Przedawnienie zobowiązań podatkowych, ważny wyrok TSUE

Sądowa kontrola decyzji podatkowych nie może prowadzić do kwestionowania sytuacji zainteresowanych podatników w nieskończoność. Wyrok TSUE jest bardzo ważny dla polskich podatników, choć dotyczy węgierskich organów podatkowych.

13 lipca 2023 r. TSUE wydał wyrok w węgierskiej sprawie C-615/21 Napfény-Toll Kft. Przeciwko Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebviteli Igazgatósága. Węgierskie organy podatkowe w toku kontroli uznały, że część kwoty podatku, którą Napfény-Toll odliczyła nie powinna była zostać odliczona, gdyż wynikała z faktur niedokumentujących rzeczywistej transakcji gospodarczej, a także były elementem oszustwa podatkowego, o którym Napfény-Toll wiedziała. W konsekwencji decyzją podatkową organy podatkowe zażądały od Napfény-Toll zapłaty zaległości podatkowej, nałożyły na nią grzywnę oraz karę za zwłokę.

Sąd węgierski nabrał wątpliwości, czy prawo Unii zezwala na to, aby każdorazowo sądowa kontrola decyzji podatkowej skutkowała zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego - mówi w rozmowie z MarketNews24 dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, Partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski. - Podobne regulacje mamy również w Polsce, gdzie wniesienie skargi do sądu administracyjnego zawiesza bieg terminu przedawnienia.

Zdaniem TSUE, przepisy ustalające zasady zawieszenia terminu przedawnienia prawa administracji podatkowej do określenia wymiaru należnego VAT powinny być określone w sposób zapewniający równowagę między wymogami związanymi z zastosowaniem zasady pewności prawa, a wymogami umożliwiającymi rzeczywiste i skuteczne wdrożenie dyrektywy 2006/112, przy czym równowagę tę należy oceniać z uwzględnieniem wszystkich elementów krajowego reżimu przedawnienia.

O ile uregulowanie krajowe i praktyka administracyjna, opisane przez sąd odsyłający, których przewidywalność stosowania względem podmiotów prawa nie została zakwestionowana w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym, mogą wydłużyć bieg takiego terminu przedawnienia, o tyle nie mogą one jednak co do zasady prowadzić do kwestionowania sytuacji zainteresowanych podatników w nieskończoność.

Takie zawieszenie pozwala natomiast na uniknięcie zagrożenia dla rzeczywistego i skutecznego wdrożenia dyrektywy 2006/112 poprzez wnoszenie skarg stanowiących działanie na zwłokę, i w konsekwencji, uniknięcie, że takie jej wdrożenie nie zostanie podważone z uwagi na systemowe ryzyko bezkarności zdarzeń stanowiących naruszenia tej dyrektywy.

Uzasadnienie wyroku TSUE będzie stanowiło interesujący materiał pozwalający budować argumentację związaną z zawieszeniem lub przerwaniem biegu terminu przedawnienia przewidziane przez przepisy polskiej ordynacji podatkowej – wyjaśnia Jacek Matarewicz z Kancelarii Ożóg Tomczykowski. - W efekcie, polskie organy podatkowe mogą doszukiwać się w orzeczeniu TSUE treści mających maskować instrumentalne wykorzystywanie okoliczności procesowych, a nie taki był sens sentencji orzeczenia TSUE.