Jacques Louis David'in Sokrates'in Ölümü Tablosu Bize Ne Anlatıyor? The Death of Socrates

Jacques Louis David ve Sokrates’in Ölümü Tablosu
The Death of Socrates: How To Read A Painting
Jacques Louis David Kimdir? David'in tablosunun zamansal açıdan Fransız ihtilali ile yakınlığı ne anlama gelir? David'in devrimci ruhu onu nasıl etkilemiştir? Sokrates David için niçin önemlidir? Tabloda zindan nasıl tasvir edilmiştir? Tabloda Baldıran Zehirini veren kişi nasıl tasvir edilmiştir? Platon'un Sokrates'e arkasının dönük olmasının anlamı nedir? Kriton niçin Sokrates'in bacağına elini koymuştur? Sokrates işaret parmağıyla niçin yukarıyı göstermektedir? Apollodoros niçin duvara kapaklanmış ağlamaktadır? Sokrates'in karısı Xanthippe niçin dışarıya yönelmiştir? Phaidon diyalogunun bu tablo ile ilişkisi nedir? Sokrates'in Ölümü tablosu David'in siyasal tasavvuru açısından ne ifade eder?

30 Ağustos 1748’de Paris, Fransa’da dünyaya geldi. Paris’te zengin bir ailede dünyaya gelen Jacques Louis David, annesinin iki mimar kardeşi tarafından büyütüldü ve dokuz yaşındayken tüccar babasının düelloda ölümünden sonra yatılı okulda eğitim görmeye başladı.
Jacques Louis David, sanatçı olmaya karar vererek ailesinin mimari, hukuk ya da tıp alanında kariyer yapması isteğine meydan okudu.
1766’da Kraliyet Resim ve Heykel Akademisi’ne kaydoldu. Paris’te David, sanatı ve sık sık Fransız Kraliyet Akademisi ile çelişen cesur, bazen tartışmalı davranışlarıyla tanınıyordu. Kibrine ve resimlerini sergilemek için uygun prosedürleri izlememesine rağmen, eserlerinin detaylı yürütülmesi ve son derece dramatik anlatıları onu yeni klasikleşme tarzının lideri yaptı.
Sanatını devrim ve kahramanları, en meşhuru Jean-Paul Marat’ı, desteklemek için kullandı. Ağustos 1794’te ihanet nedeniyle tutuklandı. Hapishanedeyken, Jacques Louis David’in görme yeteneği zayıflamaya başladı. Aralık 1795’te, Fransa’da merkezi sanat kurumu olarak Kraliyet Akademisi’nin yerini alan Académie de peinture et de heykeline aday gösterildi. Kısmen Fransa’nın yeni lideri Napoleon Bonaparte’nin lehine olduğu için çalışmaları yeniden talep edildi. Aralık 1803’te Napolyon, sanatçıyı Lejyon Şövalyesi olarak adlandırdı.1825’te Brüksel’de öldü.
Sokrates’in Ölümü tablosu da, Fransız ressam Jacques-Louis David tarafından 1787 yılında yağlı boya olarak tamamlandı. 1789’da da Fransız İhtilali oldu. Diğer eserlerinde Napoleon gibi ünlü tarihsel figürlere yer verdiği gibi bu tabloda da Plato tarafın yazılmış Phaedo diyalogunda anlatılan Sokrates’ın infazını Neoklasist tablosunda konu edinmiştir.
Sorguya çekildiği Atina mahkemesi tarafından öğretileriyle gençleri yozlaştırdığı ve şehrin inandığı tanrılara saygısızlık yaptığı gerekçesiyle M.Ö. 399’de Sokrates’in infazına hüküm getirilir. İki seçenek sunulur Sokrates’e: Ya öğretilerinden feragat edip sürgüne gönderilecektir ya da zehir dolu bir kupayı içip yaşamına son verecektir. Kaçma fırsatını kullanmak yerine öğrencilerine son bir ders vermeyi tercih eder. Ona göre bilinmeyenden korkmanın bir faydası yoktur ve bir filozof ölüme korkuyla değil, ruhun yüceliğiyle kucak açar.
Sokrates, Jacques-Louis David için soyut prensipleri uğruna haksızca kurban edilen bir baba figürü gibiydi. Fransız Devrimi ise prensiplerin mücadelesiydi. Nitekim devrimler düşünebilme özgürlüğün olduğu kadar devrimdir. Düşüncelerinden dolayı ölüme “şehit” giden Sokrates, David’in yozlaşmış ve baskıcı Fransız hükümetine belki de en güzel karşı geliştir.
Tablomuza gelirsek, 1787 yılında Jacques - Louis David tarafından Yeni - Klasikçilik Akımı doğrultusunda yapılmış bir yağlı boya tablosudur. Tabloda Sokrates'in idam sahnesi yansıtılır.

Tablodaki en ilginç figür, Sokrates’in öğretilerinin günümüze dek gelmesini sağlayan fakat hocanın ölümünde olay yerinde bulunmayan ve o zamanlarda oldukça genç olan Platon. Yatağın ayakucuna sırtını yaslayıp başı önünde yaşlı olarak resmedilmiştir. Bu idam sırasında Platon oldukça gençtir. Ancak ressamımız burada Platon'u yaşlı gösterirken idam edildiğinde 70 yaşında olan Sokrates'i genç, kaslı ve sağlam göstermiştir. Platon'un yanı başında bir parşömen ve kalemi durmakta. Bugün Sokrates'e ait bildiklerimizi Platon'a borçlu olduğumuzu yansıtıyor olabilir bu sahne... Yaşlı bir adam olarak Platon, olaya şahit olmamasına rağmen öğretmeninin zindandaki infazını bize diyaloglarıyla aktarır ve David de bir teşekkür olarak, “Sokrates’in Ölümü”nü değil de, “Platon’un Sokrates’in Ölümü Betimlemesi”ni resmeder. Ressamın Platon’a başka bir teşekkürünü de Platon’un oturduğu taşa adının baş harflerini yazmasında görüyoruz.
David’in teşekkür ettiği, ya da daha doğrusu, kendini ilişkilendirdiği başka önemli bir figür daha saklıdır. Sokrates’in yanı başına oturmuş, öğretmeni ve dostunun son anına tanıklık eden Kriton.
Duvarda kapanıp ağlayan figür Apollodorus. Sokrates, çok fazla ıstırap çekip sızlandığı için onu yanından uzaklaştırmış.
https://taskinbilgist.blogspot.com/20... #painting #socrates ##jackqueslouisdavid