Waarom is er geen bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker? Arts legt uit

Waarom is er geen bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker? Waarom moet je zelf om PSA meten vragen? Waarom word je niet uitgenodigd voor een PSA test? Uitleg door dr. Paul Kil, uroloog en medisch directeur van Andros Clinics.

00:00 Waarom is er geen bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker?
00:43 Waarom moet ik zelf aan de dokter vragen om PSA te prikken?
01:00 In verleden overdiagnostiek en overbehandeling
01:43 MRI voorkomt onnodige biopsie en overbehandeling
02:15 Waarom je agressieve prostaatkanker wel op tijd wil vinden

V80

Waarom is er geen bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker?

We hebben gezien dat door de borstkanker screening en de darmkanker screening en de baarmoederhals screening levens gered worden.

Dan is er altijd de vraag die mannen stellen: 'Waarom is er nog steeds geen
screening voor prostaatkanker?' 'Waarom is er nog steeds geen
bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker?' 'Waarom word ik niet uitgenodigd om af en toe mijn PSA te laten prikken?' 'Ik hoor van mannen die er op tijd bij waren omdat ze hun PSA waarde wisten en ik moet zelf aan mijn dokter gaan vragen of ik mijn PSA mag laten prikken.'

In het verleden stond bevolkingsonderzoek voor prostaatkanker in een kwaad daglicht. Dat komt omdat in het verleden iedereen werd gebiopteerd bij een verhoogd PSA. En een verhoogd PSA leidde altijd tot biopten.

En wat was het gevolg daarvan? Dat men heel vaak prostaatkanker vond, ook een vorm van prostaatkanker die je niet hoefde
te behandelen, en die dan toch behandeld werd. Dat was dus overdiagnostiek en vervolgens overbehandeling.

Dus dat was een reden voor de huisartsen om te zeggen: 'we gaan niet bij iedereen PSA meten want dadelijk heb je de diagnose prostaatkanker waar je niks aan hoeft te doen, had je beter niet kunnen weten want je gaat er toch niet aan dood.'

Toen is er in de wetenschap, in de urologie, een nieuwe ontwikkeling gekomen: de prostaat MRI. Waarbij je dus heel veel
onnodige onderzoeken de patiënt bespaart. Zo'n 50 procent
van de biopten vermijd je door een MRI te zetten. Dat is een hele grote groep van mensen die dus geen biopsie meer nodig hebben.

En als er op de MRI iets te zien is en het is kwaadaardig, is er een veel grotere kans, van 80 procent bijna, dat het een agressieve vorm van prostaatkanker is. Die moet je ook op tijd vinden om nog te kunnen genezen.

Met de MRI kan onnodige diagnostiek worden voorkomen. En behandelen we alleen de mensen die het ook echt nodig hebben.

Daarom leggen huisartsen nu uit aan de patiënt wat de voor- en nadelen van de PSA test zijn, zodat de patiënt zelf kan bepalen of hij PSA wil laten meten in zijn bloed. En gaan ze niet meer direct ontmoedigen.
De huisarts legt uit wat het vervolg is, namelijk een MRI en een biopten. En nog steeds heb je kans dat je een vorm hebt van prostaatkanker die niet behandeld hoeft te worden. Waarvoor je de active surveillance moet verrichten. Maar die kans is veel lager doordat de kans dat je een agressieve vorm vindt met die MRI veel groter wordt. En dan kun je zelf nog bepalen of je vervolg onderzoek wel of niet laat doen.'

En we nu hebben gezegd we moeten ook niet iedereen zomaar gaan screenen. Maar we moeten gaan kijken naar mensen die een verhoogd risico hebben op prostaatkanker. Dat we die met name gaan uitnodigen om te gaan kijken of er dus een prostaatkanker in het spel is. En dat zijn dus zoals eerder gezegd de mensen waarbij in de familie prostaatkanker voorkomt. En ook de ouder wordende man.

Dit heeft ertoe geleid dat er in de Europese Unie nieuwe onderzoeken naar prostaatkanker screening worden opgezet.