Życie wokół czerwonych karłów: warunki i wyzwania [Podcast]

Większość gwiazd we Wszechświecie – to są najmniejsze i najchłodniejsze czerwone karły, stanowiące ponad 75% wszystkich gwiazd. W przyszłości praktycznie wszystkie gwiazdy będą należeć do tej klasy. Logiczne jest więc założenie, że jeśli życie pozaziemskie gdzieś się pojawia, to najczęściej na planetach krążących wokół czerwonych karłów i właśnie w tym materiale zastanowimy się, na ile jest to prawdopodobne na podstawie aktualnej wiedzy naukowej: jakie czynniki mogą sprzyjać lub przeszkadzać w rozwoju życia wokół najmniejszych gwiazd oraz czym wyróżniają się planety w tamtejszych układach. Okazuje się, że mogą one zaskakiwać pod wieloma względami…
---
Dodatkowe materiały uzupełniające ów:
   • 95% gwiazd już się urodziło...  
   • Dlaczego nam raczej bardzo poszczęści...  
---
Wsparcie kanału:
   / @smartgasm  
https://patronite.pl/smartgasm
---
-00:00:00 Wstęp
-00:03:33 Czerwone karły na tle innych gwiazd
-00:39:12 Planetarne układy wokół czerwonych karłów
-00:53:50 Argumenty za i przeciw życiu w pobliżu czerwonych karłów
-01:10:05 Szczegółowy opis pływowo zablokowanej planety
-01:40:20 Dlaczego życie złożone (w tym inteligentne) jest mniej prawdopodobne na planetach wokół czerwonych karłów
-02:06:49 Podsumowanie i główne wnioski
---
Źródła oraz dodatkowe informacje:

Źródła do rozdziału I (Zawierają informacje o widmie ciągłym, promieniowaniu i kolorze gwiazd):
https://openstax.org/books/fizyka-dla...
https://eclipse2017.nasa.gov/what-col...
https://webbtelescope.org/contents/ar...
https://arxiv.org/abs/2101.06254 (Dokładne kolory gwiazd)
https://github.com/janvincentharre/sp... (programowa konwersja widma gwiazd w kolor odbierany przez nasze oczy)
https://solar-center.stanford.edu/SID...
https://epod.usra.edu/blog/2009/02/sk...
http://panoptesv.com/SciFi/ColorsOfAl...
https://www.wolframalpha.com/input?i=... (szybkie różniczkowanie rozkładu Plancka w wybranym zakresie przy określonej temperaturze)
Interaktywne wizualizacje rozkładu Plancka:
https://www.edukator.pl/tik_edukator/...
https://space-charts.vercel.app/?temp...
https://phet.colorado.edu/sims/html/b...

Źródła do rozdziału II (Informacja związana z układami planetarnymi wokół czerwonych karłów):
Obliczenie rozmiaru strefy zamieszkiwalnej:
https://www.planetarybiology.com/calc...
Niektóre przykłady znalezionych egzoplanet:
https://phl.upr.edu/hwc
https://www.aanda.org/articles/aa/ful...
https://www.openexoplanetcatalogue.co...
https://en.wikipedia.org/wiki/OGLE-20...

Źródła do rozdziału III (Zawierają informacje o czynnikach wpływających na potencjalną zamieszkalność oraz innych warunkach):
https://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMx...
https://arxiv.org/abs/1412.1764#
https://iopscience.iop.org/article/10...
https://iopscience.iop.org/article/10...
https://academic.oup.com/mnras/articl...
https://www.nature.com/articles/ngeo2994
https://www.liebertpub.com/doi/abs/10...
https://arxiv.org/abs/2209.02860

Źródła do rozdziału IV (Zawierają informacje o potencjalnych warunkach planetarnych pływowo zablokowanej planety wokół czerwonych karłów, przeważnie związane z układem Proxima Centauri)
Klimat pływowo zablokowanej planety:
https://iopscience.iop.org/article/10...
https://www.liebertpub.com/doi/10.108...
https://svs.gsfc.nasa.gov/4777/
https://www.aanda.org/articles/aa/pdf...
https://iopscience.iop.org/article/10...

Źródła do rozdziału IV:
Możliwości fotosyntezy:
https://academic.oup.com/mnras/articl...
https://iopscience.iop.org/article/10...
https://www.cambridge.org/core/journa...
https://www.cambridge.org/core/journa...
https://arxiv.org/abs/2305.02067
Inne:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15941...
https://baas.aas.org/pub/2024n4i629p0...
https://www.pnas.org/doi/full/10.1073...
https://www.aanda.org/articles/aa/ful...
https://periodictable.com/Properties/...
   • SKY & PLANT COLOR ft. Worldbuilding N...  
---
'Solace' by Scott Buckley - released under CC-BY 4.0. www.scottbuckley.com.au