Uşaqlığın anadangəlmə qüsurları - Müalicəsi varmı?

Facebook:   / uzm.dr.resad.  .
İnstaqram: Ginekoloq.uzman.dr.resadsultan
Tel: +994 51 717 55 15

İkibuynuzlu uşaqlıq müller axacaqlarının orta hissəsinin tam birləşməməsi nəticəsində formalaşır. İki boşluq və bir boyundan ibarət olur. Nadir hallarda normal bir uşaqlıq yolu və ya hissəvi arakəsməsi olan uşaqlıq yolu ilə birləşən iki boşluğu olur. Uşaqlığın inkişaf anomaliyalarının 20%-də tam ikibuynuzlu uşaqlıq – iki ayrı boşluqlu orqan aşkar olunur. Natamam ikibuynuzlu uşaqlıq ürəyin simvolik şəklinə bənzəyir, ümumi boşluq və az və ya çox nəzərəçarpan çıxıntı ilə ikiyə bölünmüş dibə malik olur.

Təkbuynuzlu uşaqlıq müller axacaqlarından birinin inkişafının ləngiməsi və ya dayanması, digərinin isə normal inkişafı nəticəsində yaranır. Uşaqlığın Müller axacaqlarının inkişafının pozulması nəticəsində yaranan anomaliyalarının təxminən 13%-ni təşkil edir. 50% hallarda bu patologiyaya sidikçıxarıcı sistemin anadangəlmə qüsurları ilə müştərək şəkildə rast gəlinir. Uşaqlığın inkişafının bu anomaliyasının 4 forması ayırd edilir: rudimentar buynuzsuz; boşluqsuz buynuzlu; boşluğu uşaqlıq boşluğu ilə birləşən buynuzlu; izoləolunmuş boşluğu olan buynuzlu.

Adətən birincili alqomenoreya ilə müşayiət olunur, amenoreya və ya uşaqlıq qanaxmalarına da rast gəlmək olar. Uşaqlığın inkişafının bu anomaliyalarından əziyyət çəkən bəzi xəstələr cinsi akt zamanı ağrıdan şikayətlənirlər. Xəstələrin bir qismində sonsuzluq müşahidə olunur. Digər qadınlarda hamiləlik mümkündur, lakin hestasiyanın sonu uşaqlığın ölçülərindən asılıdır. Statistikaya görə 50% hallarda hamiləlik spontan düşüklə nəticələnir.

Vaxtından əvvəl doğuş halları uşaqlığın bu inkişaf anomaliyaları olan xəstələrin 15%-də rast gəlinir. Dölün yaşama qabiliyyəti təxminən 40% təşkil edir. Əksər hallarda bətndaxili inkişafın ləngiməsi və qeyri-düzgün doğuş gəlişi hallarına rast gəlinir. Təkbuynuzlu uşaqlıq zamanı təhlükəli vəziyyət uşaqlıq boşluğu ilə birləşməyən buynuzda qanın toplanılması zamanı yarana bilər. Bu anomaliyanın daha bir təhlükəli halı rudimentar buynuzda baş tutan hamiləlikdir. Buynuzun kiçik ölçülü olması belə hamiləliklərin uşaqlığın cırılması və güclü qanaxmalarla nəticələnməsinə səbəb olur.

Uşaqlığın inkişaf anomaliyalarının xüsusiyyətlərini dəqiqləşdirmək üçün invaziv müayinə üsullarından –histeroskopiya və laparoskopiyadan eyni zamanda istifadə olunur. Bu üsullar uşaqlığın boşluğunun forma, həcmi və vəziyyətini qiymətləndirməyə, bitişməyən buynuzun olmasını təyin etməyə fallopiya borularının yanaşı gedən patologiyaları və digər pozğunluqların olmasını aşkar etməyə kömək edir. Qeyri-travmatik MRT və dəqiq USM invaziv müayinələrin müasir alternativ formasıdır.

Ageneziya (uşaqlığın tam yoxluğu) nadir patologiya sayılır, əsasən çoxsaylı anadangəlmə qüsurları olan dölün yarılması zamanı aşkar olunur.

Yəhərəbənzər uşaqlıq uşaqlığın inkişaf anomaliyalarının 23%-ni təşkil edir, dib hissəsində, yəhərəbənzər dərinliklə müşahidə olunur. Tam və ya hissəvi uşaqlıqdaxili arakəsmə ilə ayrıla bilər. Əksər hallarda simtomsuz gedişə malik olur. Bəzi xəstələrdə hamiləliyin normal gedişi və doğuşun müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması qeyd edilir. Digər hallarda bu anomaliyalar zamanı hamiləliyin axıra çatdırılmaması, dölün çanaq gəlişi, ciftin patologiyası, vaxtından əvvəl doğuş, zəif və ya diskoordinasiyalı doğuş fəaliyyətinə rast gəlinir. Uşaqlığın bu inkişaf anomaliyasının diaqnozu USM, histeroskopiya, MRT və digər instrumental müayinələrin nəticələrinə əsasən qoyulur.

Uşaqlıq və uşaqlıq yolunun ikiləşməsi – qadın cinsiyyət orqanlarının duplikasiyasının ən çox rast gəlinən formasıdır. Uşaqlığın bu inkişaf anomaliyalarının ən geniş yayılmış forması uşaqlıq və uşaqlıq yolunun eyni zamanda ikiləşməsidir, nadir hallarda umumi uşaqlıq yolu olan iki uşaqlıq aşkar olunur. Orqanlar adətən bir-birinə az və ya çox söykənmiş, yaxud da hissəvi yapışmış olur. Bundan əlavə sidik kisəsilə ayrılmış iki uşaqlığın olması halları da mümkündür. Bu anomaliya zamanı orqanların yetişmə dərəcəsi fərqli olur: hər iki tərəfdə eyni dərəcədə inkişaf etmiş uşaqlıq və inkişaf etmiş uşaqlıq yolu və ya orqanların bir tərəfdə tam inkişaf etdiyi halda, digər tərəfdə rudimentar formada qalması. Qoşa orqanların hər ikisinin normal inkişafı zamanı aybaşı və hamiləlik istənilən uşaqlıqda baş verə bilər. İki uşaqlıq yolunun olması ginekoloji müyinə zamanı aşkarlanır. Diaqnozun təsdiqlənməsi üçün USM, histeroskopiya və digər müayinələr təyin olunur.