Ngày trở về quê hương của con gái anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám, cụ Hoàng Thị Thế

Bà Hoàng Thị Thế sinh ngày 31.1.1901 ngay ở Phồn Xương, Yên Thế, Bắc Giang. Đây là đại bản doanh của nghĩa quân Yên Thế. Bà còn có em trai là Hoàng Hoa Phồn (Hoàng Văn Vi) sinh năm 1908 cũng tại mảnh đất này. Bà là con của ông Hoàng Hoa Thám và bà Đặng Thị Nhu. Người ta quen gọi là bà Ba Cẩn. Bà Cẩn là cộng sự đắc lực của chồng. Bà không chỉ giỏi phi ngựa, cung kiếm mà còn đẹp nức tiếng một vùng. Bà Hoàng Thị Thế đã bộc lộ những nét khác thường ngay từ tuổi ấu thơ. Lúc lên 3 tuổi, bà đã được hứa hôn với Hoàng tử Trung Hoa. Đến tháng 6.1909, cả hai mẹ con bị Pháp bắt. Chúng đã đem bà Ba Cẩn về giam tại Hỏa Lò và sau đó đưa đi đày ở đảo Guam (thuộc địa Pháp lúc bấy giờ). Không chịu nhục, bà đã nhảy xuống biển tự tử. Ban đầu, bà Thế do một người Pháp tên là Bouchet nuôi. Sau đó không lâu lại đưa xuống Hải Phòng cho ông Nguyễn Hữu Thu - một nhà tư sản - chăm sóc tiếp. Năm 1913, khởi nghĩa Yên Thế thất bại, giặc Pháp đã cho người thủ tiêu Thủ lĩnh Hoàng Hoa Thám - linh hồn của cuộc khởi nghĩa - một cách dã man. (Mặc dù đã cất công tìm kiếm, nhưng cho đến nay, mộ ông đang ở đâu vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ). Hai chị em bà đã mồ côi cha mẹ từ thuở ấu thơ và cũng ly tán từ đấy.
Rưng