De Elfstedentocht 1963

De Elfstedentocht 1963 - Polygoonjournaal

In de barre winter van 1963 was 18 januari een bijzonder koude dag.
Net als bij de Elfde Elfstedentocht was de start van de Twaalfde Elfstedentocht bij Posthuma's Spuitinrichting aan de Verlengde Schrans in Leeuwarden.

Nadat Jan de Jong de deuren openschoof, renden de wedstrijdrijders naar het Van Harinxmakanaal om de schaatsen onder te binden. Het publiek, dat ook in groten getale het ijs op kwam, zorgde voor een te zware druk. Scheuren verschenen in het ijs waardoor water naar boven kwam. Snel schoof de massa naar de kant. De vele scheuren op het ijs zorgden ervoor dat iedereen die snelheid probeerde te maken al snel ten val kwam.
Desondanks wist een groep van ongeveer vijftig man zich van de grote massa los te maken. Op weg naar Workum reed Reinier Paping geregeld op kop. Soms sloeg hij een gat tussen hem en het peloton.

Een paar kilometer voor Workum liep hij zomaar honderd meter uit en deed de kopgroep een succesvolle poging hem weer op te slokken. Na het stempelen was het opnieuw Paping die in hoog tempo richting Bolsward koerste. Hij rukte de kopgroep uit elkaar, want alleen de sterksten wisten bij hem in de buurt te blijven. Met alleen Jeen van den Berg, Anton Verhoeven, Jan van der Hoorn, Jan Uitham en Albert Weys bij zich schaatste hij in een onverminderd tempo voort. Onder Bolsward moesten Albert Weys en Jan van der Hoorn afhaken omdat zij het tempo niet meer konden bijbenen. Vier man schaatsten Bolsward binnen om de volgende 100 kilometer van de tocht af te leggen.

Paping, schijnbaar onvermoeibaar, deed in de buurt van Witmarsum opnieuw een vluchtpoging. Hij liep enkele honderden meters op de drie andere mannen uit. Toen hij Harlingen binnenschaatste kwam hij erachter dat hij drie minuten voorlag op zijn achtervolgers.

Bij de Groote Wielen, even buiten Leeuwarden, verzamelde zich een grote menigte om de schaatsers te kunnen zien binnenkomen. Groot was de sensatie toen er twee helikopters landden die koningin Juliana en prinses Beatrix brachten. De mensenmassa die op het krakende ijs stond maakte dat het ijs kon breken, met een grote ramp tot gevolg. Het lukte de politie en het Elfstedenbestuur niet om de massa op de wal te laten toekijken. Wegens het gevaar besloten Juliana en Beatrix om de finish vanaf de kant te bekijken.

Toen eenling Reinier Paping na de lange tocht eindelijk bij de finish aankwam, in een tijd van 10 uur en 59 minuten, stond hem een ongekende ovatie te wachten.