Скачать или смотреть बैल पोळा सणाची संपूर्ण माहिती ||पोळा सणाचा इतिहास |बैलपोळा सण कसा साजरा करतात ?बैल पोळ्याचे महत्त्व|

पोळा सण महाराष्ट्रात शतकानुशतके साजरा केला जात आहे आणि हा एक महत्त्वाचा कृषी सण आहे. या उत्सवाचा संक्षिप्त इतिहास येथे आहे:

15 व्या शतकात या सणाची सुरुवात झाली जेव्हा मराठा राजा, शिवाजी महाराज यांनी गुरांचा सन्मान करण्याचा एक मार्ग म्हणून याची सुरुवात केली.
या दिवशी गुरांना सजवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या खांबावरून या सणाला हे नाव पडले.
हिंदू दिनदर्शिकेनुसार श्रावण महिन्यातील अमावस्या असलेल्या पिठोरी अमावस्येला हा सण साजरा केला जातो.
शेतकरी राजाला तर ह्या सणाची खूप आतुरता असतेच आणि त्याच बरोबर बऱ्याच जणांना उत्सुकता हि लागलेली असते कि 2023 मध्ये पोळा कधी आहे . चला मग बघुयात 2023 मध्ये कोणत्या दिवशी हा सण येतोय .

या वर्षात “बैल पोळा 2023 मधील हा सण श्रावण अमावस्या, 14 सप्टेंबर , वार गुरुवार 2023 रोजी आहे.

खरं म्हणजे सर्व जगाचे पोट ज्या बळीराजावर अवलंबून असते त्या शेतकऱ्यांसाठी बैलपोळा हा सण खूप महत्त्वाचा आणि उत्साहाचा असतो .
वर्षभर शेतीकामाला मदतनीस म्हणून उभा राहणारा शेतकऱ्या बरोबर राहणारा सर्जा – राजा ( बैल ) याच्या विना शेतकऱ्यांचे काम पूर्ण होत नाही अशा या रिंगी – शिंगी , ढवळा – पवळा , सर्जा- राजा व अशी प्रेमाने बरीचशी ठेवलेली नावे बैलाची असतात .

अशा या बैलाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी हा सण वर्षातून एकदा येतो. व शेतकरी राजा हा सण खूप आनंदाने व उत्साहाने साजरी करतो .
पोळा सणाच्या आदल्या दिवशी सकाळी बैलांना रितसर आमंत्रण दिले जाते.“आज आवतण घ्या,उद्या जेवायला या“ असे म्हणून आमंत्रण दिले जाते.

दुसऱ्या दिवशी सकाळी बैलांना नदीवर किंवा ओढ्यावर नेऊन त्यांची छान आंघोळ घातली जाते . त्यानंतर त्यांना गोठ्यात, ( वाड्यात ) आणतात. आणि चारा पाणी खाऊ घालतात.

Pola marathi सणाच्या दिवशी बैलांना दिवसभर विश्रांती दिली जाते म्हणजे वर्षातला हा एकच दिवस असतो या दिवशी बैलांकडून कोणतेही काम करून घेतले जात नाही.

अंघोळ झाल्यानंतर त्यांच्या शिंगांना रंग लावले जातात व त्यांच्या खांद्यांना तुपाने किंवा तेलाने हळद घालून शेक दिला जातो ( शेकतात ) याला ( खांदा शेक किंवा खांद बैली ) असेही म्हणतात .
त्यानंतर त्यांच्या अंगावर गेरूने किंवा रंगाने नक्षीकाम, रंगरंगोटी व हवे तसे रंगविले जाते .त्यानंतर त्यांच्या पाठीवर नक्षीकाम केलेली शाल घालतात. नंतर डोक्याला बाशिंगे, गळ्यात कवड्यांची माळ आणि घुंगरांची माळ घातली जाते .

त्याचबरोबर नवीन वेसण ,नवा कासरा ( आवरायची दोरी ) व पायात चांदीचे वा करदोड्यांचे तोडे घालतात . प्रत्येक शेतकरी त्याला जमेल तसे बैलाला सजवायचा पूर्ण प्रयत्न करतो . त्यानंतर त्याला नैवद्य म्हणून .
(खायला) गोड पुरणाची पोळी व इतर छान बनवलेले जेवण नैवद्य म्हणून देतात.
त्याच बरोबर “ बैलगडी” म्हणजे बैलाची निगा राखणाऱ्या घर गड्यालाही नवीन कपडे दिले जातात. व त्यांनाही जेवणाचे आमंत्रण दिलेले असते .

गावाच्या सीमेजवळ मिरवणूक असते त्या मिरवणुकीत सर्व बैलजोड्या ,वाजंत्री, ढोल ,ताशे वाजवत एकाठिकाणी आणल्या जातात व तिथे मिरवणुकीत भाग घेतात .

त्यानंतर ज्याला गावाचा मान असतो असा पाटील किंवा गावातील मोठा व्यक्ती जो असतो तो तोरण तोडतो व पोळा फुटतो . काही ठिकाणी बैलांची शर्यत लावून बैलान कडूनच तोरण तोडले जाते त्याला पोळा फुटला असे म्हणतात .

त्या दिवशी संपूर्ण गावातील घरांना देखील आंब्याच्या पानांची तोरणे बांधली जातात. पोळा फुटल्यानंतर बैलाला घेऊन गावात फिरतात. प्रत्येकाच्या दारापुढे खाटेवर बैलांसाठी धान्य ठेवलेले असते .

जेव्हा बैल राख्या किंवा मुले बैलाला घेऊन येतात, तेव्हा बैलांच्या पायावर पाणी टाकतात व पूजा करतात. व त्याला खाटेवर ठेवलेले धान्य व नैवद्य खायला घालतात. त्याच खाटेखाली ( पलंगाखाली ) पाटावर मातीचे ही बैल ठेवलेले असतात व त्यांची ही पूजा केली जाते.

त्यानंतर जो बैल घेऊन आला आहे त्या व्यक्तीला नारळ दिले जाते किंवा पैसे दिले जातात व त्याचीही पूजा (औक्षण) केले जाते.

अशाप्रकारे शेतकऱ्यांसाठी वर्षभर राबणाऱ्या प्रत्येक कामात सोबत असणारा, धान्यासाठी वर्षभर कष्ट करणारा असा शेतकऱ्यांचा खरा सोबती, सखा असतो. व याच बैलांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी शेतकरी खूप आनंदाने व उत्साहाने बैलपोळा सण साजरी करतात. व प्राण्यांवरील असलेले प्रेम व्यक्त करतात.
पोळा हा सण बैलांची कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी साजरा केला जातो. श्रावण अमावस्येला हा सण शेतकरी मोट्या उत्साहाने बैलांची पूजा करून साजरा करतो. बैलांना दीवशी कोणतेही काम करू दिले जात नाही. Bail Pola या दिवशी बैलांना शेतकरी नदीवर, बोरवेलच्या पाण्यानी किंवा किंवा ओढ्यावर स्वतःच्या हाताने आंघोळ घालीत असतो. त्याच्या शिंगाना रंगीबेरंगी बेगड लावतात, त्याचबरोबर तयांच्या अंगावर ठिपके लावतात, त्यांच्या पाठीवर मस्तपैकी झालर ठेवतात,आणि हो महत्वाचे सांगणे राहिले, बैलाला या दिवशी नावरदेवासारखे डोक्यावर बाशिंग बांधले जाते. म्हणजे या दिवशी बळीराजा आपल्या बैलाला नवरदेव करतो.

त्याला भाताचे व पुरणपोळीचे नैवैद्य दिले जाते. बैलांना पोळ्याच्या मिरवणुकीत नेण्यात येथे .तिथे सर्वर सुंदर सजवलेल्या बैलाला व त्याच्या मालकास बक्षिसे दिलॆ जाते. त्यानंतर तोरण कापून बैलपोळा फोडला जातो. नंतर शेतकरी त्यांना आमंत्रण देणाऱ्याच्या घरी घेऊन जातो, त्या गॅरी त्याची पूजा केली जाते आणि टोपलीमध्ये जेवण दिले जाते, आणि बैलाच्या मालकास बाजार दिला जातो.

#bailpola #bailpolastatus #bailpola2023 #bailpola_whatsapp_status #homesweethome.