تاج‌السلطنه دختر ناصرالدین شاه قاجار چه اقداماتی کرد؟

«زهرا تاج‌السلطنه» فرزند ناصرالدین شاه قاجار و توران‌السلطنه- دختر پسرعموی شاه- متولد ۱۲۶۲ ش. بود. او ۱۳ ساله بود که به اجبار به ازدواج یک شاهزاده قجری هم‌سن و سال خود (حسن‌خان شجاع‌السلطنه) درآمد. وی، چون از ابتدا با این وصلت موافق نبود، پس از چندین سال دعوا و مرافعه با شوهرش، سه بار خودکشی ناموفق کرد و با وجود داشتن سه فرزند، از همسرش جدا شد! اما این جدایی، برایش روزگار خوشی را به ارمغان نیاورد! زیرا کمی بعد برادرها دوباره او را در فضای بحرانی سال‌های مشروطه، به ازدواج اجباری با «قوللر آقاسی‌باشی» درآوردند.
تاج‌السلطنه در اولین کتابی که در سال ۱۲۹۱ ش. نوشته و با عنوان «خاطرات تاج‌السلطنه» چاپ شده است، بر بسیاری از قوانین اسلامی و فقهی همچون حجاب، ازدواج، نقش‌آفرینی به عنوان همسر و... می‌شورد! همچنین تمجید عجیبی از «زنان حقوق‌طلب» اروپا و امریکا می‌کند و آن‌ها را غرق «سعادت و شرافت» معرفی کرده و زن ایرانی را، چون بهایم تلقی می‌کند و چادر و حجاب‌شان را می‌کوبد! (۳) از البسه، فرم و لوازم آرایش زنان اروپایی، تعریف می‌کند و به غیر از آن به شخصیت مبارز و بزرگی، چون «سیدجمال‌الدین اسدآبادی»، حمله می‌کند و به شیوه خودش، این مرد را یاغی (۴) می‌خواند! تاج‌السلطنه، اما در مواردی نیز به عرف غلط حاکم بر دربار قجری می‌تازد و آن را به باد انتقاد می‌گیرد و از اینکه خودش هم از آن عرف غلط پیروی کرده، اظهار پشیمانی می‌کند! مثلاً در صفحه ۲۳ خاطراتش، چنین می‌آورد: «چرا نباید مادر اولاد خود را شیر داده، در آغوش رأفت و محبت خود بپروراند و چرا باید اولاد خودش را از خود خارج نموده و به دست غیر بسپارد؟ در حالتی که دایه گرفتن برای بچه، باعث انزجار و نفرت اولاد به مادر می‌شود و همین‌طور، اولاد را در نظر مادر غیرمهم و غیرقابل ملاحظه می‌نماید... مثل اینکه خود من، چهار اولاد دارم و امروز که تمام به حد رشد و کمال رسیده‌اند، با وجود اینکه منتهای سعی و کوشش را در تحصیل و تربیت ایشان نموده‌ام، معهذا هر چهار، چهار اخلاق متفاوت دارند! و وقتی که درست به نظر دقت و تجسس کنم، کوچ هستند از اخلاق دایه‌های‌شان و ابداً شباهتی به اخلاق من ندارند... اگر من خود ایشان را شیر داده بزرگ کرده بودم و آن علاقه و انس، توأم با مهر مادری شده بود، هیچ وقت ایشان را در سن طفولیت ترک و از پدر ایشان جدا نمی‌شدم ولو اینکه هزار قسم زجر و زحمت دیده و در تمام ساعات عمر، در شکنجه و عذاب بودم...»

#تاج_السلطنه
#ناصرالدین_شاه
#قاجار
#زنان_قاجار
#زن_قاجار
#ایران
#تاریخ
#تاریخی
#تاریخ_ایران
#تاریخ_جهان