محسن کدیور - اصلاح دینی در اسلام شیعی تجارب، عبرتها و موازین -Mohsen Kadivar

#سخنرانی
چکیده

اصلاح دینی در اسلام شیعی
تجارب، عبرتها و موازین

ضرورت اصلاح دینی زمانی در میان مسلمانان آغاز شد که مقایسه با پیشرفت غرب در دوران مدرن صورت گرفت و این پرسش مطرح شد:
چرا ما عقب مانده ایم؟ دین اسلام ما چه تاثیری در این عقب ماندگی داشته است؟

اصلاح دینی درسده اخیر اسلام شیعی در ایران حداقل پنج سرمشق دارد. هر سرمشق طیفی را تشکیل می دهد از چند متفکر.

سرمشق اول:
اصلاح دین از طریق پالایش احادیث و آموزه های تشیع، تاکید بر تعالیم قرآن:
اسدالله خرقانی، محمد حسن شریعت سنگلجی و محمد خالصی زاده .
این افراد متهم به وهابیت بوده اند، اگرچه این اتهام صادق نیست.

سرمشق دوم:
پاک دینی: اصلاح دین از طریق خرافه زدایی:
احمد کسروی و علی اکبر حَکَمی زاده:
اصل تشیع خرافه است و از اسلام نیز باید عبور کرد!

سرمشق سوم:
تلفیق اسلام با سوسیالیسم و برخی آموزه های مارکسیسم:
محمد نخشب و علی شریعتی
پروتستانتیسم اسلامی و اسلام شیعی به مثابه ایدئولوژی مبارزه با ستم.

سرمشق چهارم:
اصلاح دین از طریق به دست گرفتن قدرت سیاسی:
آقا روح الله خمینی و شاگردانش.
اسلام حکومتی و مصلحت نظام اوجب واجبات.

سرمشق پنجم:
اصلاح دین از طریق تقلیل دین به امر حداقلی مشترک بین ادیان الهی، و پرکردن نیازهای معنوی با ذوقیات عرفانی.
مجتهد شبستری و سروش
گذار از«الهیات تفسیری» به «الهیات تفهمی، وحی و قرآن تابع شخصیت بشری محمد بن عبدالله بوده است، که احتیاج به تعبیر و خوابگزاری دارد

اسلام شیعی چهار رکن دارد:
قرآن (کلام الله)، سنت رسول الله، سیره ائمه و عدالت.

اگر از این چهار رکن به رکن اول اکتفا کنیم و عملا سنت را از موضوعیت بیندازیم می شود اسلام پروتستانی جدیدی بنام «اسلام قرآنی».
اگر به دو رکن نخست اکتفا کنیم اسلام اهل سنت حاصل می شود.
اگر به سه رکن منهای عدالت بپردازیم می شود «اسلام شیعی اخباری» با برجسته شدن احادیث ائمه و سایه انداختن بر دو رکن نخستین.
و اگر هر چهار رکن بماند می شود «اسلام شیعی اصولی»، با اعتراف اینکه حق اصل عدالت به حد لازم عملا ادا نشده است.

اصلاح اسلام شیعی بدون حفظ این چهار رکن، بازسازی اصل دین است نه اصلاح دینی.

https://kadivar.com/17033