DRAMA /Henrik Ibzen /Stubovi Drustva

DRAMA Henrik Ibzen Stubovi Drustva
   • DRAMA /Henrik Ibzen /Stubovi Drustva  
Ovaj veliki norveški književnik rođen je 20. marta 1828. godine u Skienu, Norveškoj. Bio je sin propalog trgovca i već od petnaeste godine morao je sam da se izdržava. Bio je lekarski pomoćnik i pripremao se za studije medicine, ali ipak sve to ostavlja i počinje da proučava književnost. Kao saradnik mnogih norveških novina, putuje u Dansku, Nemačku i Austriju, a u Italiji je proveo četiri godine. Godine 1891. vraća se u Norvešku posle 27 godina provedenih u inostrantsvu. Kao dvadestogodišnjak, pod uticajem revolucionarnih zbivanja u Evropi, piše svoju prvu dramu "Catilina." Umro je 23. maja 1906 godine u Oslu. Nakon svoje drame "Catilina", Ibzen 1862. godine objavljuje dramu "Komedija ljubavi" u kojoj se govori o konvencionalnim odnosima među polovima i o braku. 1867. godine Ibzen stvara novo delo "Per Gint" označeno kao najnorveškije. To je Ibzenovo kapitalno delo. To delo je Norvežanima kao Geteov "Faust" Nemcima. Per Gint je čovek koji laže samog sebe i koji od života beži u sanjarenje i maštanje. Podstaknut kulturnom politikom konzervativaca, svestan zastarelih društvenih, moralnih i religioznih zasada, Ibzen stvara niz drama u duhu oštre i nemilosrdne kritike savremenog društva "da pojedinca probudi do slobode i nezavisnosti." Te drame su takođe ključ Ibzenove književnosti. U drami "Lutkina kuća" Ibzen govori o pravu žene na vlastiti život, u "Avetima" iznosi probleme braka i ličnog morala. Zatim dolaze drame u koje Ibzen unosi sve više psihologije (Divlja patka, Cezar i Galilejci, Kad se mi mrtvi probudimo).
Ibzen je, pored Andersena, Kjerkegora, Strindberga i Selme Lagerlof, najveći skandinavski književnik uopšte. On nemilosrdno optužuje savremeno društvo i odnose koji u njemu vladaju. Pune sadržaja i tehnički savršene, njegove drame pogađaju samu suštinu modernog, građanskog društva, koje je u osnovi lažno i počiva na sistemu tradicionalnih zabluda, ono nema načela po kojima bi vredelo živeti, već samo privide koji se moraju održavati po svaku cenu. U Ibzenovim dramama pojedinci se sukobljavaju sa snovima, sudbinama i svime onime što je duševno jače od njih.
Jedna od glavnih Ibzenovih drama je drama "Aveti." To je drama koja govori o problemima jednog braka. U toj drami govori se i o grehovima u jednoj porodici tj. o pitanju da li se grehovi oca ili majke prenose na dete. Slična je drami Miroslava Krleže "Glembajevi." U "Glembajevima" ta porodica se raspala zbog pohlepe prema novcu. I ona je prikazala jedan realan život jedne bogataške grofovske porodice. U Ibzenovoj drami to nije baš tako, ali se i ta porodica isto raspala od duševnih tegoba, problema i grehova te porodice koje su simbolički prikazane kao "aveti." Gospođa Alving, glavna junakinja ove tragedije ovako opisuje aveti:
"Znate Manderse, ja gotovo verujem da smo svi mi aveti. Ne kreće se u nama samo ono što smo nasledili od oca i majke. To su i svi mogući i stari i mrtvi nazori, svakakva stara i mrtva verovanja itd. To ne živi u nama, ali nam leži u krvi i ne možemo ga se osloboditi. Kad god uzmem novine u ruke i čitam ih, čini mi se kao da se aveti šunjaju između redova. Mora da svuda na zemlji žive aveti. Mora da ih im toliko mnogo, koliko i peska u moru. I zato se svi mi tako bedno plašimo svetla, svi redom."
Zato bi tu dramu valjalo pročitati.
Uopšteno, Ibzen je važan pisac sa severnog dela Evrope. Prevođen je na sve evropske jezike.
Ibzen surovo pogađa suštinu savremenog društva i zbog toga je ostao jedan od najpoznatijih evropskih pisaca XIX veka.