیز موجود است که ضرب شهرهای گوناگون ایران است.[۲]

اولین سکه در جهان: اولین سکه حقیقی بنا به گفته مورخان متعلق به شهر لیدی، پادشاهی باستانی در عصر آهن در غرب آناتولی، بوده‌ است. قدیمی‌ترین سکه‌های لیدی متعلق به پادشاه ژیک بود که به‌صورت قطعه ضخیم و نامنظم الکتروم (مخلوط طلا و نقره) با شیارهای موازی بر روی آن ساخته می‌شده. اولین سکه استاندارد (کرزوئید) با طرح نیم‌تنه گاومیش و شیر، در حال مقابله با یکدیگرند که در پشت آن نیز دو مربع فرورفته وجود دارد.

هخامنشیان: کوروش در فتوحات خود به آسیای صغیر، متوجه ضرب سکه شد اما به علت مرگ نتوانست این مهم را به سرانجام برساند. کمبوجیه پسر او هم نتوانست در این زمینه اقدامی بکند تا سرانجام این سکه‌ها در دوران سلطنت داریوش یکم ضرب شد، وی به سروسامان دادن وضع مالی و اقتصادی کشور پرداخت و نظم را در کشور برقرار ساخت. سکه‌های دوره هخامنشیان، به دریک معروف بودند و وزن‌های متفاوتی داشتند. طرح‌های مانند نیم‌تنه شاهنشاه کمان‌به‌دست، شاه یک زانو بر زمین، کماندار پارسی ترکش بر پشت و طرح‌های دیگر روی آن‌ها دیده می‌شد.

سکه‌های اسکندر و سلسله سلوکی: این سکه‌ها، ترکیب تمدن‌های ایران و یونان را نشان می‌دهد. تعدادی از سکه‌های این دوران در کشور یونان ضرب شده و طرح و نقش‌های روی آن‌ها بسیار هنرمندانه و ظریف است.

اشکانیان: این سکه‌ها ارزش تاریخی زیادی دارند و فرهنگ، هنر و تصویر پادشاهان پارتی روی این سکه‌ها دیده می‌شود. این سکه‌ها از جنس نقره و برنز است و اشکالی مانند خورشید، ستاره، ماه، فیل، فرمانروایان، الهه‌های یونانی، القاب پادشاهان با خط یونانی مانند (عادل، دوستدار پدر، دوستدار برادر، خودمختار، نیکوکار و دوستدار یونان) بر روی آن‌ها به‌چشم می‌خورد.

ساسانیان: علاقه فراوان به آیین زرتشت و مزدیسنا در دوران ساسانی موجب شده تا اشکالی مانند هلال ماه (آناهیتا)، پرتوی خورشید (مهر) روی سکه‌ها حک شود. این سکه‌ها از جنس سرب، قلع، نقره و طلا بودند که به آن‌ها دینار و درهم گفته می‌شد. جالب‌ترین مسکوکات موزه سکه بانک سپه، مربوط به دوران ساسانیان است.

سکه‌های خلفای اموی: با حضور عرب‌ها در ایران، سکه‌های ساسانی و طلای بیزانسی مورد استفاده قرار گرفت و درهم و دینارهایی به سبک اسلامی ضرب شد. در آن دوره، ۸۰ فقره ضرابخانه وجود داشت که بسیاری از آن‌ها در ایران و بقیه در اندلس، قیروان و دمشق بودند.

صفویان: در دوره صفویه سکه‌های بیستی، محمدی، شاهی، عباسی، لاری، اشرفی در ضرابخانه‌هایی در شهرهای لاهیجان، ابرقوه، سبزوار ضرب می‌شد و به‌طور کلی ۶۷ ضرابخانه مختلف در این دوران در کشور وجود داشت که با قتل سلطان حسین به پایان رسید.

سکه‌های قاجار: سکه‌های قاجار، از زمان حکومت آقامحمدخان ضرب شد. به دلیل اهمیت سکه‌های طلا، ضرب این سکه‌ها به ندرت و در شهرهایی مانند تهران، اصفهان، کرمان، تبریز، رشت، یزد، استرآباد، ایروان، خوی، شیراز، قزوین، کاشان و مازندران انجام می‌گرفت. در این دوران سکه با نام‌های قران، تومان، شاهی، دینار، غاز، فلوس و ریال در بازار بود. در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه و همزمان با ماشینی شدن ضرب سکه، همه ضرابخانه‌ها تعطیل شد و تنها ضرابخانه پایتخت به فعالیت خود ادامه داد.

سکه‌های عصر پهلوی: در زمان سلطنت رضا شاه، سکه‌های جدیدی از جنس طلا، نقره، مس و نیکل با نام‌های متفاوت ضرب شد. مسکوکات طلا با نام‌های پنج پهلوی، دو پهلوی، یک پهلوی، نیم پهلوی، مسکوکات نقره نیز با نام‌های ۵۰۰۰ دینار، ۲۰۰۰ دینار، ۱۰۰۰ دینار، ۵۰۰ دینار، ۵ ریال، ۲ ریال، ۱ ریال و نیم ریال، سکه‌های مسی یا نیکلی، ۱۰۰ دینار، ۵۰ دینار، ۲۵ دینار، ۱۰ دینار و پنج دینار شناخته می‌شدند. در زمان سلطنت محمدرضا شاه، سکه‌ها دوباره تغییر کردند.

سکه‌های دوران پس از انقلاب: مسکوکات یک ریالی، دو ریالی، ۱۰ ریالی، ۲۰ ریالی، ۵۰ ریالی، ۱۰۰ ریالی و ۲۵۰ ریالی از جنس مس، برنز و نیکل در این دوران ضرب شد و سکه‌های طلا شامل بهار آزادی، نیم بهار آزادی و ربع بهار آزادی است.

همچنین، برخی از یادبودهای خارجی از جمله سکه یادبود بازی‌های المپیک مونترال کانادا و بازی‌های آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ میلادی نیز در این موزه به چشم می‌خورد.