Скачать или смотреть Full Storyline 27 | អំពីបារាំង៖ ក្រោយរបបរាជានិយម អធិរាជណាប៉ូឡេអុង សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន និង កូសាំងស៊ីន

បដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមនៅបារាំងឆ្នាំ១៧៨៩
នៅឆ្នាំ១៧៨៩ បារាំង ដែលជាមហាអំណាចមួយនៅអឺរ៉ុប ត្រូវប្រឈមមុខនឹងហេតុការណ៍ដ៏ធំមួយ ដែលនឹងនាំមកនូវការផ្លាស់ប្តូរក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តបារាំងនិងអឺរ៉ុប នោះ គឺបដិវត្តន៍របស់ប្រជាជន ប្រឆាំងនឹងរបបរាជានិយម។
នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ បារាំងស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់ ព្រះបាទ ល្វីស ទី១៦ (Louis XVI) ដែលជាព្រះមហាក្សត្រគ្រងរាជ្យ ហើយកាន់អំណាច តាមបែបរាជានិយមផ្តាច់ការ។ របបរាជានិយមបារាំងពេលនោះ មានសភា ដែលចែកចេញជា ៣ផ្នែក គឺសភាតំណាងបុព្វជិតកាតូលិក (le clergé) សភាតំណាងអ្នកមានវណ្ណៈខ្ពង់ខ្ពស់ (la noblesse) និងសភាតំណាងប្រជាជនសាមញ្ញធម្មតា (tiers état) ដែលនេះជាការឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការបែងចែកវណ្ណៈ នៅក្នុងសង្គមបារាំង នាសម័យកាលនោះ។

សករាជខ្មៅងងឹត La Terreur នៅបារាំង ក្រោយបដិវត្តន៍ឆ្នាំ១៧៨៩
នៅឆ្នាំ១៧៨៩ ចលនាបដិវត្តន៍ប្រជាជនបានផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមផ្តាច់ការ ហើយនាំប្រទេសបារាំង ទៅរករបបនយោបាយថ្មីមួយ គឺរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ព្រះមហាក្សត្របារាំង គឺព្រះបាទល្វីសទី១៦ បានបង្ខំចិត្តទទួលយករបបនយោបាយថ្មីនេះ ដោយសារតែមានសម្ពាធពីចលនាបដិវត្តន៍តែប៉ុណ្ណោះ។ រីឯក្នុងចិត្តវិញ ព្រះអង្គនៅតែចង់ឲ្យបារាំងវិលត្រឡប់ទៅរករបបរាជានិយមផ្តាច់ការ ដូចកាលពីសម័យដើម។
នៅយប់មួយ ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ១៧៩១ ព្រះបាទល្វីសទី១៦ ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ ក៏បានលួចរត់ភៀសព្រះកាយចេញពីព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីទៅស្វះស្វែងរកជំនួយពីស្តេចអាល្លឺម៉ង់។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅតែប្រមាណជា ៣០គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែនអាល្លឺម៉ង់ ព្រះអង្គត្រូវគេចាប់ខ្លួនបាន រួចហើយបញ្ជូនឲ្យត្រឡប់មកកាន់ទីក្រុងប៉ារីសវិញ។

បារាំងក្រោមការដឹកនាំរបស់អធិរាជណាប៉ូឡេអុង
ណាប៉ូឡេអុង បូណាប៉ាត (Napoléon Bonaparte) បានឡើងកាន់អំណាចនៅប្រទេសបារាំង តាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារ នៅឆ្នាំ១៧៩៩ ដោយពីដំបូងណាប៉ូឡេអុង កាន់តំណែងជាកុងស៊ុល ដែលមានឋានៈជាប្រមុខរដ្ឋនៃរបបសាធារណរដ្ឋបារាំង។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅឆ្នាំ១៨០៤ ពោលគឺ ១៥ឆ្នាំ ក្រោយការធ្វើបដិវត្តន៍ផ្តួលរំលំរបបរាជានិយមផ្តាច់ការ បារាំងស្រាប់តែបានបោះបង់ចោលរបបសាធារណរដ្ឋ ហើយវិលត្រឡប់ទៅរករបបដឹកនាំបែបរាជានិយមផ្តាច់ការដូចកាលពីមុនវិញ តាមរយៈការបង្កើតចក្រភពបារាំង ដែលមានណាប៉ូឡេអុងជាអធិរាជ។
ក៏ប៉ុន្តែ ថ្វីដ្បិតតែបារាំងវិលត្រឡប់ទៅរករបបរាជានិយមផ្តាច់ការវិញ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ណាប៉ូឡេអុង បារាំងបានស្គាល់នូវភាពរុងរឿង ហើយអធិរាជណាប៉ូឡេអុងបានទទួលនូវការគាំទ្រ និងស្រឡាញ់ចូលចិត្តពីសំណាក់ប្រជាជនបារាំងជាទូទៅ។ តាមការពិត ការបង្កើតចក្រភពបារាំង និងការតែងតាំងណាប៉ូឡេអុងជាអធិរាជ ត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយមានការបោះឆ្នោតគាំទ្រយ៉ាងច្រើនលើសលុប ពីសំណាក់សភាបារាំង។

នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៨០៤ ណាប៉ូឡេអុងបានទទួលការចាក់ប្រេងតាំងជាអធិរាជ ពីសំណាក់សម្តេចប៉ាប ទៅតាមទំនៀមទម្លាប់របស់មហាក្សត្រនៅអឺរ៉ុប។ នៅក្នុងប្រទេសបារាំង ណាប៉ូឡេអុង ត្រូវបានប្រជាជនចាត់ទុកជាស្តេច ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្រៅប្រទេសវិញ ស្តេចនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប នៅតែចាត់ទុកណាប៉ូឡេអុងជានិមិត្តរូបនៃបដិវត្តន៍ប្រឆាំងនឹងរបបរាជានិយម ហើយសង្រ្គាម រវាងបារាំង និងបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប ដែលបានផ្ទុះឡើង តាំងពីក្រោយបដិវត្តន៍ទម្លាក់ស្តេចល្វីសទី១៦ នៅតែបន្តកើតមាន។

សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន ឆ្នាំ១៩៤៦-១៩៥៤
តំបន់ឥណ្ឌូចិន ដែលរួមមាន កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងដែនដីកូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) ត្រូវស្ថិតក្រោមអាណានិគមបារាំង តាំងពីសតវត្សរ៍ទី១៩។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ (១៩៣៩-១៩៤៥) បារាំង ដែលចាញ់សង្រ្គាមទល់នឹងអាល្លឺម៉ង់ ក៏ត្រូវបង្ខំចិត្តបើកឲ្យជប៉ុន ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ហ៊ីត្លែរ ចូលមកតាំងមូលដ្ឋានទ័ព នៅក្នុងដែនដីឥណ្ឌូចិន ជាពិសេស នៅវៀតណាមខាងជើង។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៤៥ ទាហានជប៉ុនបានវាតទីពង្រីកទីតាំងរបស់ខ្លួន នៅស្ទើរតែពាសពេញតំបន់ឥណ្ឌូចិនទាំងមូល គឺទាំងនៅវៀតណាម កម្ពុជា និងឡាវ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ ចលនាជាតិនិយមមួយបានរីកដុះដាលឡើងនៅវៀតណាម គឺ “បក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីឯករាជ្យវៀតណាម” ដែលគេច្រើនហៅកាត់ជាទូទៅថា “វៀតមិញ” ក្រោមការដឹកនាំរបស់មេចលនាកុម្មុយនិស្ត ហូ ជីមិញ។
ក្រោយពីចរចាអស់រយៈពេលជាច្រើនខែតែមិនមានដំណោះស្រាយ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៦ សង្រ្គាមរវាងកងទ័ពបារាំង និងពួកវៀតមិញក៏បានផ្ទុះឡើង។ សង្រ្គាមដែលនឹងត្រូវអូសបន្លាយពេលរហូតដល់ទៅជិត ១០ឆ្នាំ ហើយដែលគេឲ្យឈ្មោះថា "សង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន"។

ការភ្ជាប់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម កូសាំងស៊ីន ទៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមឆ្នាំ១៩៤៩
សហភាពឥណ្ឌូចិន ដែលស្ថិតក្រោមអាណានិគមបារាំង តាំងពីសតវត្សរ៍ទី១៩ ត្រូវបែងចែកជា ៥រដ្ឋផ្សេងគ្នា គឺ កម្ពុជា ឡាវ តុងកឹង (វៀតណាមខាងជើង) អាណ្ណាម (វៀតណាមកណ្តាល) និងកូសាំងស៊ីន (កម្ពុជាក្រោម) ដែលស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូងវៀតណាមបច្ចុប្បន្ន។ កម្ពុជា ឡាវ តុងកឹង និងអាណ្ណាម ថ្វីដ្បិតតែត្រូវស្ថិតក្រោមអំណាចអាណានិគមបារាំង ក៏ប៉ុន្តែ នៅមានទម្រង់ជាប្រទេស និងមានអំណាចនយោបាយដាច់ពីបារាំង។ ផ្ទុយទៅវិញ កូសាំងស៊ីនត្រូវបានបារាំងកាត់យកមកធ្វើជាអាណាខេត្តរបស់ខ្លួនទាំងស្រុង ដោយមានលក្ខន្តិកៈជាដែនដីបារាំងនៅនាយសមុទ្រ (Territoire d’Outre-mer)។
កូសាំងស៊ីនធ្លាប់ជាទឹកដីរបស់នគរខ្មែរ ក៏ប៉ុន្តែ ត្រូវនគរអាណ្ណាមចូលមកកាន់កាប់ និងកាត់យកទៅធ្វើជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ចាប់ពីក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១៧ មុននឹងត្រូវបារាំងច្បាំងដណ្តើមយកមកកាន់កាប់ នៅឆ្នាំ១៨៦២។

នៅឆ្នាំ១៨៦៤ នៅក្រោយពេលដែលព្រះបាទនរោត្តមព្រមដាក់កម្ពុជាឲ្យស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង លោក Pierre-Paul de la Grandière ទេសាភិបាលបារាំងនៅកូសាំងស៊ីន ធ្លាប់បានសន្យាថានឹងជួយកម្ពុជាឲ្យយកមកវិញនូវទឹកដីដែលបាត់បង់ទៅប្រទេសជិតខាង។ ក៏ប៉ុន្តែ ពាក្យសន្យានេះ បារាំងបានធ្វើតែចំពោះទឹកដីដែលខ្មែរបាត់បង់ទៅសៀមតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះទឹកដីកម្ពុជាក្រោមវិញ បន្ទាប់ពីបានដណ្តើមពីវៀតណាមមកកាន់កាប់ជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួនអស់រយៈពេលជិត១សតវត្សរ៍ បារាំងស្រាប់តែបានប្រគល់ទៅឲ្យវៀតណាមវិញ នៅឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយមិនកាត់មកឲ្យខ្មែរដែលជាម្ចាស់ដើមនោះទេ។

ការណ៍ដែលបារាំងសម្រេចកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅឲ្យវៀតណាមត្រូវបានធ្វើឡើង នៅក្នុងបរិបទនៃសង្រ្គាមឥណ្ឌូចិន ដែលបារាំងត្រូវប្រឈមមុខនឹងចលនាឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តវៀតណាម គឺពួកវៀតមិញ។