Скачать или смотреть BEHAVIOURAL NUDGES | वर्तनात्मक कोपरखळी | काय आहे नक्की?

सकारात्मक बदल घडवून आणण्यासाठी त्यांच्या पर्यायांची मांडणी, सादरीकरण किंवा संदर्भ बदलले जातात.
आता या अनुषंगाने भारतातील सार्वजनिक अन्नविषयक धोरण आणि वर्तणूक प्रेरणा असा विचार करून बघूया.
🔹भारतामध्ये एका बाजूला अतिपोषण आणि दुसऱ्या बाजूला कुपोषण अशा दुहेरी समस्या पाहायला मिळतात.
🔹ग्लोबल बर्डन डिसीजच्या अभ्यासानुसार चुकीच्या पद्धतीने केलेले डाएट हे डायबेटिस, अर्थात मधुमेह, हृदयरोग आणि कर्करोगाला आमंत्रण देणारे ठरते.
🔹कॉम्प्रीहेन्सिव्ह नॅशनल न्यूट्रिशन सर्वेक्षण 2016 ते 18 च्या निरीक्षणानुसार भारतातील 5 ते 19 वर्ष वयोगटातील दहा टक्के बालके लठ्ठपणा या वर्गवारीमध्ये येतात.
🔹नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्वेक्षण पाच नुसार भारतातील 24% पुरुष आणि 21% महिला या अति वजन किंवा लठ्ठपणा या वर्गवारीमध्ये येतात.
🔹वर्ल्ड ओबेसिटी फेडरेशन या संस्थेच्या अभ्यासानुसार 2050 पर्यंत 50 कोटी भारतीय हे ‘लठ्ठपणा’ या वर्गवारीमध्ये येतील, असा अंदाज आहे.
🔹भारतामध्ये विशेषतः अति-प्रक्रिया केलेले अन्नपदार्थ उदाहरणार्थ जास्त फॅट आणि साखर असलेले स्नॅक्स विक्रीसाठी सार्वजनिक ठिकाणी आणि पर्यटन स्थळी पाहायला मिळतात.
तर आता, ही सर्व परिस्थिती लक्षात घेता, वर्तनात्मक कोपरखळी ही संकल्पना जर राबवली, तर लोकांच्या वर्तनामध्ये आणि त्यांच्या choices मध्ये सकारात्मक बदल घडवले जाऊ शकतात. सार्वजनिक ठिकाणी जसे की रेल्वे स्टेशन, बस टर्मिनल्स, मेट्रो स्टेशन, विमानतळे अशा ठिकाणी वर्तनात्मक कोपरखळी या संकल्पनेचा वापर करणे शक्य आहे.
भारताचे आरोग्य मंत्रालय, रेल्वे मंत्रालय, अन्नप्रक्रिया मंत्रालय, शिक्षण मंत्रालय, तसेच स्थानिक स्वराज्य संस्था यांनी होल ऑफ गव्हर्मेंट दृष्टिकोनाचा अवलंब करून एकात्मिक प्रयत्न करून आरोग्यविषयीचे धोरण ठरवणे गरजेचे आहे आणि हे धोरण ठरवताना behavioural nudge किंवा वर्तनात्मक कोपरखळी या संकल्पनेचा अवलंब करणे योग्य ठरेल.