วิธีการทำพวงมโหตร

#พวงมโหตร #ลูกยอด

ศิลปหัตถกรรมงานช่างฝีมือพื้นบ้านที่เรียกว่า "พวงมโหตร" นิยมใช้ประดับในบริเวณงาน เช่น งานบุญกุศล งานประเพณีทางวัฒนธรรม งานแต่งงาน งานบวช เพื่อให้มีความสวยงาม ซึ่งพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2542 อธิบายว่า เป็นพวงอุบะ ซึ่งห้อยประดับอยู่ที่คันดาลฉัตร ทำด้วยผ้าตาดทอง ปัจจุบัน เวลาที่มีการจัดงานบุญงานประเพณีต่างๆ ชาวบ้านจะร่วมกันตกแต่งศาลาวัดด้วยทางมะพร้าวผ่าซีก ต้นกล้วย ต้นอ้อย และต้นไม้ต่างๆ มักนิยมตัดกระดาษสีเป็นธงริ้วหลากสีติดกับเชือกเส้นยาวใช้โยงในงาน หรือทำเป็นพวงมาลัยก็มี หากฉลุมักเป็นรูปปีนักษัตรต่างๆ หรือฉลุชายระบายรูปลายกนก ติดขอบหน้าต่าง ติดชายระบายคันร่ม ชายระบายรอบรถขบวน แต่ที่โดดเด่นของงานกระดาษมักเป็นพวงมโหตร [1]

พวงมโหตรแต่ละพื้นถิ่นมีรูปทรงและความเชื่อแตกต่างกันออกไป แต่จะมีลักษณะคล้ายคลึงกัน พวงมโหตร มีชื่อเรียกเป็นอย่างอื่นตามแต่ละถิ่น เช่น พวงมโหตรทางภาคเหนือ จังหวัดแพร่ จังหวัดน่าน จังหวัดเชียงใหม่ เรียกว่า ตุงพญายอ หรือตุงไส้หมู จังหวัดนครสวรรค์ จังหวัดระยอง เรียก พวงเต่าร้าง หรือ พวงเต่ารั้ง จังหวัดเลย จังหวัดอุดรธานี เรียกว่า พวงมาลัย ทางภาคกลางถึงภาคใต้ตอนบนเรียกว่า พวงระย้า หรือ มโหตร [1]

จากข้อมูลในเบื้องต้นจะเห็นว่าวิธีการทำพวงมโหตรแต่ละท้องถิ่นมีรายละเอียด รูปแบบ และวัสดุในการทำที่แตกต่างกันออกไป โดยในคลิปนี้เราจะมาชวนทุกท่านทำพวงมโหตรที่ทำจากกระดาษแก้ว หรือกระดาษว่าวสีต่างๆ ซึ่งมีวัสดุอุปกรณ์และวิธีการทำ ดังนี้

วัสดุอุปกรณ์
1.กระดาษแก้วหรือกระดาษว่าวสีสันตามชอบ
2.กรรไกร ไม้บรรทัด ดินสอ
3.กาวน้ำ ปืนกาว/กาวแท่ง กระดาษแข็ง
4.ลวดหรือเข็ม เชือก
5.ที่เย็บกระดาษ
6.ไม้ก้านยาว (ใช้ยึดพวงมโหตร)

วิธีการทำ ลูกยอด พวงมโหตร
1.ตัดกระดาษตามแบบพิมพ์ครึ่งวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 10 ซม. คละสีตามต้องการ
2.ตัดกระดาษแข็งรองพื้นขนาดเดียวกันทากาวจากนั้นนำกระดาษแผ่นแรกวาง
3.ทากาวเป็นเส้น เส้นห่างกันประมาณ 1 นิ้ว 3 เส้น จากนั้นนำกระดาษวาง
4.ทากาวเป็นเส้น เส้นห่างกันประมาณ 1 นิ้ว 4 เส้น โดยแนวกาวสับหว่างจากชั้นแรก จากนั้นนำกระดาษวาง
5.ทากาวเป็นเส้น สับหว่างจากชั้นถัดมา จากนั้นนำกระดาษวาง ทำแบบนี้ไปเรื่อย ๆ สับหว่างไปมา ประมาณ 50 ชิ้น หรือจนสามารถวนรอบได้เป็นวงกลม โดยสามารถติดสลับสีได้ตามต้องการ และนำกระดาษแข็งครึ่งวงกลมติดกาวปิด พักไว้

วิธีการทำ พวงมโหตร
1.ตัดกระดาษเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
2.พับกระดาษที่ตัดไว้ให้เป็นสามเหลี่ยม แล้วพับครึ่งสามเหลี่ยมนั้นต่ออีก 2 ครั้ง
3.ใช้กรรไกรตัดกระดาษสามเหลี่ยมสลับฟันปลา โดยตัดจากยอดบนลงล่างจนเกือบถึงชายด้านล่าง ให้มีระยะห่างเท่าๆ กัน
4.คลี่กระดาษออก ใช้มือจับแต่งให้กระดาษที่ซ้อนกันอยู่นั้นให้เป็นทรงจอมแห ใช้เชือกยึดที่แป้นกระดาษ จากนั้น ร้อยกระดาษที่ตัดแล้วทั้ง 3 แผ่น ซ้อนทับกันลงมา พักไว้

วิธีการประกอบชิ้นงาน พวงมโหตร
1.นำ ลูกยอด พวงมโหตร มาประกอบซ้อนทับบนเส้นเชือกของ พวงมโหตร ยึดด้วยกาวแท่ง
2.ตัดกระดาษเป็นชายระบาย นำมาพันบริเวณเชือกส่วนที่เหลือและพันที่ไม้ ยึดด้วยกาวน้ำโดยรอบ
3.พับกระดาษซ้อนทับไปมาประมาณ 6 ชั้น ตัดหัวท้ายมน ยึดด้วยที่เย็บกระดาษตรงกลาง จากนั้นกางกระดาษทั้ง 2 ด้านออก ติดด้วยกาวน้ำ ให้มีลักษณะเหมือนพัด ทำจำนวน 2 ขนาด ใช้เสียบบริเวณปลายไม้
4.นำเส้นพวงมโหตรมายึดติดกับไม้ให้แน่น จากนั้นนำกระดาษที่ทำไว้ในขั้นตอนที่ 3 มาติดลดหลั่นลงมายึดด้วยกาวแท่ง ดังภาพ

อ้างอิง
[1] http://www.sure.su.ac.th/xmlui/bitstr...

ขอขอบคุณสำหรับการรับชม

Website : http://suphanburicampus.dusit.ac.th/n...
Facebook : https://www.facebook.com/HomeEconomic...
Youtube :    / @hec_sdu_suphanburi  
Tiktok :   / hec_sdu_suphanburi  
Instagram : https://instagram.com/home_economics_...
สถานที่ติดต่อ : มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิทยาเขตสุพรรณบุรี 57 หมู่ 2 ต.โคกโคเฒ่า อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี 72000 โทร. 035-969620-3 Fax : 035-969635