De Nozems in de jaren 60

De nozem is een eerste voorbeeld van wat later jeugdcultuur zal gaan heten. Voor het eerst gaan grote groepen jongeren uit de arbeidersklasse beschikken over eigen geld. De muziek die in de Verenigde Staten voor deze doelgroep wordt gemaakt, de rock-'n-roll, komt ook in Europa beschikbaar via films, grammofoonplaten en Radio.

Verveling en groepsgedrag van de nozems in de grote steden leiden niet zelden tot vandalisme en geweld. Het woord krijgt dan ook steeds meer een negatieve lading.

Al in 1955 maken de Nederlandse journalist Jan Vrijman en fotograaf Ed van der Elsken een serie reportages voor het weekblad Vrij Nederland met als titel 'De nozems van de Nieuwendijk'. In 1958 schrijft Louis Paul Boon de reportage Op zoek naar de nozems. "Gij interesseert u aan de jeugd? Het schijnt een nieuw spel te zijn. Iedereen interesseert zich aan ons, ik zou weleens willen weten waarom?" laat hij een nozem zich afvragen.

De latere Groningse jeugdpsychiater Gerrit Mik publiceerde in 1960 een boekje Onze nozems en promoveerde in 1965 op het proefschrift Dissociaal gedrag bij jongens in de puberteit.

Ook in 1965 promoveerde de latere criminoloog Wouter Buikhuisen op het proefschrift Achtergronden van nozemgedrag. In zijn studie introduceert hij de term provo. Daarna raakt het begrip nozem in onbruik doordat de jeugdcultuur andere vormen en gedaanten aanneemt.

Nederland in de jaren 50 -    • Nederland in de jaren 50