Bulanık Mendirez - İsmail Çakır

Bulanık Mendirez - İsmail Çakır
kaynak:Emin Tenekeci
Derleyen:Ali Fuat Aydın
Yöre:Aydın

Bulanık Mendirez
Beşikten mezara kadar toplumumuzun üzüntülerini, sevinçlerini, umutlarını yansıtır Halk Edebiyatı. Toplum onunla kendini ifade etmiş, geliştirmiş ve hatta eğitmiştir. Maniden ninniye, masaldan halk hikayelerine çok geniş bir alanda kendini gösteren Halk Edebiyatı’nın en değerli ve içten ürünlerinden biri de türkülerdir. Bir ezgisi bulunan ve genellikle saz eşliğinde söylenen türküler, toplum tarafından çok sevilmiş ve ağızdan ağza nesiller boyu yaşatılmıştır.
Şehrimizde de türkülerin oldukça rağbet gördüğünü söyleyebiliriz. Özellikle şehrimizin sahip olduğu doğal varlıklardan biri olan Büyük Menderes Nehri ’de türkülerimize konu olmuştur. Halk Edebiyatı ürünleri ve bunların içinde yer alan türküler, belirli bir yöntem ve disiplin içinde derlenir. Derleme sayesinde bu yöresel değer, unutulmaz ve kamuoyu ile paylaşılır. Bulanık Mendirez (Ayağına Potini Giymiş) türküsü de bunlardan biridir.
Türkümüz, Aydın’ın Menderes nehri kıyısındaki köylerde geçmektedir. Bu köyde Ayşe ve Mehmet adında iki çocuk yaşamaktadır. Çocukluktan itibaren çok iyi anlaşmaktadırlar. Aileler de birbirleri ile iyi geçinmektedir.
Zaman içersinde büyürler. Mehmet askere gider. Evlilik çağları geldiği için Ayşe’yi istemeye gelen olur, ancak Ayşe talipleri geri çevirir. Mehmet askerden gelince köyün ileri gelenleri ve aileleri bu gençleri nişanlar. Nişan hediyeleri arasında Ayşe Mehmet’e mendil, Mehmet de Ayşe’sine oyalı gıreb (oyalı yazma) almıştır. Ayşe gırebini başından hiç çıkarmaz. O gırep, onların sevgisinin adeta simgesi olur.
Yazları Aydın’da işler yoğun olur. İncir, zeytin ve pamuk işlerinin biri biter, diğeri başlar. Ürünlerin bolluğu ve bereketi çalışmaya bağlıdır. Ayşe de annesi ve kız kardeşleri ile pamuk çapalamaya gider. Sıcaktan bunalan Ayşe annesinden izin alarak Menderes Nehri kenarına gider. Elini yüzünü yıkarken başından hiç çıkarmadığı gırebini çözer ve çalılığa takar. Menderes’in yumuşattığı toprakta ayağı kayar ve bulanık sular onu götürür.
Ayşe’yi arayan annesi ve kız kardeşi çalıya takılı gırebi bulup ayak izine bakınca olayı anlar. Mehmet’e haber salınır ve aramaya başlarlar. Son bir umut ile gece gündüz Ayşe didik didik aranır.
Ailesini ve Mehmet’i kahreden haber gelir. Ayşe’nin cansız bedeni Germencik’te bulunur. Bütün köy, herkes perişan olur. Ağıtlar, türküler yakılır.
Ayağına potin giymiş yörümüş Sırma saçlarını çözmüş sürümüş Üç etek fistanı giymiş bürünmüş Tarla kenarına gırebi düşmüş
Oy mendirez mendirez bulanık mendires Sen de bencileyin yarsız gal birez
Çeyizi sandıkda basılı galdı Memedin gözleri sulara daldı
Gara haberi duyan buna ağladı Bulanık sular Ayşayı yardan ayırdı
Oy mendirez mendirez bulanık mendires Sen de bencileyin yarsız kal birez