Nafta w Galicji - zapomniana gorączka czarnego złota | prof. Paweł Grata, dr Bartosz Pasterski

👉 Zostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: https://ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj:    / @radionaukowe  
🌐 Strona: https://radionaukowe.pl
👍 Facebook:   / radionaukowe  
📷 Instagram:   / radionaukowe  
❌ Twitter:   / radionaukowe  
🎓 Odwiedź LAMU:    / @letniaakademiamlodychumyslow  
🎬 Zobacz więcej:    • Radio Naukowe poleca  
📩 Kontakt: [email protected]

– Przyjeżdżali górnicy, inżynierowie, absolwenci Akademii Górniczej w Leoben, żeby się uczyć, jak organizować kopalnię. Ta kopalnia była bezpieczna, dobrze zorganizowana, było mało wypadków śmiertelnych. Tam była duża dyscyplina, bardzo ważna sprawa – opowiada jeden z moich dzisiejszych gości. Mowa o kopalni w Bóbrce, pierwszej kopalnia ropy naftowej na świecie, która znajduje się terenie obecnej Polski.

Również na dzisiejszym Podkarpaciu, w Ulaszowicach pod Jasłem powstała pierwsza rafineria. O historii galicyjskiego boomu naftowego, który przyniósł wiele zmian w jednym z najuboższych regionów Europy, opowiadają prof. Paweł Grata i dr Bartosz Pasterski z Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego.

– Ropa naftowa była znana od niepamiętnych czasów – mówi dr Pasterski. Mieszkańcy terenów roponośnych w Europie od dawna znali pewne właściwości cieczy samoczynnie pojawiającej się w leśnych sadzawkach. Korzystali z niej do celów medycznych, używali jako prymitywnego smaru do osi. Dopiero Ignacy Łukasiewicz, aptekarz z Galicji, wymyślił, że oczyszczonej ropy można by używać do oświetlania. Skonstruował specjalną lampę, wymyślił metodę oczyszczania ropy. W 1853 roku w szpitalu we Lwowie ma miejsce pierwsza na świecie operacja przy sztucznym świetle właśnie lamp naftowych.

Łukasiewicz nie trzymał swoich odkryć w tajemnicy, nie postarał się też o patent. – Łukasiewiczowi zależało na upowszechnieniu ropy i jej zastosowań – mówi prof. Grata. Chętnie przyjmował nowych inwestorów, szkolił inżynierów, dzielił się know-how. Wprowadził też prawdziwą rewolucję w życiu społecznym. Zatrudnieni w kopalniach Łukasiewicza i jego wspólników robotnicy obowiązkowo odprowadzali część zarobków do wspólnej kasy, a w zamian mieli zapewnioną opiekę medyczną, leki, świadczenia na kształt emerytury czy renty dla wdów górniczych.

Kopalnie ropy w okolicach Jasła, Krosna i Gorlic z początku przynosiły astronomiczne zyski. Co później poszło nie tak? – Galicja nie była przygotowana na taki sukces gospodarczy – tłumaczy prof. Grata. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zabrakło pieniędzy, ludzi, nabywców i rynków zbytu. Złote czasy już nie wrócą, większość złóż już się wyczerpała. – Ja raczej widzę perspektywę w gazie ziemnym – wskazuje dr Pasterski. – W Bóbrce nadal działa jeden z szybów naftowych, które zostały uruchomione na początku lat 60. XIX wieku – dodaje prof. Grata. Jest czynny w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza – jednym z dowodów na to, że pamięć o wynalazcy wciąż jest na Podkarpaciu żywa.

Radio Feniks.fm ogromne dzięki za udostępnienie studia!

POLECAMY INNE MATERIAŁY:
   • Radio Naukowe - Wszystkie odcinki  
   • Fizyka  
   • Biologia  
   • Astronomia  
   • Psychologia  
   • Zwierzęta  
   • Religia  
   • Historia  
   • Historia życia  
   • Geografia  
   • Technologia  
   • Człowiek  
   • Kultura  


00:00 - 01:10 Wstęp
01:10 - 06:13 Historia boomu naftowego
06:13 - 10:53 Zastosowanie ropy w czasach przedprzemysłowych
10:53 - 17:09 Jak wyglądało wydobycie w Bóbrce - pierwszej kopalni ropy naftowej
17:09 - 22:45 Czy prowadzenie kopalni zapewniało bogactwo Łukasiewieczowi? Jak wyglądała praca w jego kopalni?
22:45 - 34:21 Zmiany społeczne i gospodarcze w Galicji spowodowane rozwojem przemysłu naftowego
34:21 - 38:01 Wpływ rozwoju technologii i na pozycję ropy naftowej
38:01 - 41:05 Odbudowa przemysłu naftowego po II wojnie światowej
41:05 - 46:33 Alternatywna historia galicyjskich kopalni
46:33 - 51:07 Współczesna sytuacja przemysłu naftowego w Polsce
51:07 - 56:10 Pamięć o galicyjskiej nafcie i Łukasiewiczu

🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠

#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka🎬