Đã đến lúc Gojek nói lời chia tay Việt Nam

Như vậy là sau Beamin, Gojek là thương hiệu tiếp theo phải sắp xếp hành lý về nước. Theo thông báo của hãng này, từ ngày 16/9/2024, Gojek sẽ chính thức ngừng hoạt động sau 6 năm phục vụ người tiêu dùng Việt Nam.

Trước tiên chúng ta cần phải quay lại giai đoạn năm 2018, sau khi trở thành kỳ lân ở Indonesia, Gojek đã bị mắc kẹt trong cuộc chiến huy động vốn.Từ việc thống trị Indonesia—nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á và có dân số lớn thứ tư thế giới— thương hiệu phải chuyển mình để mở rộng ra nước ngoài. Mục tiêu không gì khác là muốn tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Đồng thời Gojek cũng muốn tìm cách lấp đầy khoảng trống được tạo ra khi Uber rút khỏi khu vực.

Tháng 8/2018, Gojek đã lựa chọn Việt Nam là thị trường được mở rộng đầu tiên của mình. Việt Nam có vẻ là lựa chọn hợp lý nhờ dân số gần 100 triệu người, một nửa trong số đó dưới 30 tuổi, là phân khúc lý tưởng cho các hãng xe công nghệ.

Đương nhiên Gojek biết, khi tiến vào thị trường Việt Nam sẽ phải đối đầu với Grab. Nhưng Việt Nam lại là nơi để Gojek chọc tức Grab. Họ đơn giản là tăng cường các chương trình khuyến mãi và giảm giá để tăng thị phần và buộc Grab phải đưa ra những nhượng bộ tài chính tương tự. Việc tiến vào thị trường các nước ĐNA, đặc biệt là Việt Nam đã giúp Gojek tăng điểm trong mắt các nhà đầu tư, từ đó thu hút thêm vốn.

Các giám đốc điều hành của Gojek vào thời điểm đó tin rằng, việc mở rộng sang các thị trường đã bị Grab thống trị, mặc dù khó mà ăn được, vẫn đáng giá nếu nó giúp định vị Gojek như một người chơi đa thị trường và thu hút nhiều đầu tư hơn, thay vì chỉ giới hạn ở một thị trường duy nhất.

Bên cạnh đó, Grab không có thị phần ở Thái Lan hoặc bất kỳ sự hiện diện nào ở Philippines, vì vậy Việt Nam đã là nơi kiềm chân Grab, buộc Grab phải tập trung nhiều hơn vào các thị trường này, thay vì Indonesia, nơi mà Gojek không bao giờ muốn Grab xuất hiện.

Về mặt thu hút đầu tư, chiến lược của Gojek đã mang lại kết quả. Lời hứa mở rộng khu vực đã giúp Gojek trở thành kỳ lân vào năm 2016 và sau đó huy động được 2 tỷ đô la với mức định giá 9,5 tỷ đô la vào năm 2019. Thương hiệu thậm chí còn có vốn để ra mắt bộ phận giải trí của riêng mình, hiện đã độc lập.

Thế nhưng, mở rộng kinh doanh trên sân chơi quốc tế cũng có những điều khó hơn tưởng tượng.

Bên cạnh Việt Nam, Gojek tham vọng mở rộng cả ở Singapore, Thái Lan và Philippines. Thế nhưng Gojek chưa bao giờ ra mắt dịch vụ gọi xe tại Philippines sau khi không xin được giấy phép. AirAsia đã mua lại GET, doanh nghiệp của Gojek tại Thái Lan vào tháng 7 năm 2021. Trong số các thị trường đó, hiện chỉ còn lại Singapore. Gojek có lẽ sẽ bám trụ tại Singapore đến cùng vì thị trường này theo truyền thống đã có lãi. Chính Uber cũng đã có lãi ở đó trước khi rời khỏi Đông Nam Á.

Tại Việt Nam Gojek vẫn mãi là công ty có thị phần một chữ số. Sự bất ổn trong quản trị có lẽ là điều mà ai cũng thấy khi có thời điểm trong vòng chưa đầy một năm, Gojek đã trải qua ba lần thay đổi giám đốc điều hành và nhiều lần thay đổi tổng giám đốc sau đó.

Giai đoạn 2021-2022 đánh dấu một thời kỳ đầy thách thức đối với hoạt động của Gojek tại Việt Nam, phần lớn do tác động của đại dịch COVID-19. Năm 2022, công ty mẹ GoTo ghi nhận khoản lỗ ròng gia tăng đáng kể, tăng 56% so với năm trước đó, lên tới 2,7 tỷ USD.

Sự ra đời của Xanh SM của Vingroup càng làm tăng thêm phần kịch tính trên thị trường Việt Nam. Cùng lúc này Be Group cũng vừa đảm bảo được 30 triệu đô la Mỹ tiền tài trợ mới vào đầu năm nay để thúc đẩy tăng trưởng. Nó đã khiến Gojek tụt hậu so với các đối thủ. Và dịch vụ đi xe, đồ ăn và giao hàng ở thị trường Việt Nam thực tế chiếm chưa đến 1% tổng số giao dịch của thương hiệu này.

Trong năm 2023, dữ liệu từ Momentum Works, một công ty nghiên cứu thị trường, cho thấy vị thế cạnh tranh suy giảm của Gojek trên thị trường giao đồ ăn Việt Nam, đến hiện tại vẫn chỉ chiếm 3% tổng giá trị hàng hóa (GMV) trong phân khúc này.

Cuối cùng, bản thân Gojek đang cần phải nghiêm túc xem xét lại chiến lược kinh doanh của chính mình và quyết định loại bỏ những bộ phận cồng kềnh không hiệu quả. Ví dụ, Coins.ph, công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính mà Gojek đã mua lại tại Philippines với giá gần 100 triệu đô la vào năm 2019, chưa bao giờ được tích hợp vào hoạt động kinh doanh của Gojek, sản phẩm của công ty này đã trì trệ và được bán cho một công ty do cựu giám đốc tài chính của Binance điều hành chỉ hai năm sau đó.

Tokopedia, bộ phận thương mại điện tử đang thua lỗ của Gojek cũng đã trì trệ, đã được bán cho TikTok vào cuối năm ngoái giá 1,5 tỷ đô la một cách may mắn. Giá trị cổ phiếu của Gojek đến nay cũng đã giảm tới 80% và hiện Gojek phải ở chế độ cắt giảm chi phí khi tìm kiếm con đường dẫn đến lợi nhuận và việc phải rời Việt Nam không còn là điều ngạc nhiên.
------------
Xem thêm tại đây:
👉   / mebrands  
Liên hệ công việc:
👉 https://beacons.ai/trangnq