Скачать или смотреть सिद्धेश्वरवाडी गावाजवळचे सिद्धेश्वराचे मन्दिर, पारनेर जिल्हा अहिल्यानगर Siddheshwar Temple Parner

Siddheshwar Temple, Siddheshwar Wadi, Near Parner Dist. Ahilyanagar (Ahmadnagar)
सिद्धेश्वरवाडी गावाजवळचे सिद्धेश्वराचे मन्दिर, पारनेर जिल्हा अहिल्यानगर
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील पारनेर या ठिकाणाहून दक्षिणेला ३ किमी वर दोन डोंगराच्या मधून वाहणाऱ्या नदीत सिद्धेश्वरवाडी गावाजवळचे सिद्धेश्वराचे मन्दिर वसलेले आहे. येथे वरच्या भागात असलेली पुष्करणी व धर्मशाळा आहे . डोंगरातून वाहणाऱ्या ओढ्याच्या काठावर काळ्या पाषाणात ही सुंदर अशी पुष्करणी बांधलेली असून या कुंडच्या भोवताल धर्मशाळा आहे. पायऱ्यां पायऱ्यांची ही पुष्करणी अतिशय मजबूत व सुंदर असून तिच्या एका भगत एक शिलालेख बसवलेला दिसतो. माहिती घेतली असता मराठी भाषेतील हा शिलालेख इ.स. १७६७ सालचा असून यातील मजकुरात या ठिकाणी व्यंकटेश नावाचे सत्पुरुष येथे समाधिस्थ झालें असा मजकूर या शिलालेखात आहे. बाजूला बहुदा ही त्यांची समाधी किंवा स्मृतीस्थळ असावे. धर्मशाळेत एका कोपऱ्यात विठ्ठल रुख्मिणीचे मंदिर सुद्धा दिसते.
या कुंडपासून ओढ्यात खाली चालत गेलो की मध्ये एक बंधारा बांधलेला आहे. या बंधाऱ्यापासून मंदिराकडे जाण्यासाठी वाट असून मंदिराच्या बाजूला ओढ वाहतो. पावसाळ्यात या ठिकाणी पाणी वाहत असते. मंदिराच्या सुरुवातीला एक धर्मशाळा असून समोरच दिसते ते सुंदर व पुरातन असे शिवालय. सुबक व कोरीव दगडात बांधलेले हे मंदिर पेशवे कालीन असल्याचे सांगितल्या जाते. मात्र या ठिकाणी परिसरात असलेल्या मुर्त्या व मुळ मंदिराच्या खांबांचे अवशेष बघता या ठिकाणी पूर्वी चालुक्य ते यादव काळातील मंदिर असावे. पूर्वीचे मंदिर पाडले किंवा पडले असल्याने पेशवे काळात त्याचा जीर्णोद्धार करण्यात आला असावा. मंदिराचे गर्भगृह पूर्व दिशेला असून समोर सभामंडप आहे. सभामंडपास तिन्ही बाजूंनी प्रवेशव्दारे असून पश्चिमेकडील प्रवेशव्दारा समोर नंदी मंडप आहे. प्रशस्त अशा सभागृहाचे छत गोल घुमटाकार असल्याने सभामंडपाचे सौंदर्य अधिकच खुलले आहे. सभागृहातून गर्भगृहात पायऱ्या उतरून जावे लागते. गर्भगृहात मध्यभागी भव्य असे शिवलिंग असून वरती उंच असे गोलाकार घुमटाचे शिखर आहे. गर्भगृहाच्या पूर्वेकडील भिंतीत सकाळचे सूर्यकिरण आत येण्यासाठी झरोखा ठेवलेला असून त्यातून थेट शिवलिंगावर सूर्य किरणांचा वर्षाव होत असतो.
मंदिराच्या उत्तर बाजूला चार खांबाचा एक मंडप नंतरच्या काळात बांधलेला असून त्यामध्ये एक मोठ्या आकाराची घंटा लटकवलेली दिसते. या घंटेचा सुद्धा रंजक असा इतिहास आहे. पेशवे काळात वसईच्या लढाईत चिमाजी आप्पांनी ही घंटा पोर्तुगीज चर्च वरून काढून आणली होती. त्यावरील असलेला क्रॉस स्पष्टपने बघता येतो.
मंदिराच्या मागील बाजूला ओढ्यात एक कुंड बांधलेला दिसतो. या ठिकाणी मंदिराच्या दक्षिण बाजूकडून उतरता येते. मंदिर परिसरात पूर्वीच्या भग्न मंदिराचे खांब व काही मुर्त्या दिसतात तसेच दक्षिण बाजूला बऱ्याच समाध्या व पुरातन मंदिराचे अवशेष, खांब, व्दारपट्टिका व मुर्त्या पडलेल्या दिसतात. या ठिकाणाहून ओढ्यात उतरण्यास पायऱ्या असून खाली सुद्धा एक मंदिर दिसते. या ठिकाणी वरच्या कुंडातून खाप्रच्या नळीने व नालीच्या सहायाने पाणी खाली घेऊन जाण्यासाठी केलेली व्यवस्था आज सुद्धा बघता येते.
मंदिर परिसरात एका तळघरात सतीची मूर्ती व शिवलिंग असून या ठिकाणी पायऱ्या उतरून जावे लागते. आतमध्ये अंधार असून खाली आपल्याला सतीची मूर्ती व शिवलिंग बघता येते.