"Πέργαμος" -"Bergama" (Τραγούδι των προσφύγων του 1922).

«Πέργαμος» -«Bergama» (Τραγούδι των προσφύγων της Περγάμου Μυσίας Μικράς Ασίας).

Παραδοσιακό τραγούδι των προσφύγων από την Πέργαμο της Μυσίας της Μικράς Ασίας, μέσα από τους στίχους και τη μουσική του οποίου οι έλληνες κάτοικοι της πόλης αυτής της Μικρασίας, εξέφρασαν τον καημό τους και τον πόνο τους για την Καταστροφή του 1922 και την προσφυγιά εδώ, στην Παλιά Ελλάδα!
Αλήθεια, πόσο περίλαμπρα η λαϊκή μούσα αυτών των τραγικών ανθρώπων περιέγραψε τα ανάκατα συναισθήματά τους, της επιβίωσης μέσα από την κόλαση των γεγονότων του Σεπτέμβρη του 1922, της φυγής τους για τη σωτηρία της ζωής σε μια νέα Πατρίδα, μόνο με τα σχισμένα ρούχα που φορούσαν, μα παράλληλα με το μυαλό φορτισμένο με τις τόσες και τόσες μνήμες της υπέροχης ειρηνικής πρότερης ζήσης τους στην εύφορη αυτή περιοχή της Μικρασιάτικης Γης, της Γης που έχασαν…
Πραγματικά, πως η μούσα αυτή ανακάτεψε τους στίχους ενός παραδοσιακού ερωτικού τραγουδιού της Περγάμου, με τους στίχους των συναισθημάτων της προσφυγιάς, δίδοντάς μας μια αυθεντική και απόλυτα πραγματική καταγραφή της ψυχής των ανθρώπων αυτών στο δρόμο του Μαρτυρίου που περνούσαν…!
Θα μπορούσε άραγε να περιγραφεί πιο τελειότερα ο ψυχικός κόσμος των προσφύγων, απ’ αυτόν που αντλούμε συνειδητοποιώντας τα λόγια της τρίτης στροφής του τραγουδιού αυτού;…
« Πέργαμε, άμαν –άμαν Πέργαμε!
φεύγαμε και για σένα κλαίγαμε!
κλαίγαμε για το χάλι όλονε!
κ' η θάλασσα απ’ το δάκρυ θόλωνε!»


ΠΕΡΓΑΜΟΣ: Στίχοι

Πέργαμε, αχ ωραία Πέργαμε! (Α’ φωνή)
Πέργαμε, αχ ωραία Πέργαμε! (χορωδία)
Φεύγαμε και για σένα κλαίγαμε! (Α’ φωνή)
Φεύγαμε και για σένα κλαίγαμε! (χορωδία)
κλαίγαμε κι όμως δεν ξεχάσαμε! (χορωδία)
την όμορφη τη ζωή που χάσαμε! (χορωδία)

Στο μπαξέ μα και στο περβόλι μου! (Α’ φωνή)
Στο μπαξέ μα και στο περβόλι μου! (χορωδία)
Σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου! (Α’ φωνή)
Σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου! (χορωδία)
κι ‘στερα όταν εικοσάρησα! (χορωδία)
αγάπη μου, ούλα σου τα χάρισα! (χορωδία)

Πέργαμε, άμαν –άμαν Πέργαμε! (Α’ φωνή)
Πέργαμε, άμαν –άμαν Πέργαμε! (χορωδία)
Φεύγαμε και για σένα κλαίγαμε! (Α’ φωνή)
Φεύγαμε και για σένα κλαίγαμε! (χορωδία)
κλαίγαμε για το χάλι όλονε! (χορωδία)
κ’ η θάλασσα απ’ το δάκρυ θόλωνε! (χορωδία)


Στο μπαξέ μα και στο περβόλι μου! (Α’ φωνή)
Στο μπαξέ μα και στο περβόλι μου! (χορωδία)
Σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου! (Α’ φωνή)
Σου ‘δωκα την αγάπη όλη μου! (χορωδία)
κι ‘στερα όταν εικοσάρησα! (χορωδία)
αχ Πέργαμε, ούλα σου τα χάρισα! (χορωδία)
αχ κι ‘στερα όταν εικοσάρησα! (χορωδία)
αγάπη μου, ούλα σου τα χάρισα! (χορωδία)

Α΄ φωνή ο αείμνηστος πλέον Γεώργιος Τζαμούσης και ακολουθεί η χορωδία του Συλλόγου Μικρασιατών Ρεθύμνου.
Στα όργανα συμμετέχουν:
• Πατήρ Γεώργιος Τζάβλας, κανονάκι,
• Γεώργιος Αγγελογιαννάκης, λύρα πολίτικη,
• Γιάννα Βερνάδου, τουμπελέκι,
• Μάρκος Δασκαλάκης, ούτι,
• Μανόλης Κοντογιάννης, λαούτο,
• Μανώλης Κυδωνάκης, λαούτο,
• Χρήστος Μπαλτζίδης, ούτι,
• Αλέξανδρος Μυρωδιάς, ταμπουράς,
• Άρης Συσκάκης, βιολί και
• Μανόλης Χριστοδούλου, τουμπελέκι.

Η χορωδιακή, μουσική και γενικά συνολική επιμέλεια του όλου αυτού μουσικού έργου ανήκει στον ακούραστο και καταξιωμένο καθηγητή της Βυζαντινής μουσικής, κ. Ανδρέα Γιακουμάκη!