ეროვნული ბანკის სტატისტიკის თანახმად, 2025 წლის იანვარ-აგვისტოში ქართულმა ბანკებმა სულ 32,565 ახალი იპოთეკური სესხი გასცეს. კრედიტების ეს რაოდენობა წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 13.4%-ით, ანუ 5,038-ით ნაკლებია. თუმცა, იმის გამო რომ წელს უძრავი ქონების ღირებულება გაზრდილია, ამ სესხების მთლიანი პორტფელი 3.3%-ით მეტია რადგან მისი ჯამური ღირებულება 2.8 მილიარდ ლარს შეადგენს (მატება 90 მილიონი ლარი).
ამასთან, 2025 წლის აგვისტოს განმავლობაში გაცემული იპოთეკების საშუალო საპროცენტო განაკვეთი ლარში 13%-ს შეადგენდა, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 0.98 პროცენტული პუნქტით მეტია.
2025 წლის განმავლობაში დამტკიცებული იპოთეკის საშუალო მოცულობა 86 ათასი ლარია, მაშინ როდესაც წინა წელს ეს მაჩვენებელი 72 ათასი ლარი იყო. ეს, ერთი მხრივ, უძრავი ქონების გაძვირებით, მეორეს მხრივ კი, სებ-ის მიერ პირველადი შენატანის მოცულობის შემცირებით არის განპირობებული. თუკი წარსულში პირველადი შენატანი ბინის ღირებულების 15% უნდა ყოფილიყო, 2025 წლის თებერვლიდან სებ-მა ეს მაჩვენებელი 10%-მდე შეამცირა, შესაბამისად, შესაძლებელი გახდა ბინის ღირებულების 90%-ის კრედიტით დაფარვა.
აღნიშნული გადაწყვეტილება სებ-მა იპოთეკური სესხების რაოდენობის კლების შესაჩერებლად მიიღო. თუმცა, ამის მიუხედავად, წელს იანვარ-აგვისტოს ბანკების მიერ 5,038-ით უფრო ნაკლები იპოთეკა გაიცა, ვიდრე გასული წლის ანალოგიურ პერიოდში.
იპოთეკების კლების ფონზე, იზრდება შიდა განვადებების წილი, რაც დეველოპერული სექტორის წარმომადგენლების თქმით, ბაზარზე გარკვეულ რისკებს ქმნის. მაგ. კომპანია არსიში ფიქრობენ, რომ დეველოპერებს არ შესწევდა ძალა კომპანია მართონ საფინანსო ინსტიტუტის მსგავსად, განსაზღვრონ სწორი სტრატეგია და მომხმარებლების გადახდისუნარიანობა, რამაც გრძელ ვადაში შესაძლოა ბაზარზე გარკვეული რისკები წარმოქმნას.
თეთრი კვადრატის მმართველი პარტნიორი კი თვლის, რომ ეროვნული ბანკის მხრიდან დეველოპერულ პროექტებში იპოთეკური სესხების გაცემის მოქმედი რეგულაციების შემსუბუქებაა საჭირო. ირაკლი ბურდილაძის თქმით, ბიზნესი ამ საკითხზე სებ-თან აქტიურ კომუნიკაციაშია.
ვიდრე მარეგულირებლისა და სექტორს შორის რაიმე გადაწყვეტილება იარსებებს, იქამდე გადავწყვიტეთ სტუდიაში სტუმრებთან ერთად ვისაუბროთ იმ საშიშროებაზე, რის წინაშეც შეიძლება დარგი გაზრდილი შიდა განვადებების გამო დადგეს.
სტუმრები: ჯემალ ქავთარაძე - “გრანთ თორნთონ საქართველოს” კორპორაციული იურისტი და შესაბამისობის მენეჯერი;
ნათია ჩადუნელი - Cora Consulting ის ფინანსური საკითხების კონსულტანტი
#უძრავიქონებისპროსპექტი თათია ჩაფიჩაძესთან ერთად
Информация по комментариям в разработке