ទឹកដីខ្មែរបាត់បង់ក៏ដោយសារយើង បានមកវិញក៏ដោយសារយើង សូមកុំបន្ទោសបរទេស

កាលពី​សប្ដាហ៍​មុន​លោក​សាស្ដ្រាចារ្យ​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា បាន​ចែករំលែក​អំពី​គោល​គំនិត​ដឹកនាំ​របស់​ក្សត្រ​សម័យ​អង្គរ​ដែល​អប់រំ​សង្គម​អំពី​សាមគ្គីភាព​គ្នា​ជា​ធ្លុង​មួយ​ពី​លើ​រហូត​ដល់​ក្រោម និង​ជា​គន្លឹះ​មួយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្មែរ​សម័យ​នោះ​រួម​គ្នា និង​បាន​កសាង​ជាតិ​ឲ្យ​រុងរឿង។

សប្ដាហ៍​នេះ​លោក​ថ្លែង​អំពី​មូលហេតុ​នៃ​ការ​បែកបាក់ ការ​បាត់បង់​ទឹកដី សង្គ្រាម ចម្បាំង​រាំងជល និង​ឱនភាព​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ។

យោង​តាម​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​ខ្មែរ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​សង្គ្រាម​នៅ​ទឹកដី​កម្ពុជា​តាំងពី​សម័យ​បុរាណ​មក​កើតឡើង​ដោយសារ​កត្ដា​ធំៗ​ពីរ​យ៉ាង គឺ៖ ទី ១ អសមត្ថភាព​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រង​ទឹកដី និង ទី ២ គឺ​ការ​បណ្ដុះ​គំនិត​អប់រំ​ខុស​ដូចជា​ការ​ស្អប់​គ្នា​ឯង​មហិច្ឆតា​ហួសហេតុ និង​ភាព​សួន​តួនិយម​ពេក។ សូម​ជូន​ឧទាហរណ៍​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​ខ្មែរ​ដូច​តទៅ។

នៅ​ចន្លោះ​គ្រិស្ដ​សករាជ ឆ្នាំ ៥៥០ ដល់​គ្រិស្ដសករាជ ឆ្នាំ ៨៥០ សង្គ្រាម​បងប្អូន​រវាង​អាណាចក្រ​ចេនឡា​ទឹក និង​អាណាចក្រ​ភ្នំ។ ភាគី​ទាំង​ពីរ​បាន​ប្រទូសរ៉ាយ​គ្នា​ប្រមាណ ៣០០ ឆ្នាំ​ទើប​ចេនឡាទឹក​វាយ​ដណ្ដើម​បាន​ទឹកដី​ទាំង​មូល​ដោយ​បាន​រួបរួម​ទឹកដី​តែ​មួយ។ ការ​អប់រំ​នៅ​សម័យ​នោះ​គឺ​អ្នក​ចេនឡា​ទឹក​ស្អប់ អ្នក​ចេនឡា​ភ្នំ ដោយ​ក្ដី​ប្រមាថ និង​មាន​គំនុំ​សងសឹក។ មនុស្ស​កើត​មក​ត្រូវ​បាន​ភាគី​ទាំង​សង​ខាង​បណ្ដុះ​គំនិត​ឲ្យ​មាន​កំហឹង ស្រឡាញ់ ស្អប់ និង​ការ​សងសឹក​គ្នា បក្ខ​ពួកនិយម​តាម​គំនិត​ដូនតា​របស់​ខ្លួន។