Pand Kostersgang 32-34
Ooit was de Stad Groningen een echte bierstad, in die zin dat er niet alleen veel bier werd gedronken, maar ook volop bier werd gebrouwen. Groningen kent zelfs zijn eigen legendarisch Kluinbier. Dit is een biersoort die, minimaal 4 eeuwen lang, erg populair is geweest in het Noorden van Nederland, tot het begin van de 20e eeuw. De Stadjers ontleenden er zelfs hun bijnaam aan, ‘Grunneger Kluunkoppen’. Nadat er in Hamburg en Bremen bier met hop werd gebrouwen èn bij Peize de hopvelden werden ontdekt, begon men in de 15e eeuw in Groningen ook bier met hop te produceren, maar dan op basis van 40% haver. Dit was een groot succes, want in 1424 kende de stad 273 brouwerijen. Het bier werd geëxporteerd, naar m.n. Friesland en de Zuiderzeekust van Holland. In de 17e eeuw telde onze Stad nog zo’n 80 brouwerijen. Die zaten veelal op de Hoge der A, waar het schonere, binnenstromende water van de Drentsche Aa, uit de diepenring kon worden geput. In 1820 waren er nog maar 6 brouwerijen in onze Stad. Begin 20e eeuw bleef nagenoeg niks meer over van de Groninger bierbrouwerijen. Maar gelukkig er is nog leven in de brouwerij, want anno 2024 zijn in de Stad Groningen zo’n 16 kleinschalige bierbrouwerijen actief zoals Brouwerij Martinus. In de binnenstad van Groningen, brouwt Martinus speciaalbieren in een uniek industrieel pand op de Kostersgang 32-34. Dit curieuze pand uit 1949, met architectuurhistorische waarde, is gebouwd op het perceel van twee afgebroken 19e eeuwse bedrijfspanden. Het ontwerp is van de bekende Groningse architect Frans Klein. De opdrachtgever was de Fa. P.C. Nanninga, fabrikant van de beroemde Calmix petroleumkachels, die in het pand werkplaatsen en magazijnen ging vestigen om hang- en sluitwerk te maken. Op de begane grond bevond zich het magazijn en op de etages waren de werkplaatsen. Een betonnen trappenhuis achterin verbond de etages. De toevoer van materiaal en producten kon plaatsvinden via de hijsbalk en de pakhuisdeuren. Nanninga was de ontwerper van de Calmix petroleumkachel en hij heeft er enkele duizenden zelf gefabriceerd in zijn werkplaats in Groningen. Hij had z’n winkel later in de Steentilstraat. Toen de vraag begon te groeien heeft hij een fabrikant gezocht om de produktie over te nemen. Dat werd de VErenigde BLikFAbrieken Thomassen in Doesburg. Door de aardgasproduktie in de jaren ‘60, kreeg de petroleumkachel van Calmix het heel moeilijk. Er waren toen al wel meer dan 100.000 exemplaren verkocht. Nanninga ging terug naar Groningen en heeft daar tot zijn 90e nog reparatiewerkzaamheden verricht aan de steeds zeldzamer wordende calmixkachels en is in 2015 op z’n 97e overleden. Nadat Nanninga z’n kachels had verplaatst naar Doesburg, kwam in het pand een drukkerij. Rond 1995 werd deze door Albert-Jan Swierstra gekocht, die ‘Drukkerij Het Grafisch Huis’ nog zo’n 20 jaar voortzette. Toen besloot ondernemer Albert-Jan Swierstra het over een andere boeg te gooien. Samen met eega Henriëtte en jongste zoon Martijn, die de bieren brouwt, werd medio 2015 familiebrouwerij Martinus gestart. Waar eens de drukpers stond te draaien, stonden nu de brouwketels te pruttelen. Het pand is fors verbouwd en van binnen voorzien van diverse doorbraken in de vloeren, zodat er vides ontstonden die op een verrassende manier zicht op het gehele brouwproces verschaften. Middenin het pand worden de zakken met mout naar boven getakeld om te worden geschroot in de schrootmolen op de bovenste etage. Vanaf beide etages heb je zicht op de metershoge roestvrijstalen brouw- en opslagketels en de moutlift. De afwerking van het interieur heeft mede hierdoor een industrieel, minimalistisch en tegelijk indrukwekkend karakter gekregen. Eind 2020 stopten Albert-Jan en Henriëtte met de brouwerij en sinds 1 jan. 2021 is Brouwerij Martinus een Eenmanszaak met Martijn Swierstra als eigenaar/brouwer. Brouwerij Martinus heeft een brouwcapaciteit van 10.000 liter per maand. Op de begane grond worden de speciaalbieren gebrouwen in brouwketels van 1000 liter. In zes tanks van 2000 liter worden de bieren gegist en gelagerd. Een deel van het bier wordt gebotteld in de flessenvulmachine, een deel gaat in fusten en een deel wordt geschonken in het eigen proeflokaal. Op de 2e etage bevindt zich het brouwcafé en het dakterras dat uitzicht biedt op, hoe kan het ook anders, de Martinitoren.
Tekstbronnen:
* Delpher.nl
* Staatingroningen.nl
* nl.m.wikipedia.org
* Nazatendevries.nl
* Brouwerijmartinus.nl
* Biernet.nl
Foto- en filmbronnen:
* Delpher.nl
* Beeldbankgroningen.nl
* Eigen foto- en filmmateriaal
* Nazaterdevries.nl
* Staatingroningen.nl
* Brouwerijmartinus.nl
* Biernet.nl
Muziekbronnen:
* via YouTube account ‘@RelaxCafeMusic’; • Jazz Piano Music 10 Hours
* Tijdens de rondleiding speelde er een mij onbekend ‘jong mannetje’, een geweldig stukje piano voor zijn leeftijd.
Bierbrouwerij Martinus bezocht n.a.v. een rondleiding door het pand in aug. 2024 (te boeken via de site)
Информация по комментариям в разработке