Iran Kermanshah Bisotun | ایران کرمانشاه کوه بیستون

مجموعه معروف بیستون واقع در شهر بیستون کرمانشاه، تعداد زیادی آثار تاریخی نظیر مجسمه هرکول، پل بیستون، کاروانسرای شاه ‌عباسی، نقش‌برجسته مهرداد دوم، فرهاد تراش و غیره را در خود جای داده است و از همین رو از مناطق مهم باستان‌شناسی در ایران به حساب می‌آید. یکی از آثار این مجموعه، سنگ‌نوشته و نقش‌برجسته حجاری‌شده داریوش است که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. علاوه بر این، وجود غارهای متعدد در کوه بیستون از حضور انسان در این منطقه در دوران پارینه‌سنگی حکایت دارند.
بیستون به‌دلیل وجود آثار تاريخی كه قدمت‌شان از حدود چهار هزار سال قبل شروع می‌شود و تا چند صد سال پیش ادامه می‌یابد، گنجينه‌ای از آثار تاريخی ايران به حساب می‌آید که تاکنون ۲۸ اثر آن به ثبت آثار ملی ایران رسیده‌ است.
بیستون در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرق کرمانشاه و در کنار راه باستانی کرمانشاه به همدان است. این محوطه تاریخی در دامنه کوه بیستون در شهر بیستون همچون نگینی می‌درخشد.
آدرس: استان کرمانشاه، شهر بيستون، محوطه تاریخی بیستون
مجموعه بیستون با وسعت ۱,۶۵۰ هكتار از نظر تاریخی، طبیعی و زیست محیطی دارای تنوع و ارزش زیادی است؛ اما آنچه باعث شهرت جهانی بیستون شده، كتیبه داریوش کبیر متعلق به ۵۲۰ سال پیش از میلاد است.
این مجموعه تاکنون ۲۸ اثر ثبت‌شده در آثار ملی و جهانی را در خود جای داده است که از آن جمله می‌توان به غار شكارچيان، غار مَر دودر، سراب بيستون، غار مر تاريک، نيايشگاه مادی، سنگ بلاش، نقش‌برجسته مهرداد اشکانی، نقش‌برجسته گودرز، فرهاد تراش، کاروانسرای ايلخانی، پل بيستون و غیره اشاره کرد. این آثار بی‌بدیل و ارزشمند از اسناد مهم تاریخ ایران به شمار می‌روند.
مجموعه بیستون از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی کشور محسوب می‌شود که بنابر دلایل مختلفی، مورد توجه شاهان و فرمانروایان بوده است. از جمله آن دلایل، می‌توان به آب‌وهوای مطلوب و موقعیت جغرافیایی خوب آن اشاره کرد؛ ضمن اینکه بیستون در نزدیکی بین‌النهرین قرار داشت. جالب اینکه دشت بیستون در نزدیکی راه‌های مواصلاتی مهم نظیر جاده ماد به بابل و جاده ابریشم واقع شده بود که خود علت توجه شاهان سلسله‌های مختلف به آن را نشان می‌دهد. از آنجا که کوه بیستون در مسیر عبور کاروان‌ها و نظامیان قرار داشت، منطقه‌ای استراتژیک برای به‌رخ‌کشیدن قدرت پادشاهان ایران محسوب می‌شد.
این محوطه تاریخی و باستانی شامل آثار دوره‌های گوناگون از پیش از تاریخ تا پس از اسلام می‌شود. غار شکارچیان و غار مرخرل از دوره پیشاتاریخی، نیایشگاه مادی از دوره مادها، کتیبه و نقش‌برجسته بیستون از دوره هخامنشیان، پیکره هرکول از دوره سلوکیان، سنگ بلاش، سنگ‌نگاره گودرز و نقش مهرداد اشکانی از دوره اشکانیان، کاخ بیستون، فرهاد تراش، بنای ساسانی و پل ساسانی (خسرو) از دوره ساسانیان، کاروانسرای ایلخانی از دوره ایلخانیان، کاروانسرای شاه‌ عباسی، کتیبه شیخ علی خان زنگنه و پل بیستون (پل صفوی) از دوره صفویان هستند.