Presentatie Kenniscentrum Handgraveren Nederland op Texel

Kenniscentrum Handgraveren Nederland op Texel (KHN)

Sinds 14 juni 2024 is het handgraveren opgenomen in het Netwerk Immaterieel Erfgoed Nederland. Het initiatief hiertoe is genomen door Kenniscentrum Handgraveren Nederland o.l.v. Jacqueline Jimmink. Immaterieel erfgoed kan alleen worden aangemeld door beoefenaars of direct betrokkenen. Met de aanmelding erkennen ze dat zij deze cultuuruiting als immaterieel erfgoed zien. Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland heeft bevestigd dat handgraveren aan de criteria voor immaterieel erfgoed voldoet zoals gesteld in het UNESCO Verdrag inzake de bescherming van immaterieel cultureel erfgoed, en heeft de aanmelding zichtbaar gemaakt op: www.immaterieelerfgoed.nl.

De link naar de gepubliceerde pagina is: https://www.immaterieelerfgoed.nl/nl/...

Het ambacht handgraveren wordt met uitsterven bedreigd. Het goede nieuws is dat het gelukkig nog niet zo ver is: nog steeds zijn er verspreid over de wereld praktijken te vinden met elk een eigen traditie en cultuur, waar deze ambacht wordt uitgeoefend en unieke kennis wordt doorgegeven. Om het tij te keren en de traditie in het algemeen maar zeker ook in Nederland een boost te geven, moet er nu wel wat gebeuren: door het verbinden van lokale en internationale contacten en het op innovatieve en eigentijdse wijze documenteren en borgen van de rijke kennis, kunnen amateurbeoefenaars zich verder verdiepen in technieken en vaardigheden om zo de traditie verder uit te breiden en te laten voortbestaan.

Eén van deze praktijken van waaruit het meesterschap in dit ambacht wordt uitgeoefend, bevindt zich op het eiland Texel. Door diverse unieke praktijkervaring die is opgedaan in het buitenland, zoals België en Italië, is een brede basis gelegd die in combinatie met een bepaalde eigenheid zorgt voor een verdiepte vaardigheid waarmee de praktijk zich duidelijk onderscheidt van andere praktijken. Voornamelijk Nederlandse en Belgische amateurbeoefenaars weten de praktijk te vinden, zij hebben vaak een eenzijdige ervaring in een specifieke sector en willen zich middels om- of bijscholing verder bekwamen in het handgraveren. Zo’n tiental amateurbeoefenaars hebben inmiddels clinics bijgewoond op Texel en spreken middels hun evaluaties de wens uit zich graag verder te willen ontwikkelen. Het eigen maken van de vaardigheden kost echter een hoop doorzettingsvermogen, tijd en (financiële) middelen die niet iedereen zich kan veroorloven, waardoor de lijnen steeds verder opdrogen. Praktijkmeesters in het buitenland herkennen dit beeld van gebrek aan uitdagende verdieping door lokale beperkingen en gebrek aan middelen en voelen dus ook de behoefte om samen te werken, zodat de kennis deels ook naar de gezellen kan, in plaats van dat de gezellen altijd naar de kennis moeten komen.

Om het met uitsterven bedreigde ambacht handgraveren te redden zal dus het nationale en internationale netwerk in kaart gebracht en verstevigd moeten worden om zodanig samen te kunnen werken bij het documenteren en borgen van bestaande specifieke tradities en kennis, het ontwikkelen van vernieuwende trajecten ter verdieping van het ambacht, en het actief onderling gestructureerd verspreiden van deze kennis. Dit alles is bij uitstek te realiseren door Kenniscentrum Handgraveren Nederland op het prachtige Texel!

Het doel van het kenniscentrum is dus enerzijds het verzamelen en breed uitdragen van kennis over dit immaterieel erfgoed om het zo levend te houden en anderzijds het ontwikkelen van nieuwe stromingen via vernieuwende prikkelende en eigentijdse (internationale) projecten, waardoor er niet alleen opnieuw breed bekendheid gegeven wordt aan dit prachtige ambacht en mensen door een prikkelend eigentijds aanbod geënthousiasmeerd worden, maar ook het voortbestaan verder gewaarborgd wordt en toekomstige generaties hun weg kunnen vinden in dit unieke en waardevolle vakmanschap.

www.kenniscentrumhandgraverennederland.org
is een onderdeel van JMJ Graveeratelier van www.jacquelinejimmink.com