Maciej Urbanowski, "Nie tylko 'Czarne skrzydła': obraz Polski przemysłowej w prozie II RP"

PRZEMYSŁ KREŚLONY SŁOWEM
- cykl wykładów przygotowany we współpracy z Fundacją Agencji Rozwoju Przemysłu

Prof. Maciej Urbanowski (UJ), "Nie tylko 'Czarne skrzydła': obraz Polski przemysłowej w prozie II RP"

W swoim fascynującym wykładzie „Obraz Polski przemysłowej w prozie II RP” prof. Maciej
Urbanowski opowiada o tym, jak ważnym tematem był przemysł, bohaterowie tworzący
przemysł w II RP oraz uprzemysłowienie i rozwój nowoczesnego przemysłu na ziemiach
polskich w okresie międzywojennym.
Omawia utwory takie jak „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, poezję Tadeusza Peipera,
Władysława Broniewskiego, prozę Gustawa Morcinka, Juliusza Kadena-Bandrowskiego i
Melchiora Wańkowicza .
Urbanowski opowiada o mitach, tworzonych w literaturze, które sprzyjały budowaniu nowego
państwa i nowego społeczeństwa. Najważniejsze spośród nich to mit szklanych domów,
bohaterskich budowniczych - inżynierów i robotników, i nowych przemysłowych wyzwań,
których podejmowano się w międzywojennej Polsce. Tak więc tematy związane z
przemysłem, modernizacją stawały się mitami, które literatura tworzyła w zgodzie z
potrzebami państwa i jego polityki modernizacyjnej.
Urbanowski porusza też temat ciemnych obrazów związanych z przemysłem i zagrożeniami,
które niesie nowoczesność industrialna w prozie Brunona Jasieńskiego czy Juliusza Kadena-
Bandrowskiego. Widzimy próby diagnozowania w polskiej prozie okresu międzywojennego
stanu polskiego przemysłu, problemów i zagrożeń, jakie ten rozwijający się przemysł
napotyka na swojej drodze. Przykładem, na który się powołuje Maciej Urbanowski jest ptoza
Kadena-Bandrowskiego, Ferdynanda Goetla i Gustawa Morcinka, w których to prozie
pojawia się problem obcego kapitału, niszczenia polskiego przemysłu i polskiej inicjatywy
przemysłowej pod naciskiem obcych wpływów.
Wykład swój prof. Urbanowski kończy omówieniem znakomitego zbioru reportaży Melchiora
Wańkowicza „Sztafeta” z podróży po wielkich polskich inwestycjach przemysłowych lat 30.

Z tekstami, które zostały wymienione w wykładzie prof. Macieja Urbanowskiego możecie Państwo
zapoznać się na stronach:

1. Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”:
   • Przedwiośnie - Stefan Żeromski [Całoś...  
wersja oryginalna z 1926 roku dostępna jest w Polona.pl:
https://polona.pl/preview/7dd2b858-32...

2. Tadeusz Peiper, „Tędy” oraz numery Zwrotnicy dostępne są:
https://polona.pl/sets?searchCategory...
Tadeusz%20Peiper&copyright=false

3. Władysław Broniewski „Magnitogors albo rozmowa z Janem”:
https://riumrivida.blogspot.com/2018/...

4. Bruno Jasieński, „Nogi Izoldy Morgan”:
https://books.google.pl/books/about/N...
CgAAQBAJ&source=kp_book_description&redir_esc=y

5. Juliusz Kaden-Bandrowski, „Czarne skrzydła”:
https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent...

6. Ksawery Pruszyński, „Podróż po Polsce”: https://wolnelektury.pl/katalog/lektu...
podroz-po-polsce/

Polecamy też inne materiały związane z poruszanymi w wykładzie tematami:
1. wykłady prof. Macieja Urbanowskiego o polskiej literaturze awangardowej na stronie:
   • Doświadczenie nowoczesności | prof. M...  
2. O cyklu Rafała Malczewskiego: https://culture.pl/pl/dzielo/rafal-ma...
przemyslowy
3. O polskim futuryzmie lat międzywojennych: https://culture.pl/pl/artykul/futurys...
niepodleglosc
4. O Tadeuszu Peiperze: https://culture.pl/pl/tworca/tadeusz-...,
https://culture.pl/pl/artykul/peiper-...
5. O „Sztafecie” Melchiora Wańkowicza: https://culture.pl/pl/dzielo/melchior...
sztafeta