จริตเพื่อการทำวิปัสสนา :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 กรกฎาคม 2566

ถ้าใครเขาถามเราว่าจะดูอะไรก่อนในการเริ่มลงมือปฏิบัติ
คำตอบคือดูตัวเอง เราเป็นคนชนิดไหน
แล้วก็เลือกกรรมฐานที่มันพอเหมาะพอดีกับตัวเรา
หรือเวลาเราจะเดินวิปัสสนา เราจะดูอะไรก่อน
เราก็ดูตัวเองก่อน เรามีจริตแบบไหน
จริตของคนทำสมถะมี 6 จริต
ราคจริต โทสจริต โมหจริต พุทธิจริต สัทธาจริต วิตกจริต มี 6
จริตเพื่อการทำวิปัสสนานั้นมี 2 จริต
คือตัณหาจริตกับทิฏฐิจริต
ตัณหาจริตคือพวกรักสุขรักสบาย รักสวยรักงาม
ทิฏฐิจริตคือพวกช่างคิด ชอบวิเคราะห์ วิจัย วิจารณ์
มีอะไรหน่อยหนึ่งก็คิดแล้วคิดอีกอยู่นั่น

ค่อยๆ ดู กรรมฐานมีเยอะแยะไปหมด
เลือกเอาที่เหมาะกับตัวเรา
ถ้าเป็นพวกตัณหาจริต พวกรักสุขรักสบาย รักสวยรักงาม
ดูกายหรือเวทนาทางกายไป
ถ้าเป็นพวกเจ้าความคิดเจ้าความเห็นอะไรนี่ ก็ดูจิตตานุปัสสนา
ดูจิตกับเจริญธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน
2 อันนี้เหมาะกับพวกทิฏฐิจริต
ฉะนั้นกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน
มันเหมาะกับพวกตัณหาจริต พวกรักสุขรักสบาย รักสวยรักงาม
จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน กับธัมมานุปัสสนา
มันเหมาะกับทิฏฐิจริต พวกเจ้าความคิดเจ้าความเห็น

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช
30 กรกฎาคม 2566

อ่านบทความเต็มได้ที่ https://www.dhamma.com/vipassana-and-...

00:00 อารัมภบท
03:22 “ถ้าใครเขาถามเราว่าจะดูอะไรก่อนในการเริ่มลงมือปฏิบัติ คำตอบคือดูตัวเอง”
07:27 จริตเพื่อการทำวิปัสสนานั้นมี 2 จริต คือตัณหาจริตกับทิฏฐิจริต
17:07 พวกทิฏฐิจริตควรจะดูจิต
23:42 “สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา”
28:14 ถ้าจิตไม่เป็นเราสักอย่างเดียว ของอื่นก็ไม่เป็นเรา
33:15 “แทรกการเรียนรู้จิตลงไปในการทำกรรมฐาน รับรองว่าได้ผลเร็วแน่นอน”
36:59 ตัวสำคัญคือสติ ไม่ใช่อยู่ที่กระบวนท่า
44:56 “คนยุคนี้ดูจิตไปเลย แต่ต้องทำกรรมฐานอันหนึ่ง ให้จิตมีเครื่องอยู่ ทุกวันต้องทำ ทำกรรมฐานอย่างหนึ่งแล้วรู้ทันจิตตนเอง”