Скачать или смотреть Tập 8: "Quay về hải đảo tự thân" | Chuỗi bài Chấp nhận và Chuyển hóa

[Chuỗi bài: CHẤP NHẬN & CHUYỂN HÓA]
TẬP 8: “QUAY VỀ HẢI ĐẢO TỰ THÂN”

Ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau đến với một khái niệm vô cùng quen thuộc, mà trong những bài giảng, Sư Ông Làng Mai Thích Nhất Hạnh đã luôn khuyến khích mọi người nên thực tập mỗi ngày, đó chính là “Quay về hải đảo tự thân”. Sư Ông dạy rằng, tất cả chúng ta ai cũng có khả năng tập trung chú tâm vào trong những điều đang xảy ra ở hiện tại. Khi ta tập trung vào chánh niệm, đó là lúc ta định tâm mình lại và từ định tâm, ta sẽ sinh ra hiểu biết và tình thương.

Đức Phật cũng đã dạy rằng, từ Niệm sẽ sinh ra Định và từ Định sẽ sinh ra Tuệ. Ở đây, ta có thể hiểu rằng, tất cả mọi điều đang diễn ra xung quanh ta vốn chỉ là những thử thách xem tâm ta phản ứng lại như thế nào, quan sát xem trái tim ta định được tới đâu. Lúc bấy giờ, đòi hỏi chúng ta cần phải có một sự vững vàng từ bên trong. Nếu ta vững vàng từ bên trong, ta sẽ trở thành một ‘hải đảo’ của chính mình.

Ở trên biển, những hòn đảo rất vững vàng trước sóng và gió. Khi nói về khái niệm “quay về hải đảo tự thân”, Sư Ông nói rằng, bản thân mỗi chúng ta đều có thể vững chãi và thảnh thơi. Nhiệm vụ của ta là làm sao để ý thức và nuôi dưỡng được sự hiểu biết rằng, bản thân mỗi người đều là một hải đảo để rồi mỗi khi đối diện với những khó khăn thử thách của cuộc đời, đối diện với những bài khảo rất lớn, những lúc đó, thay vì cảm thấy sợ hãi, bồn chồn, lo lắng, thậm chí là tuyệt vọng, ta sẽ quay trở về với hải đảo tự thân ở chính trong tâm của mỗi người. Và ta sẽ bình yên đi qua được những khó khăn, những sợ hãi đang vây bủa mình.

Vậy làm sao ta có thể xây dựng được ‘hải đảo tự thân’?

Sư Ông dạy rằng, ta tập nhiếp tâm vào trong hơi thở. Mỗi lần có điều gì đến, hãy tập quay vào bên trong, ngồi im quan sát hơi thở. Biết rằng việc thực hành này không dễ dàng, đặc biệt là khi cuộc sống đang có nhiều sự bứt rứt, ngổn ngang, bối rối làm cho ta lo sợ. Ta sẽ có cảm giác, tại sao không lo đi tìm giải pháp, mà chỉ ngồi đó hít thở? Nhưng khi chúng ta để mình bị dẫn dắt trong những cảm giác lo sợ, tuyệt vọng, giận dữ, thù ghét,... thì càng lúc, những cảm xúc ấy sẽ dần dẫn ta ra khỏi “hải đảo tự thân” của chính mình và từ đó, sẽ dẫn chúng ta đến những hành động sai lầm, những lời nói sai lầm, những quyết định sai lầm…

Chính những hành động, lời nói, quyết định sai lầm ấy sẽ dẫn chúng ta ngày càng trượt dài trong đau khổ và tuyệt vọng hơn. Vì vậy, một bí quyết giúp ta có thể nhất thời vượt qua được sự hoảng loạn, khổ đau, sợ hãi, là tìm một góc vắng và quay về với chánh niệm của mình. Từ trong việc quan sát hơi thở, sự vững chãi trong thân và tâm ta bắt đầu ổn định.

Khi ta bình yên tập trung hít thở:
“Hít vào ta biết ta đang hít vào.
Thở ra ta biết ta đang thở ra.”

Thực hành điều này sẽ giữ cho tâm ta bình ổn, ta sẽ tạm tách mình ra khỏi cơn sợ, cơn giận.

Hơi thở phản ánh cảm xúc của mình. Khi ta lo sợ hay tức giận, lúc bấy giờ, hơi thở ta trở nên dồn dập, cảm thấy đứt quãng. Khi chúng ta có nguy cơ bị lo sợ, tức giận, việc đầu tiên là ta phải cắt đứt nguồn của cơn lo sợ đó. Mọi chuyện đâu còn có đó. Khi nó đã xảy ra, bạn sợ cũng vậy, mà bạn không sợ cũng vậy. Việc bạn ngồi im và dành thời gian hít thở, quan sát hơi thở, nghĩa là bạn đang tạm ngưng những ý nghĩ làm bạn sợ thêm nữa hay tức giận thêm nữa. Cùng với điều đó, việc nuôi dưỡng hơi thở bình yên, nghĩa là bạn điều phục được cơn giận, nỗi sợ của mình trong chốc lát.

Quay lại với điều mà Đức Phật đã dạy về Niệm - Định - Tuệ. Khi ta điều phục được hơi thở, nghĩa là ta đang tập trung vào trong chánh niệm. Và khi ta tập trung được trong chánh niệm, đủ vững vàng và không để cho sự giận dữ tác động lên mình, lúc bấy giờ, bạn sẽ chạm được Định và từ Định, bạn sẽ có đủ thông tuệ, trực giác bạn sẽ sáng lên. Bạn sẽ hiểu được bản chất của câu chuyện là gì, bạn quán chiếu được tại sao sinh ra tác nhân làm mình cảm thấy lo lắng hay tức giận. Và quan trọng hơn, ta nhìn ra được chìa khóa nào để đi qua, giải quyết và chuyển hóa những cơn sóng đến với mình một cách vững vàng và nhẹ nhàng.

Vì vậy, ở đây thông điệp của chúng ta ngày hôm nay chính là “quay về hải đảo tự thân”. Mỗi người đều có một hải đảo tự thân, mình không cần phải dựa vào bất kỳ ai để cảm thấy bình an. Tự thân chúng ta có thể chế tác bình an cho chính mình.

Gửi niệm lành cho tất cả.

(28.11.2024, QH & MayQ Team)