Zendmast Smilde 50 jaar geleden gebouwd

SMILDE - De zendmast in Smilde werd 10 mei 1960 officieel in gebruik genomen, nu dus 50 jaar geleden. Maar al op 19 december 1959 werd de mast voor het eerst gebruikt voor transmissie van televisie- en radiosignalen. Appelscha. RTV Drenthe heeft een unieke film over de bouw van de mast in handen gekregen.

De oorspronkelijke locatie voor het gevaarte was Makkinga en later Appelscha. Burgemeester G.A. Bontekoek van Ooststellingwerf, de oud-burgemeester van Sleen, wilde een mast van 200 meter hoog met restaurant op de hoek van de kruising Bosweg - autoweg Emmen-Drachten, daar waar nu een heideveld is.
Tot teleurstelling van de gemeente Ooststellingwerf maakte de Rijksluchtvaartdienst op het laatste moment bezwaar. De toren zou in Appelscha een obstakel vormen in de aanvliegroute naar de vliegvelden Eelde en Hamburg. Hij moest daarom zes kilometer verderop staan. De keuze viel op het voelbalveld van Hoogersmilde, in het bezit van gebroeders Van Veen. Het dorp kreeg een nieuw veld aan de westkant van de Drentse Hoofdvaart.

Start bouw

Op 28 mei 1958 kon de bouw beginnen. Op 5 meter diepte vond aannemer Van Eesteren uit Rotterdam een keiharde oerlaag waarop een betonnen fundament werd gestort van drie meter dik en met een diameter van 14 meter. Vermoedelijk werd zo'n 2000 M2 beton in de mast verwerkt. Dat werd allemaal ter plaatse gemaakt en in ongeveer 25.000 kruiwagens omhoog gehesen en geleegd in de bekisting. In 17 dagen was het gevaarte op de gewenste hoogte van 79,52 meter. Daarop kwam een stalen toren. Aan het hoogste deel van deze stalen mast zaten de radio en televisie zendantennes. De toren werd met een negen stalen tuikabels verankerd.

Straaljager

Op 14 augustus 1968 werd in dichte mist een tuikabel geraakt door de vleugeltip van een gevechtsvliegtuig, type F-100 Super Sabre, van de Amerikaanse Luchtmacht, afkomstig van de Engelse luchtmachtbasis Lakenheath. Een loodzware tuikabel brak en het bovenste deel van de zendmast, dat bestaat uit een statenpijp, hing scheef. Het vliegtuig van kapitein D.A. Smith landde veilig in een soort vangnet op de basis Soesterberg, zij het met enige schade. Be Linker maakte dat als onderhoudstechnicus mee. 'Ik zat op dat moment op een hoogte van 60 meter in de meetkamer voor het raam en zag dat het vliegtuig lager vloog dan de hoogte waar ik zat.' Hij betreurt nog steeds dat kapitein Smith niets van zich liet horen.

RTV Drenthe

RTV Drenthe maakt sinds 1989 gebruik van de Drentse mast. Aanvankelijk alleen voor de radio-uitzendingen via FM 90.8. De eerste jaren zond TV-Drenthe namelijk alleen via de kabel uit, maar in augustus 1997 kreeg TV Drenthe een eigen plek op de zendmast in Smilde. Ook de kijkers in het buitengebied, op de camping en de boot konden voortaan naar de regionale televisie kijken en daarom werd op 23 augustus 1997 een groot 'mastfeest' georganiseerd, waar duizenden mensen op af kwamen. De omroep lanceerde daar het motto: "RTV Drenthe, altijd in de buurt!"

Digitale tijdperk

IHet analoge televisiesignaal ging op 11 december 2006 na 55 jaar de ether uit om plaats te maken voor digitale ethertelevisie. Slechts één procent van de Nederlandse huishoudens gebruikte voor de ontvangst nog de 'harkantenne' op het dak of de 'sprietantenne' op het televisietoestel zelf. Deze analoge manier van televisie verspreiden voor een relatief kleine groep huishoudens werd de overheid te duur.

De rood wit gestreepte kunststof koker op de top van de mast, met daarin de UHF zendantennes voor Nederland 2 en 3, werden in september 2007 verwijderd en vervangen door nieuwe antennes voor het uitzenden van digitale televisie. De totale hoogte van dit hoogste bouwwerk van Drenthe is na vervanging van de antennes 294 meter. Ter vergelijking: De evenoude Euromast in Rotterdam is 185 meter hoog.