SANGAM MAHULI SATARA

#sangammahuli #bhatkantitravelsaga #kaspathar #marathivlog #satara #kandipedhe #baramotanchivihir
#shahumaharaj #ajinkyatara #sajjangad #mahabaleshwar #pachgani #wai #pratapgad #
सातारा बस स्थानकापासून ५ किमी अंतरावर संगम माहुली आणि क्षेत्र माहुली ही महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यातील कृष्णा आणि वेण्णा नद्यांच्या संगमावर वसलेली दोन पवित्र गावे आहेत.

संगम माहुली हे साताऱ्यातील लोकप्रिय तीर्थक्षेत्रांपैकी एक आहे. कृष्णा नदीच्या दुसऱ्या काठाला क्षेत्र माहुली म्हणतात. ही गावे पूर्वी औंध संस्थानाचा भाग होती. क्षेत्र माहुली हे चौथ्या पेशवे माधवराव (१७६१-१७७२) चे प्रसिद्ध आध्यात्मिक आणि राजकीय सल्लागार रामशास्त्री प्रभुणे यांचे जन्मस्थान होते. माहुली हे इंग्रज-मराठा युद्ध घोषित होण्यापूर्वी शेवटचे पेशवे बाजीराव (1796-1817) आणि सर जॉन माल्कम यांच्या भेटीचे ठिकाण होते.

नद्यांच्या मिलनाभोवती 2 प्रसिद्ध मंदिरे आहेत - विश्वेश्वर आणि रामेश्वर. श्री काशी विश्वेश्वर मंदिर संगम माहुली येथे स्थित आहे आणि भगवान शिवाला समर्पित आहे. हे मंदिर श्रीपतराव पंत प्रतिनिधी यांनी १७३५ मध्ये बांधले होते. ही जमीन शाहू महाराजांनी श्रीपतराव पंत प्रतिनिधी यांना ब्राह्मण दक्षिणा म्हणून दान केली होती. पंतप्रतिनिधींनी ही जमीन अनंत भट गलांडे या ब्राह्मणाला दान केली.

विश्वेश्वर मंदिर हे कृष्णा नदीच्या काठावर हेमाडपंथ शैलीत बांधले गेले. मंदिरात सभामंडप, अंतराळ आणि गर्भगृह आहे. बेसाल्ट दगडाने बांधलेल्या मंदिराच्या आराखड्याची लांबी 50 फूट आणि रुंदी 20 फूट आहे. गर्भगृहात प्रमुख देवता भगवान शिव शिवलिंगाच्या रूपात प्रकट झाले. गर्भगृहाच्या आतील शिल्पे अतिशय सुंदर आणि अतिशय सुबकपणे कोरलेली आहेत. गर्भगृहाकडे जाणाऱ्या भिंतींवर गणपती आणि पार्वतीच्या मूर्ती आहेत. एका दगडात कोरलेली 60 फूट उंचीची दीपस्तंभ असून त्यात तेलाचे दिवे लावण्याची सोय आहे. मंदिराच्या प्रवेशद्वारावर उत्कृष्ट नक्षीकाम केलेले घुमट असलेले नंदी मंदिर आहे.

क्षेत्र माहुली येथे कृष्णा नदीच्या पलीकडे विश्वेश्वर मंदिरासमोर रामेश्वर मंदिर आहे. हे मंदिर देखील भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि विश्वेश्वर मंदिराच्या तुलनेत खूपच लहान आहे. मंदिरात विटा आणि चुन्याने बांधलेला नगारा शैलीचा शिखर आहे. येथील मुख्य शिवलिंग सुंदर असून त्याच्याभोवती पाण्याने वेढलेले आहे. रामेश्वर मंदिरात जाण्यासाठी पर्यटकांना कृष्णा नदीवरील पूल ओलांडून जावे लागते. सभामंडपात गणपती आणि पार्वतीच्या मूर्ती आहेत. अतिशय सुशोभित नंदी मूर्ती असलेला नंदीमंडप आहे. संकुलात एक उंच दगडी दीपस्तंभही आहे.